3 سال پیش درباره سراشیبی کاراته هشدار داده بودم
پورشیب: جای کسی را در تیم ملی تنگ نکرده‌ام
فائزه زمانی
روزنامه نگار
تیم ملی کومیته تیمی مردان در تاتامی مسابقات جهانی مجارستان ترک عادت کرد. تیمی که عادت به کسب مدال در کومیته تیمی داشت، این بار در بوداپست دست خالی برگشت. در آخرین مبارزه مرحله یک هشتم مقابل تیم ملی آذربایجان در حالی که همه چیز خوب پیش می‌رفت تنها یک دقیقه مانده به پایان مسابقه، ذبیح‌الله پورشیب کاپیتان تیم ملی در صحنه‌ای جنجالی از زمین مسابقه اخراج شد، صحنه‌ای که به اعتقاد داوران بخاطر سنگینی بیش از حد، ضربه پورشیب خطا تشخیص داده شد؛ هر چند پورشیب معتقد است تاوان این ضربه، اصلاً اخراج نبوده و حریف آذربایجانی با تمارض و فیلم هندی داوران را فریب داده است. کاپیتان 35 ساله تیم ملی که اتفاقاً بخاطر سنش هجمه‌های زیادی به او وارد شده، معتقد است حضور طولانی مدتش در تیم ملی بی‌دلیل نبوده و در این سال‌ها جای کسی را تنگ نکرده است.
اخراجت در آخرین مبارزه مقابل تیم جمهوری آذربایجان باعث حذف تیم ملی کومیته تیمی شد. تصمیم داوران در این صحنه منصفانه بود؟
مسابقات جهانی هم تمام شد. این پنجمین حضور من در تاتامی جهانی بود که متأسفانه برای اولین بار دست خالی از مسابقات جهانی برگشتم. من اصلاً نمی‌خواهم راجع به نتایج تیم ملی صحبت کنم. کادرفنی باید پاسخگوی نتایج انفرادی باشد. من فقط می‌توانم راجع به مسابقات کومیته تیمی نظر بدهم.
مسابقات کومیته تیمی را خوب شروع کردیم. در بازی یک هشتم نهایی مقابل تیم جمهوری آذربایجان شرایط طوری پیش رفت که مسابقه به بازی آخر کشیده شد و من به عنوان آخرین کاراته‌کا به میدان رفتم. درباره آن صحنه جنجالی و ضربه‌ای که زدم باید بگویم اصلاً ضربه‌ام خطا نبود، اما حریفم با تمارض و فیلم هندی خود را به روی زمین انداخت. 3 داور از 4 داور مسابقه در این صحنه به من امتیاز دادند اما متأسفانه بعد از روی زمین افتادن حریف امتیازم پاک شد و اخراج شدم؛ در صورتی که ضربه من اصلاً سنگین نبود و حتی حریفم 5-4 ثانیه بعد بدون هیچ جراحتی روی صورت یا شکستگی در ناحیه بینی بلند شد و ایستاد. من مطمئن هستم که این ضربه حتی به گیج‌گاه او هم برخورد نکرد اما هدف او فقط تمارض و فریب داوران و پزشک مسابقه بود که در این زمینه موفق هم شد.
حتی این را هم بگویم که پزشک زمین بعد از مسابقه 2 ساعتی با ما حرف می‌زد و نسبت به تصمیمی که گرفته بود عذاب وجدان داشت.
اگر ضربه من واقعاً سنگین بود اعتراف می‌کردم اما در دوران ورزشی‌ام هیچ‌گاه نشده تکنیکم آنقدر سنگین باشد که بخواهم از زمین اخراج شوم. حتی زمانی که حریف بعد از 5-4 ثانیه بدون هیچ مشکلی بلند شد خودش ترسید که داوران بخاطر تمارض او را اخراج کنند اما داوران با تصمیمی جنجالی من را اخراج کردند.
علاوه بر تمارض حریف، ناداوری هم در باخت شما تأثیر داشت.
