امیررضا واعظ آشتیانی در گفت‌و‌گو با ایران ورزشی: انتخابات فدراسیون فوتبال مشروعیت ندارد
فوتبال ایران گروگان یک عده خاص است
سینا حسینی
روزنامه نگار
مدیرعامل اسبق باشگاه استقلال و کاندیدای دوره قبل انتخابات فدراسیون فوتبال فضای حاکم بر فوتبال ایران را بشدت ناامیدکننده توصیف و تأکید کرد، با آنالیز اتفاقات کنونی و محدودیت برای حضور کاندیداهای متعدد در انتخابات اسفند سال‌جاری به هیچ عنوان نمی‌توان امید بهبود شرایط داشت. انتقادات تند امیررضا واعظ آشتیانی از وضعیت مدیریتی حاکم بر فوتبال ایران، در آستانه برگزاری انتخابات فدراسیون فوتبال و هشدارهای وی به اعضای مجمع بابت نحوه انتخاب رئیس جدید فدراسیون فوتبال قطعاً می‌تواند حساسیت انتخابات یازدهم اسفندماه فوتبال ایران را تشدید کند، البته که به اعتقاد خودش این حرف‌ها فایده‌ای نخواهد داشت.
در آستانه انتخابات مهم فدراسیون فوتبال بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران حوزه فوتبال به نوعی معتقدند اتفاق جدیدی در بخش مدیریتی فوتبال ایران رقم نخواهد خورد، هرچند که برگزاری انتخابات به معنای شکل‌گیری تحولی جدید در آن حوزه است، شما هم اعتقاد دارید خبری از تحول در وضعیت فوتبال نیست؟
به نظر من استانداردهای لازم رعایت نشده است. به اعتقاد شما این انتخابات کیفیت دارد؟ تمام کاندیداهایی که برای حضور در انتخابات نام‌نویسی کرده‌اند، عامل وضع موجود فوتبال ایران هستند، فوتبال ما با این مدیران پیشرفت قابل توجهی داشته که الان توقع تحول داریم؟ مربیان خوبی ساخته‌ایم یا بازیکنان مستعد و تراز اول را پرورش دادیم که با ترانسفر آنها به خود ببالیم؟ اگر فوتبال ما مدیریت درستی داشت وضعیت فعلی لیگ ایران این بود؟ هفته‌ای نیست که در لیگ به اصلاح برتر ما اتفاق و حاشیه‌ای عجیب رخ ندهد! آیا به عقیده شما این سلسله اتفاقات عجیب و غریب نشانه پیشرفت و تحول است؟ ما مدیریت خوبی داشتیم که امروز توقع تحول و شگفتی داشته باشیم؟ این جماعت همان‌هایی هستند که وضعیت موجود فوتبال ایران را رقم زدند پس چگونه تصور می‌کنیم وضع موجود با همان نفرات قرار است عوض شود. وضعیت فعلی فوتبال ایران محصول و دستاورد نفراتی است که امروز برای حضور در انتخابات نام‌نویسی کردند. پس این نفرات قطعاً نمی‌توانند نجات‌دهنده فوتبال ما باشند.
خیلی‌ها تصور می‌کردند در این دوره از انتخابات فوتبال شاهد حضور چهره‌های جدید و جوان در عرصه انتخابات باشیم اما نه‌تنها این اتفاق رخ نداد بلکه همان نفرات تکراری نام‌نویسی کردند.
