دست ما کوتاه و خرما بر نخیل
هند در اندیشه المپیک ما در رنج برگزاری لیـــــگ
سعید آقایی
روزنامه‌نگار
دوباره همان مشکل قدیمی، دوباره همان معضل کلیشه‌ای و دوباره همان اتفاقات قدیمی. مشکلی که غریب به 4 دهه است فوتبال و ورزش ایران را آزار می‌دهد و ظاهراً قرار نیست که هیچ وقت مرتفع شود. کار به جایی رسیده که برای برگزاری یک بازی ساده فوتبال در پایتخت عزا گرفته‌ایم و مشخص نیست در نهایت سرنوشت این بازی چه خواهد شد. اگر تا دیروز ورزشگاه آزادی به عنوان تنها استادیوم بین‌المللی و استاندارد را داشتیم که یک تنه جور میزبانی مسابقات ورزشی بویژه فوتبال را می‌کشید، آن را هم دیگر نداریم و بازسازی طولانی و تخریب این استادیوم سبب شده که آزادی فعلاً در دسترس نباشد و به شکل قطره‌چکانی از آن استفاده کنیم. از همین رو برگزاری بازی پیکان – پرسپولیس از هفته ششم رقابت‌های لیگ برتر در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. غم‌انگیز است که در پایتخت ایران با این همه منابع و ظرفیت و جمعیت 15 میلیونی هیچ استادیوم دیگری یافت نمی‌شود که میزبان یک بازی لیگ ایران باشد. ورزشگاه دستگردی به دلیل عدم رسیدگی و نگهداری اصولی چمن ندارد و قابل استفاده نیست. ورزشگاه تختی مدت‌هاست به حال خود رها شده و بلااستفاده است و در اطراف تهران نظیر شهر قدس و کرج نیز استادیوم‌های موجود شرایط میزبانی این مسابقه را ندارند. مشکل اصلی مثل همیشه چمن است که به واسطه شرایط موجود تقریباً هیچ‌کدام از استادیوم‌های ایران از چمن استاندارد بهره‌مند نیستند و این معضل در فوتبال ایران بدل به یک غده سرطانی شده که قرار نیست جراحی شود. فوتبال ایران بدون زمین استاندارد و چمن باکیفیت بدل به یک شوی زشت شده که همه از آن می‌نالند. از بازیکن گرفته که در چنین شرایطی ریسک مصدومیتش بالا می‌رود تا سرمربی که تیمش از اجرای برنامه‌های تاکتیکی روی زمین‌های ناهموار و شبه خاکی عاجز است و البته هوادار و تماشاگری که به دلیل این معضل بزرگ از تماشای یک بازی باکیفیت و جذاب محرومند.
استادیوم‌های بی‌قواره و زشت که هیچ امکانات و جذابیتی ندارند، زیبایی فوتبال را می‌کشند و همین سبب می‌شود که کیفیت فوتبال ایران در قیاس با کشورهای همجوار به طرز عجیبی پایین باشد. کشورهایی که زمین‌های مخملی، هموار و باکیفیت در استادیوم‌های نونوار و شیک و باامکانات سبب شده تا فوتبال در این سرزمین‌ها بدل به یک پرفورمنس جذاب و هیجان‌انگیز شود که همه از آن لذت می‌برند و مثل یک ماشین تولید پول، سرمایه ایجاد می‌کند.
از جام جهانی تا بازی‌های آسیایی
هنوز از برگزاری جام جهانی 2022 یک سال نگذشته؛ تورنمنتی که قطر کوچک برای نخستین بار آن را به خاورمیانه آورد و به بهترین شکل و کیفیت ممکن آن را برگزار نمود که تحسین همگان را به همراه داشت. استادیوم‌های نونوار و باامکانات و با کیفیت با معماری خیره‌کننده خود نگین انگشتری این جام بودند؛ استادیوم‌هایی که نظیر آنها حتی در اروپا هم یافت نمی‌شود و مایه مباهات قطری شدند. استادیوم‌هایی که ما حتی خواب آن را هم نمی‌توانیم ببینیم.