کسانی که با کاراته آشنایی کامل دارند، می‌دانند که داور می‌تواند به راحتی نتیجه بازی را برگرداند. بعد از اخراج من مربیان و بازیکنان تیم‌های مختلف همگی از تصمیم داوران شوکه بودند که چرا داور چنین تصمیمی گرفته است. به نظرم علاوه بر تمارض حریف، داوران هم تمایلی به برد تیم ما نداشتند.
من هیچ‌وقت مصاحبه نمی‌کنم که باخت‌هایم را گردن داوران بیندازم یا بخواهم چیزی را توجیه کنم اما انصافاً این ضربه در حد اخراج من نبود و رأی داوران کاملاً ناعادلانه بود.
چرا باید کار ما جلوی تیمی مثل جمهوری آذربایجان به بازی سوم بکشد که این داستان‌ها پیش بیاید؟ آن هم در شرایطی که مثلاً تیم اردن همین آذربایجان را 3-صفر شکست داد.
شرایط مسابقه غیرقابل پیش‌بینی است، از طرفی شرایط رقابت‌های کومیته تیمی هــــــــــــــــم همیشـــــــــــــــــــه متفــــاوت بوده است. کســــــانی که نظــــر می‌دهند بایـــــــــــــــد خودشان ساعــــت مسابقه در زمین بودنــــــد و می‌دیدند. رشته ما رکوردی نیست که امروز این مدال را بگیری و فردا هم بتوانی تکرارش کنی. در کاراته ممکن است امروز مدال بگیری اما فردا شرایط و قرعه به نحوی باشد که نتوانی مدال بگیری. شاید بعضی اوقات پیش‌بینی‌ها درست از آب در بیاید اما همیشه هم صدق نمی‌کند. از طرفی ما مدت زیادی از شرایط مسابقه دور بودیم و فقط تمرین می‌کردیم که البته نمی‌خواهم با این حرف‌ها باخت‌مان را توجیه کنم.
اگر تیمی بازیکنان اسم و رسم‌داری داشته باشد، دلیل بر این نمی‌شود که همه تیم‌ها را با اختلاف زیاد شکست دهد. مسائل مختلفی وجود دارد که ممکن است روز مسابقه شرایط را تغییر بدهد.
برای مثال 5 کاراته‌کای تیم ملی اردن که در کومیته تیمی قهرمان شدند در انفرادی نتوانستند طلا بگیرند.
زمانی تیم ملی در مسابقات جهانی حرف‌های زیادی برای گفتن داشت و حالا مدت‌ها است که از روزهای اوج خود فاصله گرفته است. مشکل کجاست؟
نه تیمی که قهرمان می‌شود بدون ضعف است و نه تیمی که قهرمان نمی‌شود ضعف‌ها و ایرادات زیادی دارد. به هر حال در هر تیمی نقاط ضعفی وجود دارد که غیرقابل کتمان است. مهم این است که از نقاط قوت نهایت استفاده را کرد و نقاط ضعف را هم برطرف کرد. من به عنوان کسی که سال‌هاست در تیم ملی با رؤسا و مربیان مختلف کار کرده‌ام و به عنوان یک بزرگتر و کاپیتان تیم ملی، 3 سال پیش با دلایل محکمی هشدار داده بودم که کاراته در سراشیبی بدی قرار دارد. اما در آن مقطع کسی باور نکرد و شاید هم به صحبت‌هایم توجه نشد.
من این صحبت‌ها را مطرح کردم که ضعف‌ها و مشکلات در خود خانواده کاراته حل شود اما گوشی برای شنیدن وجود نداشت و فرصت‌ها از دست رفت. 3،2 سال در خواب غفلت ماندیم و اگر با همین فرمان ادامه دهیم هم کاراته در سراشیبی بدتری قرار می‌گیرد.
هجمه‌ها و فشارهای زیادی برای جوان شدن ترکیب تیم ملی وجود داشت. این موضوع فشاری به بازیکنان باتجربه‌تر مثل تو وارد نکرد؟
در این مدت فقط توپ را در زمین بازیکنان باتجربه تیم انداختند و فشار زیادی روی ما بود. در صورتی که بازیکنان باتجربه هیچ‌گاه در اردوها کم نگذاشتند و حتی باانگیزه‌ای بیشتر هم تمرین می‌کنند. آنقدر قبل از مسابقات به بازیکنان باتجربه فشار آوردند که باعث ایجاد حواشی زیادی شد. فکر کردند اینطوری تیم جواب می‌گیرد، در صورتی که برعکس شد. وقتی روی بازیکنان باتجربه تیم فشار باشد، ترکشش به بازیکنان جوان برخورد می‌کند.
