ساختار دفاعی آبی‌ها نفوذناپذیر است
استقلال نکونام در مسیر چلسی کونته
آرمن ساروخانیان
روزنامه نگار
بازی دوشنبه استقلال - سپاهان یکی از فینال‌های لیگ بیست و سوم بود و استقلال با این برد علاوه بر حفظ صدر جدول حالا بیشتر از هر زمانی مدعی اصلی قهرمانی است.
آنچه نکونام را بابت این برد خوشحال‌تر می‌کند، نمره قبولی سبک بازی عملگرایانه این مربی در برابر تهاجمی‌ترین تیم لیگ برتر است. استقلال نکونام حتی در خانه هم اصراری به حمله و بازی مالکانه نداشت و اولویتش بستن تمام فضاها روی سپاهان بود. آبی‌پوشان فصل را با سیستم 3-3-4 شروع کردند، ولی نکونام از بازی رفت با سپاهان در اصفهان تصمیم گرفت سراغ سیستم 2-5-3 برود و هنوز پای آن ایستاده است.
اولویت برای نکونام بسته نگه داشتن دروازه است و حتی در بازی برابر تیم‌های میانه یا پایین جدول تن به ریسک نمی‌دهد. سه مدافع میانی از سوی یک هافبک دفاعی (معمولاً چشمی) محافظت می‌شوند و دو هافبک میانی دیگر استقلال (مهدی‌پور و رضاوند) هم بیشتر خاصیت جنگندگی دارند تا اینکه میل به نفوذ داشته باشند.
پایه حملات استقلال پیشروی وینگ‌بک‌هاست (حردانی و جلالی) که با نفوذ از کنار خط طولی مأموریت تغذیه مهاجمان را دارند. خط حمله استقلال شامل یک مهاجم سرزن (بلانکو) و یک مهاجم سریع و تکنیکی (ماشاریپف) است. البته سایر بازیکنان استقلال هم اجازه دارند به حملات اضافه شوند. مهدی‌پور و رضاوند به تناوب به نیم‌فضاها می‌زنند و گاهی مدافعان یارکوب، بخصوص سهرابیان با اوورلپ در کنار خط برتری عددی می‌سازد.
هرچند شروع حملات استقلال با سه یا چهار بازیکن است، ولی اضافه شدن بازیکنانی از خط میانی و خط دفاع کنترل آنها را برای مدافعان حریف سخت می‌کند و هرکدام از این بازیکنان ممکن است با نفوذ به فضای خالی به یک تهدید تبدیل شوند. البته این حملات ظاهراً نامنظم از یک نظم کلی پیروی می‌کند و نکونام از بازیکنانش خواسته که تعادل دفاعی بر هم نخورد و همیشه بازیکنان کافی در ساختار دفاعی باقی می‌مانند.
استقلال در تساوی یک بر یک هفته گذشته در زمین ملوان دست بالا را داشت و خط دفاعش نزدیک نیمه زمین بازی می‌کرد، با این حال موقعیت‌های محدودی به میزبان داد و دروازه‌اش روی یک غافلگیری باز شد.
استقلال مقابل سپاهان محتاط‌‌تر بود و با میدبلاک سعی در کنترل حریف داشت. مورایس بعد از پنج باخت متوالی با سیستم 2-4-4 شروع کرد و با کنترل توپ و زمین به دنبال خلق موقعیت بود، ولی نمی‌توانست در عمق دفاع استقلال فضایی پیدا کند و دو مهاجم بلندقامتش، مغانلو و اسدی با یارگیری مدافعان استقلال خنثی شده بودند.
باور نکونام این است که با بسته ماندن دروازه تیمش می‌تواند روی حملات سریع، ضربات ایستگاهی یا حملات متناوب به گل برسد و برنده بازی شود. در این بازی نوبت شوت فوق‌العاده چشمی بود که به استقلال کمک کرد در پایان نیمه اول با برتری به رختکن برود. بعد از این گل بازی طبق سناریوی دلخواه نکونام پیش رفت و استقلال با بستن فضا به دنبال زدن گل دوم روی ضدحملات بود.
سیلوا که به تازگی به ترکیب استقلال اضافه شده در این بازی نقش مهمی در موفقیت نقشه دفاعی تیمش داشت و در نبردهای هوایی مقابل مغانلو، یکی از بهترین سرزن‌های لیگ برتر بود. او هنگام ضربات ایستگاهی هم نفوذ می‌کرد و ضربه سرش نقش مهمی در گل چشمی داشت. دیگر دوئل مهم این بازی در کنار زمین بود که ابوالفضل جلالی توانست رامین رضاییان، مدافع راست آماده و تهاجمی سپاهان را به خوبی کنترل کند.
مورایس در نیمه دوم اعرابی و آریا یوسفی را به جای حسین‌نژاد و احمدزاده به زمین فرستاد تا با دو گوش کلاسیک به دنبال دور زدن دفاع استقلال باشد، ولی عقب‌نشینی حردانی و جلالی که از سوی هافبک‌ها حمایت می‌شدند این نقشه را ناکام کرد. تنها راه‌حل باقی‌مانده برای مورایس فرستادن توپ‌های بلند بود که با حضور سیلوا، سلیمی و سهرابیان که از سوی چشمی حمایت می‌شدند بی‌نتیجه ماند.
سپاهان در این بازی تنها دو موقعیت داشت. اولی در اواخر نیمه اول بود که حردانی سایه توپ را زد و مغانلو در موقعیت تک به تک توپ را به تیر کوبید. دومی در اواسط نیمه دوم نتیجه از دست دادن توپ رضاوند در میانه زمین بود که استقلال در حالت انتقال از دفاع به حمله غافلگیر شد، ولی حسینی در موقعیت تک به تک اعرابی را ناکام گذاشت.
استقلال با این فوتبال عملگرایانه توانسته صدرنشین شود و بی‌دلیل نیست که بهترین خط دفاع لیگ را هم با تنها 10 گل خورده در اختیار دارد. کلین‌شیت و فقط دو ضربه در چهارچوب حسینی مقابل سپاهان که با 33 گل بهترین خط حمله لیگ را در اختیار دارد این پیام را می‌دهد که شکستن ساختار دفاعی نکونام برای سایر تیم‌ها هم کار خیلی سختی خواهد بود و اگر اتفاق خاصی رخ ندهد، استقلال در یک سوم باقی‌مانده لیگ هم صدر جدول را رها نخواهد کرد.
استقلال نکونام را می‌توان به چلسی با هدایت کونته در فصل 17-16 تشبیه کرد. مربی ایتالیایی بعد از شکست پرگل مقابل آرسنال تصمیم گرفت با دفاع سه نفره بازی کند و این یک غافلگیری بزرگ برای حریفان بود که نتوانستند راهی برای مقابله با این تیم در فاز دفاع و حمله پیدا کنند. قهرمانی بدون شکست استقلال با فرهاد مجیدی هم با استفاده از دفاع سه نفره و اولویت دادن به دفاع به دست آمد. البته هرکدام از این سه تیم (چلسی کونته، استقلال مجیدی و استقلال نکونام) فرم متفاوتی در حمله دارند، ولی تشابه بزرگ آنها ساختار دفاعی فشرده و منسجمی است که حریفان را آچمز می‌کند و راهی برای نفوذ به آن پیدا نمی‌کنند.