نیمکت‌های خانوادگی
امیر اسدی
روزنامه نگار
از چند دهه قبل تا امروز، فوتبال ایران اتفاقات جذابی را در بحث مربیگری تجربه کرده است. یکی از آنها اما حضور همزمان دو برادر یا پدر و پسر در کادرفنی یک تیم است. از علی و مجید پروین در اواسط دهه 70 بگیرید و به برانکو و زلاتکو در پرسپولیس، تونی و آنتونی اولیویرا در تراکتور، وینفرد و ساشا شفر در استقلال، علی و محمد دایی در پرسپولیس برسید. حالا و بعد از تغییر و تحولات کادرفنی لیگ برتری‌ها، دو نمونه جدید از این دست را شاهد هستیم، مسعود و محمود شجاعی در هوادار و محرم و رسول نویدکیا در مس‌رفسنجان. نیمکت‌هایی که بوی خانوادگی به خود گرفته و سرمربی‌ها نفر نزدیک‌تر، مورد اعتمادتر و فنی‌تر جز برادر را کنار خود ندیده‌اند تا از آنها در کادرفنی استفاده کنند.
مجید پروین و آرش فرزین
اواسط دهه 70 بود که نام مجید پروین بر سر زبان‌ها افتاد. برادر کوچک‌تر علی پروین که در تیم‌های پایه پرسپولیس فعالیت می‌کرد و البته تیمش همیشه در زمره تیم‌های خوب لیگ تهران قرار داشت. به همین دلیل علی پروین برای مدتی کوتاه از او در کادرفنی تیم بزرگسالان پرسپولیس استفاده کرد که البته این تصمیم دوام چندانی نداشت. همچنین در یک مقطع دیگر، آرش فرزین که داماد علی پروین بود نیز به واسطه حضور سلطان و مربیان آلمانی در پرسپولیس به عنوان مربی- مترجم به کادرفنی پرسپولیس رسید که البته این ماجرا حواشی زیادی هم به دنبال
داشت.
تونی و آنتونی؛ پدر و پسر تراکتوری
روزهای درخشان تراکتور با تونی اولیویرا را هرگز از یاد نمی‌بریم. دوره‌ای که به عنوان مقطعی فوق‌العاده در تاریخ این تیم یاد می‌شود. اولیویرای پرجنب و جوش محبوبیت فراوانی در تبریز داشت و بخش بسیاری از ذهن تیتی‌ها پر است از خاطرات فراموش‌ناشدنی با او. تونی برای فعالیت در تراکتور، پرس خود را هم همراه خود به تبریز آورد. آنتونیو اولیویرای جوان که در آن مقطع سابقه همکاری با تیم ب بنفیکا را در کارنامه داشت. حالا آنتونیو در برزیل برو و بیایی برای خود دارد و بعد از درخشش در کویابا، این فصل سرمربیگری کورینتیانس را برعهده گرفته
است.
برانکو و زلاتکو؛ از پرسپولیس تا عمان
برای نخستین بار نام زلاتکو ایوانکوویچ را زمانی شنیدیم که بعد از موفقیت‌های برانکو، او برای مربیگری به ایران آمد و سرمربی برق شیراز شد. زلاتکو نتایج ضعیفی همراه با برق کسب کرد و نتوانست آنچنان که انتظار می‌رفت در فوتبال ایران دوام بیاورد. بعد از مدت‌ها بی‌خبری، زلاتکو این بار به کادرفنی پرسپولیس رسید و دستیار برانکو شد. او که نقش آنچنانی در تصمیمات فنی نداشت با انتقادهای فراوانی نیز مواجه شد. بعدها وقتی برانکو به تیم ملی عمان رفت باز هم از زلاتکو به عنوان یکی از همکاران خود بهره برد. اتفاقی که در عمان هم قابل هضم نبود و خیلی از رسانه‌ها به همین دلیل برانکو را
نقد کردند.