فوتبال توسط یک گروه به گروگان گرفته شده است. وقتی یک کاندیدا 48 امضا را برای خود می‌گیرد یعنی اینکه فرد دیگری برای حضور در انتخابات شانسی ندارد، نکته قابل تأمل اینجاست که وقتی چنین اتفاقی رخ می‌دهد باید برای مدیران دستگاه ورزشی و نهادهای ذی‌ربط این سؤال ایجاد شود که چه اتفاقاتی درحال وقوع است که یک نفر این تعداد امضا را جمع‌آوری می‌کند تا کاندیدای دیگری وارد انتخابات نشود. از این موضوع هم عبور کنیم به این پرسش می‌رسیم که رئیس فعلی فدراسیون فوتبال به کدام کارنامه موفق مدیریتی می‌نازد که با این اراده در انتخابات نام‌نویسی کرده است؟ موفقیت از نظر دوستان راهیابی به جام جهانی است اما واقعاً در شرایطی که آسیا 8 سهمیه مستقیم و یک سهمیه مشروط برای جام جهانی دارد، آیا این افتخار و موفقیت بزرگی است که ما راهی جام جهانی شویم؟ موفقیت زمانی رقم می‌خورد که ما در جام جهانی به دور دوم و سوم راه پیدا کنیم وگرنه راهیابی به جمع 48تیم جام جهانی که اسمش موفقیت نیست! اگر می‌خواهید وضعیت موجود را بررسی کنید به وضعیت تیم المپیک نگاه کنید. درباره هدفگذاری کلان فوتبال صحبت کنیم. برنامه کپی کردن که هنر مدیریتی نیست، رؤیاپردازی و مطرح کردن موضوعات دور از دسترس قطعاً موفقیت نیست، ملاک مدیریت خوب و ایده‌آل، دستاورد و عملکرد است. به نظر شما وضعیت موجود فوتبال ایران رضایت‌بخش است؟! به نظر من نیست.
بسیاری از کارشناسان معتقدند شرایط نام‌نویسی برای کاندیداهای متقاضی شرکت در انتخابات روند عادلانه‌ای نیست، شما بر این باورید؟
در اساسنامه فدراسیون فوتبال آمده است هر کاندیدایی که قصد حضور در انتخابات را دارد بایستی 4سال سابقه مدیریت در فوتبال را داشته باشد، این واقعاً اتفاق خوب و ایده‌آلی است اما نکته بحث‌برانگیز اینجاست همان فردی که سابقه ورزشی دارد برای حضور در انتخابات باید به سراغ اعضای مجمع برود و امضا جمع کند، ایراد کار اینجا شکل می‌گیرد، وقتی قرار به جمع‌آوری امضا باشد یعنی اینکه شما باید خود را وام‌دار اعضای مجمع بدانید به همین دلیل شما چهره جدیدی در انتخابات نمی‌بینید، بر این اساس من به صراحت اعتقاد دارم مشروعیت انتخابات فدراسیون فوتبال زیر سؤال است. مگر می‌شود شما شرط 4سال سابقه ورزشی را برای یک فرد معین کنید بعد به آن فرد بگویید برای حضور در انتخابات باید از سه نفر دیگر امضا بگیرید، این اوج فاجعه است. به همین دلیل می‌گویم که وضعیت فعلی فوتبال ایران با این مدیریت نه‌تنها امیدوارکننده نیست بلکه بشدت نگران‌کننده است. من 2 سال پیش در مناظره با رئیس فعلی فدراسیون فوتبال اعلام کردم که با این شرایط هیچ امیدی به آینده فوتبال نیست، چه اتفاق جدیدی رخ داده که ما به آینده امیدوار باشیم؟ سؤال من و اهالی فوتبال این است که کدام‌یک از این کاندیداها انتخاب شوند وضعیت فوتبال ایران متحول خواهد شد؟ هیچ‌کدام از کاندیداهای حاضر در انتخابات نکته روشنی در کارنامه خود ندارند.
یعنی اعتقاد دارید حتی اگر رئیس فعلی فدراسیون فوتبال هم در انتخابات یازدهم اسفندماه انتخاب نشود، باز هم اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد؟
قطعاً اتفاقی رخ نمی‌دهد، در این انتخابات کاندیداهایی حضور دارند که خودشان فوتبال ایران را به این روز انداخته‌اند آیا به اعتقاد شما کسانی که فوتبال را به این روز انداختند هنر تغییر شرایط را دارند؟ قطعاً چنین نیست. در بعد اقتصادی صاحب موفقیت در فوتبال بودیم یا در بعد فرهنگی، اجتماعی و ورزشی دستاورد خیره‌کننده‌ای داشتیم؟ در بعد فنی و مدیریتی پیشرفت داشتیم که حالا به واسطه آن به آینده فوتبال با این افراد امیدوار شویم؟ وقتی کارآمدی وجود ندارد یعنی اینکه امیدی به پیشرفت و تحول نیست پس نسبت به آینده نمی‌توانیم امیدوار باشیم چون هنر این طیف در صعود تیم ملی به جام جهانی خلاصه می‌شود. ما گرفتار یک چرخه معیوب مدیریتی شده‌ایم که هر روز همان اشتباهات قبل را تکرار و فوتبال را با آزمون و خطا اداره می‌کنند.
