روایت سرپرست و مربی تیم ملی شطرنج از یک قهرمانی غافلگیرکننده
مهرداد اردشی: شطرنج مربی بزرگ خارجی می‌خواهد
سعید آقایی
روزنامه نگار
تیم ملی شطرنج یکی از پدیده‌های ورزش ایران در بازی‌های آسیایی هانگژو بود. تیمی که با 2 سوپراستاد بزرگ و 2 استاد بزرگ و یک ذخیره پای به رقابت‌ها گذاشت و در شرایطی که کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد، غافلگیرکننده‌ترین طلای کاروان ایران را به سینه زد. آنهم در شرایطی که ازبکستان به عنوان قهرمان رقابت‌های المپیاد جهانی با همان ترکیب قهرمان جهان، هند با ترکیب اصلی و سپراستاد بزرگ‌های دارای ریت بالا و میزبان مدعی در این مسابقات حضور داشتند. پیش از آغاز رقابت‌ها کمتر کسی تصور می‌کرد که شطرنج بتواند در این رویداد بزرگ و پر از مدعی خودنمایی کند اما ستاره‌های ایران همه را غافلگیر کردند تا شگفتی رقابت‌ها لقب بگیرند. شکست ازبکستان قهرمان جهان و چین میزبان و تساوی با هند دستاورد بزرگی بود که شطرنجبازان آن را رقم زدند تا با اقتدار به خوشرنگترین مدال این رقابت‌ها بوسه بزنند. پرهام مقصودلو، محمدامین طباطبایی، پویا ایدنی، بردیا دانشور و امیررضا پورآقابالا ترکیب ایران را تشکیل می‌دادند. اگرچه در ترکیب ایران حضور مقصودلو و طباطبایی به عنوان 2 سوپراستاد بزرگ که در سال‌های اخیر در شطرنج دنیا سری در میان سرها پیدا کرده‌اند، در کنار ایدنی و دانشور یک ترکیب رؤیایی بود اما کیفیت و کمیت رقبا بویژه ازبکستان، هند و چین به اندازه‌ای بود که کمتر کسی تصور این قهرمانی را داشت. آنهم تیمی که با مشکلات فراوان و بدون امکانات و تدارک کافی به این رقابت‌ها اعزام شده بود.
روزهای پرحاشیه در فدراسیون شطرنج با مدیریت حسن تأمینی که در نهایت چند ماه مانده به بازی‌ها به استعفای او منجر شد و حضور سرپرست یک نابسامانی را در فدراسیون شطرنج رقم زده بود؛ آنچه سبب شد تیم ملی شطرنج برای این رقابت‌ها در سایه قرار بگیرد. پیش از این قرار بود برای این رقابت‌ها یک مربی روسی با انتخاب خود شطرنجبازان به ایران آمده و چند هفته مانده به بازی‌های آسیایی با ملی‌پوشان تمرین کند اما پس از تحولات در فدراسیون شطرنج این برنامه هم کنسل شد تا شطرنجبازان بدون هیچ اردو و تدارک ویژه‌ای و عملاً بدون سرمربی به هانگژو بروند؛ آنچه گلایه بیش از اندازه شطرنجبازان حتی پس از قهرمانی را به دنبال داشت و آنها رسماً از نبود مربی درجه یک و
تراز اول در کنار خود انتقاد کردند. اگرچه مهرداد اردشی رئیس کمیته مربیان فدراسیون شطرنج در بازی‌های آسیایی به عنوان سرپرست و مربی در کنار تیم حاضر بود.
اردشی در گفت‌و‌گو با ایران ورزشی درباره این قهرمانی اظهار داشت: «من افتخار این را داشتم که در این مسابقات به عنوان سرمربی در کنار ملی‌پوشان باشم و خوشحالم که به قهرمانی رسیدیم. در این تورنمنت فوق‌العاده بودیم و بازیکنان بسیار بزرگی داشتیم که بزرگی خود را در هانگژو ثابت کردند. پرهام مقصودلو، محمدامین طباطبایی، پویا ایدنی، بردیا دانشور و امیررضا پورآقابالا در کنار هم یکدل و هماهنگ تاریخ ساز شدند.»
