حضور مؤثر نکونام در جبهه چند جنگ همزمان
موفق‌ترین مؤلف «فوتبال تخریبی»
وصال روحانـی
روزنامه‌نگار
در مورد جواد نکونام نظرها متفاوت است. عده‌ای چشم دیدن او را ندارند و وی را بسیار منفی به تصویر می‌کشند و می‌گویند روش‌های او دربر دارنده فوتبالی زیبا نیست و با احتیاط زیادی عجین شده و ابتدا بر عنصر دفاع تکیه دارد و در درجه بعدی به گلزنی هم چشم می‌دوزد ولی فقط با ضدحملات و روی ضربات ایستگاهی و در غافلگیری‌ها. گروهی دیگر با استناد به نتیجه‌بخش بودن تاکتیک‌های مورد نظر نکونام، می‌گویند او یک طراح هوشمند است و اگرچه بازی‌های ارائه شده از سوی تیم‌های وی چشم‌نواز نیست اما چون در اکثر اوقات به کسب نتیجه منجر می‌شود، نباید خرده‌ای به آن گرفت. ایستادن تیم فعلی او (استقلال) در صدر جدول لیگ برتر فوتبال کشور و با 3 امتیاز رجحان بر رقیب بزرگ و دیرینش (پرسپولیس) آن هم در آستانه دربی صد و سوم تهران، سندی بر صحت این ادعا است. انتقادکنندگان از نکونام قطعاً خواهند گفت تیم او همین هفته پیش به سبب اجرای همان تاکتیک‌ها در جام حذفی ناکام و به دست مس رفسنجان حذف شد اما آبی‌های تهرانی با هدایت نکونام در لیگ بیست و سوم پس از گذشت 19 هفته فقط یک باخت داشته‌اند و این کمترین میزان شکست در این لیگ تا این لحظه در میان 16 تیم حاضر در صحنه است.
عیب گمشده
نگاهی به سایر دستاوردهای به ثبت رسیده توسط استقلال تأییدیه‌ای دیگر و اضافی بر صلاحیت نکونام برای رهبری این تیم پر مسئولیت است. کسب 12 برد استقلال را صاحب بیشترین پیروزی‌ها در لیگ بیست و سوم کرده و دریافت فقط 10 گل عنوان بهترین خط دفاعی فصل را هم به این تیم می‌سپرد و طبعاً تفاضل گل «به اضافه 17» این تیم نیز دستاوردی است که هیچ تیم دیگری در حال حاضر صاحب آن نیست. همین امروز هم هستند افراد پرشماری که می‌گویند بیش از حد دفاعی بودن استقلال قابلیت‌های تهاجمی فراوان آنها را بلااستفاده گذاشته و این تیم را از چشم‌ها انداخته اما در فوتبال مثل هر ورزش حرفه‌ای دیگری مهم‌ترین اصل و ضروری‌ترین نیاز کسب نتیجه و پیروز شدن است و تا زمانی که نتیجه می‌گیرید، کمتر هواداری از شما انتقاد می‌کند. چنین چیزی به طریق اولی برای نکونام صدق می‌کند زیرا تیمش چنان خوب نتیجه گرفته که در صدر جدول لیگ نشسته و آماری را به ثبت رسانده که وصف آن را آوردیم. 27 گل زده استقلال در 19 بازی اگرچه آش دهان‌سوزی بخصوص برای صدرنشین لیگ نیست اما وقتی می‌بینیم فقط سپاهان از آنها بیشتر گل زده، متوجه می‌شویم که این عیب نیز در لابه‌لای محسنات پرشمار استقلال گم شده و ناپیدا مانده است.
ایرادات «مبتلا به» یک لیگ فرسایشی
از این نکته نیز غفلت نورزیم که کم گل زدن و خطوط حمله کم‌بار ایراد مبتلا به اکثر تیم‌های لیگ است و در این لیگ فرسایشی که تیم‌ها ابتدا به گل نخوردن و نباختن فکر می‌کنند و در این راه بازی‌هایی تخریبی را در پیش می‌گیرند و بیشتر روی ضدحملات حساب باز می‌کنند، مرام و روش‌های انتخابی نکونام آنقدرها هم غیررایج نیست و برعکس راهبردی است که بسیاری از رقبای او هم در پیش می‌گیرند. تفاوت سرمربی استقلال با سایرین در این زمینه این است که اگر دیگر مجریان روش دفاع- ضد حمله در انجام آن به آمار بالایی نمی‌رسند، نکونام در طراحی و به ثمر رساندن آن موفق‌تر است و کار را بهتر از سایرین درمی‌آورد. به قول ظریفی، نکونام را باید موفق‌ترین مؤلف فوتبال تخریبی و به روایتی دیگر «زیباترین سراینده فوتبال زشت» در کشورمان نامید. زیباترین از دید هواداران چون تیمش را مکرراً پیروز می‌سازد و سراینده فوتبال زشت زیرا روش‌های انتخابی او هر چیزی هست الا فوتبال زیبا.
توقعی معقول از رکورددار یوزها
دستاوردهای نکونام در این فصل زمانی بارزتر می‌شود که در نظر بگیریم او مشغول حضور در جبهه چند جنگ همزمان و متفاوت بوده و در هیچ یک نیز کم نیاورده است. او در عین اینکه وظیفه داشته هر یک از حریفان تیمش را واکاوی و برای تسلیم کردن آنها روش‌های لازم را تبیین کند، باید برای شرکت در جنگ‌های حاشیه‌ای نیز مهیا می‌شده است. جنگ تبلیغاتی با فدراسیون و سازمان لیگ به قصد احقاق حقوق استقلال، رودررویی با داوران با هدف وادار کردن آنها به زدن سوت‌های هر چه بیشتر به نفع تیمش، تقابل کلامی با انتقادکنندگان از آبی‌ها و بعضی رسانه‌های مجری این نوع برخورد و مهم‌تر از همه، عقب راندن مرد سرسختی چون علی خطیر در جنگی زرگری که بین مدیرعامل استقلال و سرمربی‌شان به راه افتاده و در تمامی فصل جریان داشته است. نکونام اگر این بازی‌های منفی و اعصاب خردکن را با برتری قاطع نبرده باشد، فرد بازنده آن هم نبوده است. از مردی که با 151 بار پوشیدن پیراهن تیم ملی فوتبال ایران رکورددار بازی‌های ملی است و در دفعات کاپیتانی یوزها هم فقط علی دایی با او هماوردی می‌کند و سال‌ها در نظایر اسپانیا و قطر لژیونر بوده، آیا باید توقعی بجز این داشت؟