در این میان چهره‌هایی نظیر علی دایی، مهدی مهدوی‌کیا و خیلی از افراد که پتانسیل حضور در انتخابات را دارند هم ریسک شرکت در انتخابات را به کلی قبول نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند هرگز نزدیک به این حوزه نشوند.
ببینید، این موضوع نیاز به بحث و گفت‌و‌گوی فراوان دارد اما همیشه قهرمانان و ورزشکاران یک رشته نمی‌تواند مدیران خوبی باشند، هرچند که تخصص آنها مرتبط با آن حوزه باشد به همین دلیل در سراسر جهان موارد اندک و انگشت‌شماری از مدیران موفق ورزشی می‌بینیم اما نکته اینجاست که این افراد به این دلیل از حضور در این عرصه فرار می‌کنند چون می‌دانند چه آخر و عاقبتی در انتظار آنهاست، آنها خوب می‌دانند که در این انتخابات ملاک انتخابات کارآمدی و شایستگی و دانش نسبت به این رشته نیست بلکه اینجا همه چیز به اتفاقات پشت پرده مرتبط است به همین دلیل قید شرکت در انتخابات را می‌زنند، آنها به خوبی می‌دانند که انتخاب رئیس فدراسیون به روال طبیعی انجام نمی‌شود، مجمع را به گروگان گرفته‌اند. این انتخابات کاملاً فرمایشی است. فقط سؤال اینجاست که چرا مسئولان، تماشاگر این اتفاقات هستند و هیچ اعتراضی به این روال نمی‌کنند.
خیلی از کارشناسان به نحوه چینش اعضای مجمع اعتراض دارند، شما هم یکی از افرادی بودید که همیشه معتقد بودید، این روال انتخابات ثمره و دستاورد خوبی برای فوتبال ایران به همراه نخواهد داشت، در این خصوص توضیح دهید؟
چرا باید اعضای مجمع، محدود و گزینشی باشند؟ با این شرایط طبیعی است یک نفر در اقدامی عجیب 48 امضا را به سود خود جمع کند تا سایر مدعیان امکان حضور در انتخابات را نداشته باشند. وقتی قانون می‌گوید شما برای ورود به انتخابات نیاز به تعداد امضای مشخص دارید چرا بایستی یک کاندیدا 10 برابر مقدار توصیه شده و این حجم از امضا را به سود خود فریز کند؟ این ترکیب نماد یک مجمع فرمایشی و نشانه مهندسی انتخابات است. باید اعضای مجمع فدراسیون فوتبال افزایش پیدا کند. لابی ذات انتخابات است و هیچ ایرادی برای انجام لابی و جمع‌آوری آرا وجود ندارد اما مهندسی انتخابات بد است و برای هیچ کسی پذیرفته نیست. امروز به شما اطمینان می‌دهم اگر آقای X یا آقای y امکان حضور در انتخابات را پیدا نکند، قطعاً باز هم مشکل حل نمی‌شود چون گزینه در صف انتظار به‌عنوان یار پوششی انتخاب خواهد شد. وقتی می‌توانیم به آینده فوتبال خوشبین باشیم که تنوع کاندیدای صالح و اصلح وجود باشد. این مصداق بارز بی‌تدبیری است که فوتبال ایران گرفتار این شرایط و این دایره بسته شده. تا زمانی که این اوضاع ادامه داشته باشد نمی‌توانیم به آینده خوشبین باشیم.