24 ساعت تا شروع «لیگ 24»
بدون ضمانت اجرا و سرشار از ابهام
وصال روحانی
خبر‌نگار
در فاصله 24 ساعت تا شروع دوره بیست‌و‌چهارم لیگ برتر فوتبال کشور بسیاری از چیزها سر جای خودش قرار ندارد.
* تعدادی از استادیوم‌های مورد استفاده تیم‌ها ملزومات ضروری را ندارند و استاندارد نیستند. سازمان لیگ با اغماض یکی دو تا از این ورزشگاه‌ها را پذیرفته اما چاره‌ای جز انتقال مسابقات چند تیم دیگر به سایر استادیوم‌ها وجود ندارد، ولی هنوز معلوم نیست این ورزشگاه‌ها کدامین هستند. چند هفته به‌طور مکرر گفته شد که به سبب مرمت ورزشگاه آزادی بازی‌های خانگی دو تیم پرسپولیس و استقلال در ورزشگاه تختی انجام می‌پذیرد اما ایرادات متعدد این استادیوم قدیمی تهران نیز هنوز رفع نشده است.
آوردن وسایل کمک‌داور ویدیویی (VAR) به ایران و استفاده از آن برای قضاوت بهتر مسابقات موضوعی همچنان پرابهام است و معلوم نیست که چند دستگاه VAR به ایران وارد شده و در کدام استادیوم‌ها تعبیه خواهند شد و در کدامین مسابقه‌ها از این سیستم استفاده می‌شود و در کدام دیدارها خبری از VAR نخواهد بود. این درحالی است که با تأکید فیفا استفاده یا عدم استفاده از «VAR» باید عمومیت داشته باشد یا برای کلیه تیم‌ها و همه مسابقات مورد بهره‌گیری واقع شود یا لیگ کلاً بدون رویکرد به این سیستم انجام پذیرد. همزمان با این تحولات تعداد داوران آموزش‌دیده برای استفاده درست و کامل از این سیستم به لطف برپایی چند کلاس و دوره آموزشی طی ماه‌های اخیر افزایش یافته اما حالا که ابزار و آدم‌های استفاده از «VAR» بیشتر شده، تعداد دستگاه‌های موجود در کشور به حدی نمی‌رسد که جوابگوی کل مسابقات باشد و تعداد داوران مسلط بر سیستم‌های VAR بسیار فزون‌تر از شمار این دستگاه‌ها است.
بحث قواعد مربوط به سقف مخارج عمومی باشگاه‌ها همچنان داغ و البته تخطی‌های پرشمار از این قواعد بسیار رایج است. خریدهایی که چند باشگاه بزرگ و معروف در دو – سه ماه اخیر در راه تقویت خویش و جذب بازیکنان مورد‌نظر صورت داده‌اند، به وضوح بسیار بیشتر از ارقامی است که به عنوان «سقف مخارج مجاز» به آن اشاره شده اما مسئولان ذیربط این قضایا را تا به حال به قول معروف «زیرسبیلی» رد کرده‌اند. عدم وجود ضمانت اجرا در زمینه تأدیب تیم‌های خاطی باعث شده این قضیه و رسیدگی به تخلف‌های صورت پذیرفته به روزهای بعدی موکول شود ولی تجربه‌های چند فصل گذشته در این زمینه به ما می‌گوید وقتی مسابقات شروع نمی‌شود و یک یا چند تیم را به سبب قانون‌شکنی‌های مالی مجازات و کسر امتیاز می‌کنند، چنان بلوایی ایجاد و طرف‌های درگیر مشغول مجادله کلامی می‌شوند که بر کل لیگ یک اثر منفی روانی گذاشته می‌شود و بازار اتهام‌زنی این به آن بیش از حد داغ می‌شود، بدون اینکه واقعاً مشخص باشد چه کسی خلاف کرده و کدام باشگاه از ارقام مقرر عبور نکرده و آیا مجازات‌های مقرر برای خاطیان برابر با میزان تخلف صورت گرفته بوده یا از آن فراتر رفته و اگر به اجرا درآمده، فردا و فرداهای بعد با یک فرجام‌خواهی از سوی آنها قابل لغو و جبران نخواهد بود؟
بیش از نیمی از باشگاه‌های حاضر در لیگ هنوز بدهکاری‌های بزرگی به اعضا و نفرات خود بابت فصول قبل دارند و میزان قروض‌شان به این و آن نجومی است. این بدان معنا است که اگر هم قادر به ارائه بخشی از «پیش‌پرداخت»های این فصل خود به بازیکنان‌شان باشند، بدهی‌های فصول قبلی آنها محفوظ خواهد ماند و به این ترتیب بدهی انباشته باشگاه‌ها هر سال بیشتر و بیشتر می‌شود، بدون اینکه همتی مؤثر در راه رفع این مشکل عظیم توسط طرف‌های درگیر انجام پذیرد.
مسائل حاشیه‌ای همچنان خصلت اول لیگ است و حتی از چند هفته قبل از شروع فصل جدید رواج این مسائل شدت یافته و روزی نیست که عده‌ای به یکدیگر نتازند و پشت‌سر یکدیگر حرف نزنند. کمیته انضباطی فدراسیون البته از این بابت راضی(!) است زیرا با هر حرف نامربوطی که بازیکنان به طرف‌های مقابل و مربیان به داوران می‌زنند، می‌تواند جریمه‌های بسیار درشتی را به نام آنها بنویسد و از این طریق سرمایه بزرگی را بیندوزد اما عدم مهار این لجام‌گسیختگی‌های کلامی از طرق مؤثر سبب شده کل مسابقات چند سال اخیر فاقد اعتبار و منزلتی باشد که لازمه یک لیگ جدی و ارزشمند است.
بعضی عناصر اجرایی لیگ نیز گاه کارهایی را می‌کنند که سر آدم سوت می‌کشد و تعدادی از این کارهای عجیب از داوران و کمک‌داورانی سر زده که وابستگان نزدیک آنها در جشن قهرمانی تیم محبوب‌شان شرکت کرده و به این ترتیب شائبه وابستگی‌شان به آن تیم‌ها به‌وجود آمده، بدون اینکه این داوران مهاری بر این قضیه زده باشند.
به این مورد عجیب اضافه کنید اشتباهات مکرری را که داوران در قضاوت مسابقات لیگ – البته به‌طور سهوی – هر ساله مرتکب می‌شوند و در آن صورت به این نتیجه می‌رسید که اعتراضات شدید و پرشمار تیم‌های مغبون شده از امر داوری آنقدرها هم خطا و نامنصفانه نیست.
مجموعه قضایای فوق ما را به این واقعیت می‌رساند که لیگ پیش‌رو در حالی از پنجشنبه این هفته آغاز می‌شود که نه ضمانت اجرایی بر قواعد آن وجود دارد و نه صراحت عمل و شفافیت کرداری که باید توقع آن را داشت و در عوض سرشار از ابهام و انواع تضادها است.