بازی‌های تدارکاتی، معضل کلیشه‌ای تیم ملی فوتبال
قحطی حریف
مجتبی مرشدی
خبرنگار
تیم ملی ایران در مسیر آماده‌سازی خود برای حضور در جام ملت‌های آسیا در فیفادی اخیر برابر بلغارستان بازی کرده و قرار است سه‌شنبه به مصاف آنگولا برود. تیم ایران در یک دهه اخیر همیشه برای بازی‌های دوستانه چالش داشته و با مشکل روبه‌رو بوده. بررسی بازی‌های دوستانه ایران در یک دهه اخیر این مشکل کلیشه‌ای را عیان می‌کند.
آسیا
ازبکستان یکی از تیم‌هایی است که فوتبال ملی ایران در یک دهه گذشته با سرمربیان مختلفی که داشته، بیشترین بازی تدارکاتی را مقابل شیرهای تاشکند برگزار کرده. نکته جالب اینکه یوزهای ایرانی در این مدت 4 بار به مصاف این تیم درجه 2 قاره کهن رفته‌اند. نکته عجیب‌تر اینکه 3 بازی تدارکاتی از این 4 مسابقه در زمان حضور کارلوس کی‌روش روی نیمکت تیم کشورمان برگزار شده و بیشترین مصاف 2 تیم هم به سال 2018 میلادی بازمیگردد. ایران در هر 4 مسابقه با پیروزی زمین بازی را ترک کرده است. آنچه نشان می‌دهد سطح این تیم به هیچ عنوان در حد و اندازه‌های تیم ملی ایران نبوده.
تیم ایران البته در سالیان اخیر مقابل تیم‌های برتر آسیایی مانند کره جنوبی و قطر هم بازی تدارکاتی برگزار کرده. شاید بتوان گفت ضعیف‌ترین بازی دوستانه تیم ایران مقابل یک تیم آسیایی به پیش از برگزاری جام ملت‌های آسیا 2019 امارات بازمیگردد که ایران با نتیجه یک بر یک و تک گل مهدی طارمی مقابل فلسطین به تساوی رسید. این بازی هم انتقادات زیادی را به سمت فدراسیون و کادر فنی تیم ملی روانه کرد. این تیم در سالیان ابتدایی حضور کارلوس کی‌روش یک بازی هم مقابل تیم ملی تاجیکستان برگزار کرد که تیم کشورمان در آن با نتیجه 2 بر صفر به پیروزی رسید.
آمریکای جنوبی
تیم ملی در یک دهه گذشته مصاف‌های جذاب تدارکاتی مقابل تیم‌های بزرگ کم نداشته. اولین جدال به سال 1389 بازمیگردد که تیم ایران در امارات به مصاف برزیل رفت و با نتیجه 3 بر صفر مقابل این تیم شکست خورد. دومین بازی تدارکاتی بزرگ تیم ملی مقابل یک تیم از آمریکای جنوبی به شهریور سال گذشته بازمیگردد. جایی که شاگردان کی‌روش در اتریش به مصاف اروگوئه رفتند و در پایان با نتیجه یک بر صفر این تیم را شکست دادند. البته پیش از این تیم ایران با تیم‌های بولیوی و ونزوئلا بازی کرده و در نهایت یک بار شکست خورده و یک بار هم در مسابقه‌ای که سال 2018 برگزار شد، به تساوی رسید. یکی دیگر از مصاف‌های جذاب ایران بازی مقابل شیلی قهرمان آمریکای جنوبی بوده. تیم ایران در بازی‌هایی که نوروز 94 برگزار شد، مقابل شیلی که در آن سال‌ها شرایط فوق‌العاده‌ای داشت، با نتیجه 2 بر صفر به پیروزی رسید.
آمریکای شمالی
تیم ملی برعکس بازی مقابل تیم‌های اروپایی در برگزاری بازی تدارکاتی مقابل تیم‌های آمریکای شمالی سابقه بسیاری دارد. تیم ملی ایران تا به امروز 11 بار مقابل تیم‌های آمریکای شمالی صف‌آرایی کرده. جالب اینکه 4 مسابقه از تعدادی که گفته شد در یک دهه گذشته برگزار شده است. کی‌روش علاقه بسیاری به تیم ملی ترینیداد و توباگو داشت. ملی‌پوشان طی سال‌های 2014 و 2018 دو بار به مصاف این تیم رفتند و در نهایت 2 پیروزی مقابل این تیم ضعیف در کارنامه‌شان ثبت شد. ایران یک بار هم در سال 2017 میلادی مقابل تیم ملی فوتبال پاناما قرار گرفت و با نتیجه 2 بر یک به پیروزی رسید. آخرین جدال تیم ملی مقابل یک تیم از آمریکای شمالی به آبان گذشته و زمانی که تیم در آستانه سفر به قطر برای حضور در بیست و دومین دوره جام جهانی فوتبال بود، بازمیگردد. جایی که کارلوس کی‌روش در سومین بازی‌اش پس از بازگشت به تیم ملی مقابل نیکاراگوئه قرار گرفت و در شبی که امید ابراهیمی مصدوم شد، نیکاراگوئه را با نتیجه یک بر صفر در شب سرد و خالی از تماشاگر آزادی شکست داد تا با پیروزی به استقبال بازی با انگلستان در جام جهانی 2022 قطر بروند.