همین هفته گذشته هانگژو یک شهر کوچک در چین میزبان بازی‌های آسیایی بود. یک رویداد بزرگ که میزبانی در آن و قریب به 30 رشته ورزشی نیازمند زیرساخت‌های متعدد است. چینی‌ها برای این رویداد بیش از 10 سالن مدرن، باکیفیت و باامکانات را در هانگژو احداث کرده بودند. سالن‌های ورزشی که هر کدام از یک معماری مدرن و به روز سود می‌بردند و جزئی‌ترین الزامات نیز در آن رعایت شده بود. سالن‌هایی که یک نمونه آن در ایران یافت نمی‌شود.
برگزاری موفق و باشکوه این دو رویداد بزرگ یعنی جام جهانی و بازی‌های آسیایی به خوبی ثابت می‌کند که مهم‌ترین المان برای ورزش و برگزاری یک ایونت و مسابقه ورزشی، زیرساخت باکیفیت و باامکانات است و بدون آن ورزش هیچ معنا و مفهومی ندارد. در حقیقت بدون امکانات و زیرساخت هرگز نمی‌توان موفقیت و پیشرفت در ورزش را تجربه کرد و به جایی رسید. دلیل افت و نزول ورزش ایران در آسیا را در جام جهانی و اخیراً بازی‌های آسیایی باید در این نکته کلیدی و اساسی جست‌و‌جو کرد.
ZOOM
زیرساخت مهم‌تر از استعداد
اگر روزگاری نیروی انسانی و استعداد عامل برتری و توفیق ورزش ایران در میادین بین‌المللی می‌شد، این ویژگی مهم مدت‌هاست کارکرد خود را از دست داده و زیر سایه مدرنیته و امکانات قرار گرفته. در حقیقت بدون داشتن ابنیه و زیرساخت مناسب هرگز نمی‌توان ورزشکاری ساخت که برای ما افتخارآفرینی کند. چه آنکه ورزش سنتی و خیابانی هرگز نمی‌تواند حریف مدرنیته و علم شود. در دهه‌های پیش که کشورهای آسیایی و حتی اروپایی بدین اندازه روی ورزش سرمایه‌گذاری نداشتند و ایران به لطف نیروی انسانی لایزال و باکیفیت و بااستعداد و ورزش خیابانی در همه عرصه‌ها از حریفان جلوتر بود اما مدت‌هاست که این نسخه کلیشه‌ای دیگر جواب نمی‌دهد چه آنکه تمام دنیا روی ورزش سرمایه‌گذاری کرده‌اند و به لطف علم و زیرساخت فرسنگ‌ها از ما فاصله گرفته‌اند.
ما هنوز در زمانه‌ای به سر می‌بریم که ورزشکار ما سالن و فضای ورزشی برای تمرین ندارد و برای برگزاری یک بازی فوتبال ساده کاسه چه کنم چه کنم به دست گرفته‌ایم در حالی که سایر کشورها برای ساخت زیرساخت‌های بیشتر، مدرن‌تر، باامکانات‌تر با هم رقابت دارند و در این استادیوم‌ها و سالن‌های پرشمار و متعدد ستاره‌های خود را بدون دغدغه پرورش می‌دهند.
قطر و چین به عنوان دو کشور متمول و مدرن را رها کنید؛ هند فقیر و عقب مانده هم در این زمینه مدعی شده. کشوری که پس از سرمایه‌گذاری گسترده روی ورزش و رشد خیره‌کننده در این سال‌ها، حالا سودای برگزاری المپیک را در سر دارد و برای میزبانی المپیک 2036 آماده می‌شود. با این دست فرمان و رشد سریع‌السیر و خیره‌کننده کشورها و البته پسرفت ما تا چند سال آینده باید با کشورهای درجه 3 رقابت کنیم. هند به المپیک فکر می‌کند و ما در برگزاری یک بازی مانده‌ایم؛ ما هیچ، ما نگاه!