ستاره‌های سرنوشت‌ساز در مظان اتهام !
طارمی و آزمون در دفاع مشارکت می‌کنند؟
وصال روحانی
روزنامه‌نگار
ظاهر قضیه این است که اگر مهدی طارمی و سردار آزمون همزمان در خط حمله تیم ملی فوتبال ایران حاضر باشند، اوضاع آرمانی می‌شود زیرا گلزنانی قهار هستند، اما عده‌ای معتقدند این امر در تضاد با مصلحت‌ها و الزام‌های موجود در فوتبال مدرن است که می‌گوید تمامی 11 بازیکن یک تیم باید هم در کارهای تهاجمی مشارکت کنند و هم در دفاع و کاری که آزمون و طارمی هرگز انجام نمی‌دهند، دفاع کردن است.
طبق این فرضیه با داشتن دو بازیکن از این قبیل در ترکیب‌تان تیم خود را تقریباً 9 نفره کرده‌اید. ژوزه مورینیو سرمربی سرشناس «آ.اس.رم» به وضوح عیب بزرگ آزمون را که شاگرد او در این تیم است، عدم مشارکت در کارهای دفاعی توصیف کرده و تأکید ورزیده که همین مسأله سبب شده جای ثابتی در تیمش به وی ندهد و فقط در 20-10 دقیقه آخر بعضی مسابقات از او استفاده کند. حتی در فوتبال خودمان نیز حمید استیلی هافبک اسبق تیم ملی که پیشینه هدایت پرسپولیس و تیم ملی امید را هم دارد، گفته است: «کار دفاعی یعنی مشارکت همه نفرات در این امر و نه فقط تلاش مدافعان تیم برای رفع تهاجمات رقبا، همه باید در کارهای دفاعی شرکت کنند و بازی حریف را تحت کنترل بگیرند و در تیم ملی این امر شامل طارمی و آزمون هم می‌شود وگرنه این تیم ضرر کرده و در صحنه‌های بزرگ ناکام خواهد شد. متأسفانه میانگین سنی تیم ملی ما هم بالا است و در نتیجه دوندگی‌ها به سطح لازم نمی‌رسد و بدن بازیکنان از دقیقه 60 به بعد افت می‌کند.»
شاید پذیرش آنچه گفتیم برای عده‌ای سخت و تلخ باشد زیرا آزمون به رغم داشتن فرصت‌هایی اندک برای بازی در تیم رم هر موقع به زمین گسیل شده، گره‌ها را گشوده و در برخی موارد این تیم را از شکست رهانیده و در جاده پیروزی قرار داده است. طارمی هم به رغم اینکه امسال نزول آشکاری در قیاس با فصول قبلی‌اش داشته اما هنوز مهره‌ای شاخص و گلزن و گلساز است و لا‌اقل در بازی‌های امسال تیم ملی آثار نزول او محسوس نبوده و برعکس گل‌های زیادی زده و به آزمون و جهانبخش پاس گل هم داده و تا آنجا پیش رفته که بعد از روملو لوکاکوی بلژیکی دومین گلزن برتر «ملی» سال به اتمام رسیده 2023 شناخته شده است.
یادگارهای «توتال فوتبال»
اولین باری که الزام مشارکت همه بازیکنان در تمامی کارهای داخل زمین مطرح و اجرایی شد، در اواخر دهه 1960 و طول دهه 1970 ابتدا در باشگاه آژاکس آمستردام و سپس تیم ملی فوتبال هلند بود. آن رویکرد را «توتال فوتبال» نامیدند و لازمه آن شرکت هر 11 بازیکن داخل میدان هم در امور دفاعی و هم در کارهای تهاجمی به‌طور یکسان و برابر بود. یوهان کرویف گل سرسبد فوتبال هلند و دار و دسته‌اش (شامل یانگ بلود، سوربیه، ریس برگن، هولشف، کرول، نیسکنز، هان، رپ و رنسن برینک) آن سیستم را چنان استادانه و ماهرانه به اجرا نهادند که آژاکس در سال‌های 1971 تا 1973 در سه نوبت متوالی قهرمان جام باشگاه‌های اروپا شد و تیم ملی هلند هم در هر دو جام جهانی 1974 و 1978 به نایب قهرمانی رسید. البته در مرتبه دوم امثال برادران «وان دو کرکوف» هم به ترکیب تیم ملی هلند اضافه شدند که آژاکسی نبودند و در هر دو جام «ویم فان هانگم» هم برای‌شان میدانداری کرد که از باشگاه فاینورد می‌آمد. در آن سال‌ها و درون آن تاکتیک‌ها و چینش‌ها، تمامی بازیکنان هم در دفاع مشارکت می‌کردند و هم در حمله به تیم حریف و به همین خاطر همگی قادر به گلزنی و در عین حال ماهر در کارهای دفاعی بودند.
در خاک قطر مشخص می‌شود
همان بینش در قالب‌های متفاوت و شاید مدرن‌تری در دهه‌های بعدی توسط برخی تیم‌ها مانند آلمان، اسپانیا، فرانسه، بلژیک و البته باز هم هلند در سطح ملی به اجرا درآمده و باشگاه‌هایی مثل بایرن مونیخ، بارسلونا، منچسترسیتی و چلسی هم کم و بیش آن را اجرا کرده‌اند. نفرات این تیم‌ها فقط به صرف شهرت و مهارت در کار گلزنی از وظیفه حیاتی دفاع کردن معاف نشده‌اند و شروع کار پرس از زمین حریف و توسط همین مهاجمان نامدار شروع شده و به نفرات پشت سر آنها بسط یافته است.
خوب یا بد و درست یا غلط، آیا می‌توان این موارد را از آزمون و طارمی هم خواست؟ این را نمی‌دانیم. آیا قلعه‌نویی نیز به صراحت این کار را از دو ستاره مذکور می‌طلبد و اگر این کار را نکردند، بیرون‌شان می‌گذارد؟ پاسخ این سؤال هم مشخص نیست. بنابراین برای روشن شدن این ابهام‌ها و یافتن جواب این پرسش‌ها تا شروع جام ملت‌ها باید در خاک قطر صبر کرد. آنجا مشخص می‌شود که آیا شم بالای گلزنی طارمی و آزمون آنقدر مؤثر و مفید هست که ارزش 9 نفره شدن تیم ملی را داشته باشد؟ و آیا آن استعداد بالا و ویژگی ممتاز موجب رسیدن ایران به فینال و عنوان قهرمانی خواهد شد یا همانطور که پیش‌تر وصف آن آمد، یوزها را زمینگیر و یک‌بار دیگر در جام ملت‌ها ناکام خواهد کرد؟ جامی که 47 سال است آن را نبرده‌ایم.