شفاف‌سازی، نیاز امروز فوتبال ایران
سیدجواد بشیری
سرپرست روزنامه ایران ورزشی
شفاف‌سازی در هر حوزه‌ای می‌تواند به سلامت و بهبود عملکرد آن حوزه کمک زیادی کند. تجربه ثابت کرده بدون شفاف‌سازی نمی‌توان به موفقیت رسید و مجموعه دچار خسران خواهد شد. در حوزه فوتبال هم می‌طلبد چنین شفاف‌سازی‌هایی صورت بگیرد؛ چرا که یکی از دلایلی که باعث شده فوتبال ایران نتواند از همه پتانسیل خود استفاده کند عدم شفافیت بوده است. در فوتبال اروپا ارقام قراردادها به‌صورت شفاف اعلام می‌شود و مقابل این مسأله موضع‌گیری خاصی نمی‌شود. هر چند نمی‌توان فوتبال ایران را با فوتبال اروپا مقایسه کرد؛ با نگاهی به ۲۳ سالی که از عمر لیگ برتر فوتبال ایران می‌گذرد مشخص می‌شود که در هیچ کدام از شاخصه‌ها نتوانسته حتی به فوتبال نیمه‌حرفه‌ای هم نزدیک شود. در این فوتبال تنها چیزی که هر ساله رشد چند برابری داشته دستمزد بازیکنان بوده و در هیچ بخش دیگری اعم از دانش مربیان، سخت‌افزارها همچون ساخت ورزشگاه‌های اختصاصی، درآمدزایی باشگاه‌ها و البته کیفیت مسابقات پیشرفت قابل توجهی صورت نگرفته است. اکنون همه منابع مالی صرف نتیجه‌گرایی می‌شود و حتی کار به جایی رسیده که فراتر از منابع مالی که همان بودجه باشگاه است برای کسب نتیجه هزینه می‌شود. همین سیاست‌های اشتباه است که باعث شده باشگاه‌های فوتبال ایران درگیر بدهی‌های مالی سنگین شوند. چه بسا اینکه اگر شفافیتی وجود داشت و هواداران متوجه این موضوع می‌شدند که قهرمانی به هر قیمت ممکن می‌تواند باعث نابودی تیم محبوب‌شان شود هرگز مدیران باشگاه‌ها را برای ریخت‌وپاش در نقل‌وانتقالات تحت فشار نمی‌گذاشتند. همه اتفاقات فوتبال باید در یک اتاق شیشه‌ای رخ دهد. به‌عنوان مثال با وجود درآمدهای کلان تیم‌های بزرگ اروپایی اما یوفا تصمیم گرفت برای اینکه توازن مالی در فوتبال قاره سبز به هم نخورد فیرپلی مالی برقرار شود. بر همین اساس همه تیم‌ها موظفند در چهارچوب درآمدها و هزینه‌های خود اقدام به جذب بازیکن کنند. فوتبال ایران هم نیازمند چنین سازوکاری است. فدراسیون فوتبال چندی پیش قانون سقف بودجه را برای تیم‌های لیگ برتری در نظر گرفت؛ هر چند برخی از باشگاه‌های متمول مقابل این سقف بودجه موضع‌گیری کردند؛ اما این مسأله توانست تا حدودی پرداخت‌های افسارگسیخته‌ای که در نقل و انتقالات انجام می‌شد را مهار کند. هزینه‌هایی که در فوتبال باشگاهی ایران انجام می‌شود نسبت به کشورهای عربی رقم چندان بالایی نیست؛ اما مشکل اصلی اینجاست که این هزینه‌ها به شکل درست انجام نمی‌شود. آگاه‌سازی هواداران و دوستداران فوتبال می‌تواند در اقناع آنها تأثیر زیادی داشته باشد. در چنین شرایطی هوادار منافع تیم و باشگاه محبوبش را در اولویت قرار می‌دهد و نقش مطالبه‌گر را بازی خواهد کرد و دیگر کسب نتیجه به هر شکل ممکن را نمی‌پذیرد. نیاز فوتبال ایران، شفاف‌سازی در همه ابعاد است. چه به لحاظ مالی و چه به لحاظ انتصاب مدیران و این مسأله می‌تواند تعالی این رشته را در میادین بین‌المللی به‌دنبال داشته باشد. این موضوع نیازمند یک همیت و اراده از سوی همه اهالی فوتبال کشور است؛ در غیر این صورت ۲۳ سال دیگر هم فوتبال ایران تغییر چندانی نسبت به وضعیتی که امروز درگیر آن است نخواهد کرد.