محمد در کادرفنی شهریار
یکی از نقدهایی که در دوران سرمربیگری علی دایی در پرسپولیس یا تیم‌های دیگر وجود داشت، استفاده او از برادرش- محمد- در کادرفنی بود. یادمان نمی‌رود که خیلی از پیشکسوتان پرسپولیس نظیر بهروز رهبری‌فرد حضور محمد دایی در کادرفنی این تیم را به باد انتقاد گرفتند. کار به جایی رسید که آنها علنی به علی دایی حمله کردند و بارها از او پرسیدند تا توضیح بدهد چرا برادرش در پرسپولیس مشغول فعالیت شده است. علی دایی اما بی‌توجه به تمام این نقدها، نه تنها از محمد در کادرفنی پرسپولیس استفاده کرد بلکه او را همراه خود به تیم‌های دیگر هم برد. آنجا اما به دلیل کاهش هوادار، خبری از انتقاد و حملات چکشی نبود.
وینفرد و ساشا با هم آمدند
استقلال در سال‌های اخیر درگیر برخی حواشی بوده و به همین دلیل نتوانسته جز یک فصل با فرهاد مجیدی، جام دیگری به دست بیاورد. یکی از این حواشی در زمان حضور وینرد شفر روی نیمکت استقلال به وجود آمد. جایی که مرد باتجربه آلمانی و سرمربی سابق مونیخ 1860 در بوندس‌لیگا تصمیم گرفت از ساشا- پسرش- روی نیمکت استقلال استفاده کند. آنهایی که اخبار استقلال در زمان مربیگری شفر را دنبال می‌کردند، بر این عقیده بودند که ساشا بیشترین نقش را در تصمیمات مهم برعهده دارد. در نهایت هم وینفرد و ساشا از استقلال جدا شدند و جای خود را به فرهاد مجیدی دادند. از دوران حضور شفرها در استقلال به عنوان پرحاشیه‌ترین دوران یک دهه اخیر این تیم یاد می‌شود.
سسما با آندونی در استقلال
ابتدای فصل جواد نکونام بر حضور یوسو سسما، دستیار اسپانیایی خود در کادرفنی استقلال تأکید زیادی داشت و سرانجام مدیران باشگاه موفق شدند مقدمات حضور او در تهران را فراهم کنند. نکته جالب طی حضور سسما در تهران، همراهی پسر وی بود. آندونی سسما دو فصل پیش و زمانی که پدرش جزو کادر فنی فولاد بود، همکاری کوتاهی با این تیم داشت و در دوران حضور شاگردان نکونام در لیگ قهرمانان آسیا، اهوازی‌ها را همراهی کرد. پسر سسما کارهای هماهنگی و ارتباط با پزشک استقلال را انجام می‌دهد. شغلی عجیب که برای او تعریف شده تا همراه پدرش به ایران بیاید و درآمدی خوب به جیب بزند.
محمود، عصای دست مسعود
بعد از یک مقطع کوتاه که مسعود شجاعی هدایت تراکتور را پذیرفت و این تیم را به عنوان مربی- بازیکن هدایت کرد، حالا او اولین تجربه جدی سرمربیگری را در هوادار آغاز کرده است. مسعود که سال‌ها در فوتبال اروپا حضور داشته و البته بازیکن تیم ملی هم بوده، در هوادار از محمود شجاعی در کادرفنی خود بهره می‌برد. محمود، برادر مسعود است و البته آنچنان که باید از او رزومه‌ای در دست نیست. با این حال مسعود شجاعی به او اطمینان کرده و از حضورش در کادرفنی سود برده. مسعود و محمود این روزها سخت در تلاشند تا هوادار را در لیگ برتر حفظ کنند و نتایج درخشانی بگیرند؛ اتفاقی که دور از دسترس آنها نیست.
رسول و محرم؛ از سپاهان تا رفسنجان
محرم نویدکیا را بیشتر از هر نامی با سپاهان در فوتبال ایران می‌شناسند. پاسور فوق‌العاده‌ای که اگر در دوران بازیگری بارها مصدوم نمی‌شد، قطعاً به درجات بالاتری می‌رسید. او در مربیگری هم کار خود را با سپاهان آغاز کرد و همراه این تیم در لیگ برتر حضور داشت. بعد از دو فصل همکاری با سپاهان که با کسب عنوانی همراه نشد، محرم دو سالی را بیکار بود تا اینکه جانشین ساکت الهامی در مس رفسنجان شد. او در مس از وجود رسول نویدکیا در کادرفنی خود استفاده می‌کند؛ برادر کوچک‌تر محرم که سابقه بازی برای سپاهان را در کارنامه
دارد.