همیشه درباره من صحبت می‌کنند که پورشیب سنش بالا است اما هیچ‌گاه کارشناسی نکردند که پورشیب سالیان سال است با آمادگی بدنی و انگیزه بالا آن هم بدون هیچ حاشیه و حتی یک روز غیبت در تمامی اردوها و منظم‌تر از ملی‌پوشان جوان، تمرین کرده است تا خود را در اوج نگه دارد.
کادرفنی در تمام این سال‌ها شاهد تلاش‌های من بوده است اما متأسفانه فشارها و هجمه‌هایی که به من وارد شد نه کنترل شد و نه حمایتی از من صورت گرفت.
هر وقت مدال گرفتم گفتند شانسی بوده و هر زمان هم که مدال نگرفتم گفتند جای جوانترها را گرفته است.
در صورتی که من هیچ‌گاه عرصه را به کسی تنگ نکرده‌ام. امیدوارم روزی برسد که در کاراته و کلاً ورزش ما، دست از تخریب ورزشکاران باتجربه بردارند.
کاراته ایران برای بازگشت به روزهای اوج به چه چیزی نیاز دارد؟
من تصمیم گیرنده نیستم اما تا زمانی که هر گوشه از این رشته باشم سعی می‌کنم کار خودم را به نحو احسن انجام دهم.
همچنان تصمیمی برای خداحافظی از تیم ملی نداری؟
مسابقات جهانی تمام شده و مسابقات مهم دیگری هم در پیش نداریم، بنابراین فعلاً تصمیمی ندارم و نمی‌خواهم در این باره صحبت کنم.
ZOOM
عده‌ای معتقدند مشکل این روزهای تیم ملی کاراته عدم پشتوانه‌سازی است.
کاملاً مخالف این موضوع هستم. در این سال‌ها درهای تیم ملی به روی همه باز بوده است، از بازیکنان 18-17 ساله تا رده‌های بالاتر به خیلی‌ها فرصت حضور در تیم ملی داده شد. زمانی من و هم‌نسلی‌هایم با وجود مدال‌های رنگارنگ در رده‌های پایه و امید، آرزوی دیدن اردوهای تیم ملی بزرگسالان از نزدیک را داشتیم. اما در سال‌های اخیر فرصت خوبی برای بازیکنان جوان فراهم شده است. بنابراین اینکه می‌گویند پشتوانه‌سازی وجود نداشته یا فضا برای بازیکنان جوان مهیا نبوده، دروغ محض و یک بازی روانی است. با دلیل و ادله می‌گویم امکانات و فرصت‌هایی که الان در اختیار کاراته‌کاهای جوان قرار می‌دهند در زمان ما اصلاً وجود نداشته است. پشتوانه‌سازی یعنی اینکه در سال‌های اخیر حتی قبل از المپیک، در هر وزن 20 بازیکن به لیگ‌های جهانی اعزام می‌شدند که خیلی از این بازیکنان کاراته‌کاهای 18-17 ساله بودند. اینکه بازیکن جوان در ترکیب تیم ملی قرار می‌گیرد اما نتیجه نمی‌گیرد دیگر تقصیر بزرگترهای تیم نیست. بعضی از این بازیکنان با یک مدال سیر می‌شوند و فکر می‌کنند کار خیلی بزرگی انجام داده‌اند، در صورتی که مدال گرفتن سخت است اما حفظ آن مدال و سالیان سال در اوج ماندن سخت‌تر. امیدوارم جوانترها یاد بگیرند که با یک مدال اشباع نشوند. کسی که سال‌ها ملی‌پوش است حتماً یک فاکتوری داشته و قطعاً بی‌دلیل این همه سال در تیم ملی نبوده است.