زوج طلایی طارمی - آزمون در بازی با امارات راه می‌افتد؟
آتشبــــــار خامــــوش
آرمن ساروخانیان
روزنامه نگار
پیش از شروع جام ملت‌ها همه از زوج طلایی خط حمله به عنوان مهم‌ترین ابزار تیم ملی برای قهرمانی آسیا نام می‌بردند. مهدی طارمی و سردار آزمون در سال‌های گذشته خودشان را از سطح قاره آسیا جدا کردند و در فوتبال اروپا هم چهره‌های موفقی محسوب می‌شوند. حتی رسانه‌های خارجی هم در معرفی تیم ملی ایران روی سابقه و کارآمدی این زوج تأکید داشتند. با این حال در دو بازی مقابل فلسطین و هنگ‌کنگ سهم این دو ستاره فوتبال ایران فقط یک گل بوده.
آزمون خیلی زود به فوتبال اروپا رفت و بعد از دوران طولانی حضور در فوتبال روسیه و تجربه قهرمانی با زنیت به بایر لورکوزن پیوست. او در شروع فصل راهی رم شد و به تدریج توانست خودش را به برنامه‌های مورینیو تحمیل کند. طارمی هرچند دیرتر از آزمون مطرح شد و به تیم ملی رسید، ولی بعد از انتقال به فوتبال پرتغال رشد خیره‌کننده‌ای داشت. او توانست در حضور مهاجمان اروپایی و آمریکای جنوبی آقای گل لیگ پرتغال شود و حالا در آستانه انتقال به اینتر، فینالیست فصل قبل لیگ قهرمانان اروپا است.
تفاوت نگاه کی‌روش و قلعه‌نویی
کی‌روش اولین بار در مقدماتی جام جهانی 2018 از این دو مهاجم کنار یکدیگر استفاده کرد. سرمربی پرتغالی تیم ملی آزمون را در نوک حمله قرار می‌داد و از طارمی به عنوان گوش چپ استفاده می‌کرد. مهاجم آن روزهای پرسپولیس هرچند تجربه بازی زیادی در این پست نداشت، ولی خیلی زود جا افتاد و همراه آزمون زوجی زهردار برای تیم ملی ساختند.
قلعه‌نویی برنامه متفاوتی داشت و ترجیح داد از آزمون و طارمی در مرکز استفاده کند. ایده سرمربی جدید تیم ملی حضور آزمون در نوک حمله و طارمی به عنوان مهاجم دوم بود، تقریباً مشابه پستی که در پورتو دارد. قلعه‌نویی با همین ایده آرایش تیم ملی را به 2-4-4 تغییر داد تا مجبور نشود طارمی را به لب خط ببرد.
این مدل بازی در ماه‌های گذشته اجرا شد و طارمی و آزمون عملکرد خوبی داشتند. آزمون در مقاطعی در اردوهای تیم ملی حضور نداشت، ولی طارمی در بازی‌های تدارکاتی، تورنمنت کافا و مقدماتی جام جهانی مؤثرترین بازیکن تیم ملی بود. انتظار می‌رفت که این روند در جام ملت‌های آسیا هم ادامه داشته باشد، ولی فعلاً خبری از درخشش این ترکیب طلایی نیست. شاید اگر زوج طارمی – آزمون روی دور بود، انتقادات بعد از بازی با هنگ‌کنگ هم مطرح نمی‌شد.
افت غیرمنتظره
آزمون به خاطر بازی‌های رم خیلی دیر به اردو اضافه شد و قلعه‌نویی ترجیح داد در بازی با فلسطین از او در ترکیب اصلی استفاده نکند. او از شروع نیمه دوم به جای انصاری‌فرد به زمین رفت و توانست گل چهارم تیم ملی را بزند.
در بازی با هنگ‌کنگ آزمون به دلیل مصدومیت جزئی بازی نکرد و طارمی هم در غیاب زوج همیشگی‌اش کم‌فروغ بود. قلعه‌نویی با دیدن فشار هنگ‌کنگ ترجیح داد در دقیقه 77 طارمی را بیرون بکشد و با اضافه کردن امید ابراهیمی خط میانی‌اش را تقویت کند.
یکی از دلایل گل نزدن طارمی می‌تواند یارگیری فشرده حریفان باشد. در بازی با فلسطین مدافعان حریف توجه ویژه‌ای به او داشتند و فرارهای او کمک می‌کرد که برای بازیکنان کناری فضای خوبی ساخته شود. نقش حرکات بدون توپ طارمی در گل‌های انصاری‌فرد و قایدی محسوس بود.
نکته مهم در این بازی ناهماهنگی انصاری‌فرد با طارمی بود و در نیمه اول هیچ پاسی بین آنها رد و بدل نشد. با آمدن آزمون این شرایط تغییر کرد و کیفیت همکاری در خط حمله بالاتر رفت.
در بازی دوم پرس شدید هنگ‌کنگ طارمی را مجبور می‌کرد که برای توپ گرفتن عقب برود و بیشتر نزدیک به مرکز زمین بود. نمودار ضربات به توپ طارمی هم نشان می‌دهد که او بیشتر در فرایند انتقال مشارکت داشته و در محوطه جریمه هنگ‌کنگ فقط پنج بار به توپ ضربه زده. نقش مهاجم نوک در این بازی به مغانلو سپرده شده بود که دو فرصت خوب را از دست داد و تنها گل بازی روی حرکت آشنای قایدی زده شد.
امارات، بازی سرنوشت‌ساز
انتظار می‌رود که در بازی با امارات قلعه‌نویی سرانجام بتواند با زوج طارمی – آزمون شروع کند. همکاری دوباره آنها پیش از شروع مرحله حذفی اتفاق مثبتی برای تیم ملی محسوب می‌شود. حضور آزمون می‌تواند بخشی از توجه مدافعان از طارمی را کم کند و او فضای بیشتری خواهد داشت. همچنین هماهنگی آنها ضرب حملات تیم ملی را بیشتر می‌کند.
راه افتادن دوباره طارمی و گلزنی‌اش در این بازی بخش زیادی از نگرانی درباره تیم ملی را برطرف خواهد کرد. تیم ملی برای عبور از مرحله گروهی مشکلی نداشت، ولی برای موفقیت در مراحل حذفی قطعاً به اوج‌گیری دوباره زوج طارمی – آزمون نیاز دارد.
نقشه حرارتی و محل ضربه به توپ‌های طارمی مقابل هنگ‌کنگ نشان می‌دهد که او بیشتر نزدیک به مرکز زمین بوده است. مهاجم پورتو در محوطه جریمه حریف فقط پنج ضربه به توپ داشته و طبیعی است که با چنین شرح وظایفی شانس گلزنی کمتری داشته باشد.