اردشی صحبت درباره قهرمانی را از مسابقه پایانی با کره جنوبی آغاز می‌کند: «قبل از بازی پایانی در تکنیکال میتینگ مسابقه به ما اعلام کردند که بازی میز یک به شکل لایو و ویدیویی پخش خواهد شد اما برای جدا کردن میز یک و قرار دادن آن در بخش ویژه، هیچ صحبتی انجام نشده بود. همین سبب شد وقتی برای انجام بازی وارد سالن شدیم و این صحنه را دیدیم، کاملاً غافلگیر شویم. این مسأله ناراحتی پرهام را در پی داشت و حتی با اعتراض ما روبه‌رو شد و تأکید کردیم که این مسأله به ما اعلام نشده بود اما تیم برگزارکننده مسابقات آن را نپذیرفتند.»
رئیس کمیته مربیان فدراسیون شطرنج درباره تست دوپینگی که در پایان بازی از دانشور انجام شد و اینکه آیا این مسأله در شطرنج مرسوم است، پاسخ داد: «بله، بعد از پایان بازی و با توجه به قهرمانی تیم ایران یک بازیکن به شکل تصادفی برای تست دوپینگ انتخاب شد که بردیا دانشور بود و چون زیر سن 18 سال بود، من او را همراهی کردم و پروسه‌ای طولانی داشت. این اتفاق و انجام تست دوپینگ یکی از الزامات IOC برای تمامی رشته‌های ورزشی محسوب می‌شود و مقدمه‌ای برای حضور شطرنج در المپیک خواهد بود. با توجه به انجام تست دوپینگ در شطرنج این امیدواری وجود دارد که شطرنج در بازی‌های المپیک 2028 وارد این بازی‌ها شود.» مربی تیم اعزامی شطرنج درباره اینکه آیا پیش از اعزام پیش‌بینی طلا را داشت، گفت: «تیم ما در هانگژو مافوق تصور ظاهر شد. پیش از آغاز رقابت‌ها خود را شانس مدال می‌دانستیم و می‌خواستیم خوب بازی کنیم چرا که رنک 3 جدول مسابقات بودیم اما با توجه به قدرت‌های بزرگ آسیا که در این مسابقات حضور داشتند مثل هند که هر 5 بازیکنش سوپراستاد بزرگ سرشناس جهان بودند و چین میزبان که رنک 4 دنیا را دارد، قهرمانی بسیار دشوار بود. با وجود این در این مسابقات موفق شدیم بالاتر از همه مدعیان بایستیم.»وی با تأکید بر ارزش این قهرمانی بیان کرد: «ما پیش از این قهرمانی در آسیا داشتیم اما هیچ‌گاه رقبای ما در مسابقات تا این اندازه قدرتمند و باکیفیت نبوده‌اند. حتی در رده‌های سنی نیز ما قهرمان شده بودیم اما قهرمانی در آسیا در این سطح و این رقبا هرگز اتفاق نیفتاده بود. به بازیکنان ایران افتخار می‌کنم که دستاورد درخشانی داشتند.» اردشی با وجود اینکه مسئولیت فنی تیم را در این مسابقات برعهده داشته اما همانند شطرنجبازان تیم ملی خواستار حمایت ویژه و استخدام مربی تراز اول است: «از وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک درخواست می‌کنم که با این قهرمانی نگاه ویژه‌ای به شطرنج داشته باشند. این بچه‌ها جملگی کیفیت بالایی دارند و جزو رنک‌های بالای جهانی محسوب می‌شوند و نیازمند حضور مربی بزرگ و تراز اول خارجی هستند که تنها در دنیا 3، 4 نفر هستند. بعد از این رقابت‌ها با مدیر تیم‌های ملی و رئیس فدراسیون در این زمینه تصمیم‌گیری خواهیم کرد.»
ZOOM
قبل از بازی پایانی در تکنیکال میتینگ مسابقه به ما اعلام کردند که بازی میز یک به شکل لایو و ویدیویی پخش خواهد شد اما برای جدا کردن میز یک و قرار دادن آن در بخش ویژه، هیچ صحبتی انجام نشده بود. همین سبب شد وقتی برای انجام بازی وارد سالن شدیم و این صحنه را دیدیم، کاملاً غافلگیر شویم. این مسأله ناراحتی پرهام را در پی داشت و حتی با اعتراض ما روبه‌رو شد و تأکید کردیم که این مسأله به ما اعلام نشده بود اما تیم برگزارکننده مسابقات آن را نپذیرفتند.