آفریقا
تیم ملی در طول 10 سال گذشته بازی‌های تدارکاتی بسیاری مقابل تیم‌های عجیب و غریب آفریقایی مانند سیرالئون و ماداگاسکار برگزار کرده است. اولین بازی کی‌روش با تیم ملی در تیرماه 1390 مقابل ماداگاسکار در ورزشگاه آزادی تهران به انجام رسید. مسابقه‌ای که با پیروزی تیم کشورمان همراه بود و آنها موفق شدند با نتیجه یک بر صفر از سد تیم گمنام آفریقایی عبور کنند تا آغاز کی‌روش در تیم ملی ایران با پیروزی همراه باشد. بازی مقابل ماداگاسکار اما آخرین بازی عجیب تیم ملی نبود، بلکه آنها در سال 91 به مصاف تیم فوتبال موزامبیک یکی از تیم‌های دیگر سطح 3 قاره آفریقا رفتند. بازی‌ای که با نتیجه 2 بر صفر به سود تیم ایران به پایان رسید. آخرین بازی عجیب تیم مقابل یک نماینده آفریقا تا قبل از بازی با آنگولا در روزهای پیش رو به زمستان سال 1396 و چند ماه پیش از آغاز جام جهانی 2018 روسیه بازمیگردد. جایی که فدراسیون وقت از تیم ملی فوتبال سیرالئون برای بازی تدارکاتی دعوت کرد تا به تهران سفر کند. مسابقه‌ای که انتقادات فراوانی را متوجه کی‌روش و تیم مدیریتی فدراسیون کرد. با تمام این اتفاقات آن بازی برگزار شد و شاگردان کارلوس کی‌روش با نتیجه 4 بر صفر مقابل تیم ناشناخته سیرالئون که تا آن زمان یک بار هم در جام ملت‌های آفریقا صعود نکرده بود، به پیروزی رسیدند.
تیم ملی پیش از جام جهانی 2018 روسیه در ورزشگاه آزادی تهران مقابل تیم ملی فوتبال توگو صف‌آرایی کرد. مسابقه‌ای که کمترین دستاورد را برای تیم تحت هدایت کارلوس کی‌روش داشت و در نهایت هم با یک گل به سود شاگردان مرد پرتغالی به پایان رسید.
تیم ایران در فیفادی شهریور سال گذشته یک بازی تدارکاتی هم مقابل تیم ملی سنگال که قهرمان جام ملت‌های آفریقا محسوب می‌شود، برگزار کرد. جدالی که با نتیجه یک_یک مساوی به پایان رسید.
آخرین بازی تیم ملی مقابل نماینده قاره آفریقا به نوروز 1402 بازمیگردد که شاگردان امیر قلعه‌نویی به مصاف تیم ملی فوتبال کنیا که پیش از بازی با ایران تعلیق بود و 500 روز بازی تدارکاتی برگزار نکرده بود، بازمیگردد. مسابقه‌ای که 9 فروردین 1402 به میزبانی ورزشگاه آزادی تهران برگزار شد و با نتیجه 2 بر یک به سود تیم کشورمان به پایان رسید.
اروپا
تیم ملی سابقه چندانی مقابل اروپایی‌ها در بازی‌های تدارکاتی ندارد. آخرین بازی تدارکاتی یوزهای ایرانی مقابل بوسنی به سال 2020 که هدایت ایران بر عهده دراگان اسکوچیچ بود، بازمیگردد. این مسابقه به میزبانی بوسنی برگزار شد و در نهایت با نتیجه 2 بر صفر به سود ایران به اتمام رسید. این تیم پیش از این یک بازی هم مقابل آلبانی برگزار کرد که با نتیجه یک بر صفر به سود این تیم اروپایی به پایان رسید.
دیگر بازی تدارکاتی ایران در فیفادی مارس 2015 مقابل سوئد برگزار شد. رقابتی که ایران در آن با نتیجه 3 بر یک و تک گلی که جواد نکونام وارد دروازه زردهای اروپا کرد، شکست خورد.
آخرین بازی یوزها مقابل نماینده قاره اروپا به نوروز امسال بازمیگردد، جایی که تیم پس از 1996 روز با روسیه بازی کرد و با نتیجه یک بر یک مساوی در ورزشگاه آزادی تهران خاتمه پیدا کرد. بدین ترتیب روسیه که پس از آغاز جنگ اوکراین در هیچ مسابقه‌ای به میدان نرفته بود، به صورت رسمی وارد رنکینگ فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) شد.