بررسی رشته‌ها و نفرات تاریخ‌ساز ایران در بازی‌های آسیایی
مدال‌هایی از جنس غرور
مرتضی رضایی
روزنامه نگار
تاریخ‌سازی، اصلاً واژه‌اش حس غرور به آدم می‌دهد. وقتی به یکی می‌گویند تاریخ‌ساز یعنی کاری کرده که خیلی‌ها نتوانسته‌اند آن را انجام بدهند؛ یعنی یکی که شب و روزش را گذاشته، از خیلی از لذت‌های زندگی‌اش زده و سختی‌های زیادی کشیده؛ یعنی یکی مثل مهدی الفتی یا نوشاد و نیما عالمیان. این سه نفر را مثال زدم تا قصه برای نسل جدید ملموس‌تر باشد. ترس ازاین است که نکند حتی نسل جدید هم مثلاً مهدی الفتی را نشناسند! در دنیایی که سبک زندگی‌ها تغییر کرده باید هم نگران بود خیلی‌ها ندانند اصلاً بازی‌های آسیایی درجریان است، ندانند که نوشاد و نیما شاهکار کرده‌اند و شاید ندانند تاریخ‌سازی یعنی چه؟ مثل بچه یکی از رفقا که پیام داده: «عمو! ژیمناستیک مگه هنوز هست؟ مگه قبلش ما مدال نداشتیم که حالا تو و بابام اینقدر خوشحالید؟» گفتم: «نه عمو! این یعنی تاریخ‌سازی.» که گفت: «یعنی چی؟»
حرف‌هایش بهانه شد. برای اینکه از ژیمناستیک بنویسم، از تنیس روی میز و جودو و هندبال. از روئینگ که اصلاً شاید کسی یادش نباشد که دراین رشته هم مدال طلا گرفته‌ایم یا از سوارکاری و صخره نوردی. این چند جمله برای تمام کسانی است که تاریخ‌سازی کرده‌اند و پرچم این مملکت را در بازی‌های آسیایی بالا برده‌اند. برای ورزشکارانی که خیلی‌های‌شان زنده نیستند و خیلی‌های‌شان فراموش شده‌اند اما تاریخ فراموش‌شان نخواهد کرد این تاریخ‌سازان را.
واترپلو
تهران ۱۹۷۴؛مدال طلا
اندونزی ۲۰۱۸؛مدال برنز
دقیقاً ۴۳ سال طول کشید تا مدال واترپلو برای ایران در بازی‌های آسیایی تکرار شود. هر چند که رنگ آن طلایی نبود اما پس از انقلاب نخستین مدال کشوردراین رشته آبی بود.
تیر و کمان
اینچئون ۲۰۱۴؛مدال طلا
شاید باور کردنی نبود؛اما در بازی‌های آسیایی کره جنوبی اسماعیل عبادی در رشته کامپوند انفرادی موفق شد اولین و آخرین مدال تاریخ این رشته را به دست بیاورد.
دوچرخه سواری زنان
هانگژو ۲۰۲۲؛مدال برنز
فرانک پرتوآذر ملی‌پوش کوهستان ایران در ماده کراس کانتری زنان توانست تاریخ‌سازی کند و به مدال برنز برسد.
این اولین مدال دوچرخه‌سواری زنان ایران در تاریخ بازی‌های آسیایی بود.
بسکتبال
دهلی ۱۹۵۱؛ برنز
اینچئون۲۰۱۴؛ نقره
ملی پوشان بسکتبال ایران ۶۳ سال انتظار کشیدند تا طعم کسب مدال را بچشند.
آن سال در دهلی بسکتبالی‌ها به مدال برنز رسیده بودند اما در اینچئون رنگ مدال آسمانخراش‌ها به نقره تغییر کرد.
کانوئینگ
گوانگژو ۲۰۱۰؛طلا
در این رقابت‌ها که به میزبانی چینی‌ها برگزار شد احمدرضا طالبیان در رشته کانوئینگ موفق شد مدال خوشرنگ طلا را برگردن بیاویزد.
سوارکاری
هیروشیما ۱۹۹۴؛برنز تیمی
این تنها مدال تاریخ سوارکاری ایران در بازی‌های آسیایی است. تیم ایران متشکل از داود بهرامی، عزت وجدانی، کاظم وجدانی و شاهرخ مقدم موفق به کسب مدال برنز بازی‌های آسیایی شدند.
روئینگ
گوانگژو ۲۰۱۰؛طلا
مدال طلایی که محسن شادی در بازی‌های آسیایی گوانگژو گرفت هم تنها مدال رشته روئینگ در این رقابت‌ها است.
کوهنوردی
جاکارتا ۲۰۱۸؛طلا
رضا علیپور و یک مدال خوشرنگ طلا در رشته سنگ‌نوردی. با وجود اینکه چند سالی از کسب این مدال می‌گذرد شاید هنوزهم برای خیلی‌ها کسب این مدال باعث تعجب باشد اما علیپور کاری کرد کارستان تا ایران را در ادوار بازی‌های آسیایی در رشته کوهنوردی صاحب مدال طلا کند.
جودو
بوسان ۲۰۰۲؛طلا
مسعود حاجی آخوند‌زاده هم نام خودش را به سینه تاریخ سنجاق کرده است. جودو قطعاً مدال‌های زیادی در بازی‌های آسیایی گرفته و خواهد گرفت اما اولین تاریخ‌سازی را دلاوری از خطه خراسان انجام داده است.
کبدی
پالمبانگ ۲۰۱۸؛طلا
از زمان ورود کبدی یا همان «زو» خودمان به بازی‌های آسیایی این برای نخستین بار بود که هم در رده مردان و هم در رده زنان صاحب مدال طلا شدند.
هندبال
گوانگژو ۲۰۱۰؛ نقره
البته هندبالیست‌ها چهار سال قبل هم به مدال برنز رسیده بودند اما مدال بازی‌های گوانگژو از این نظر اهمیت دارد که نخستین مدال به رنگ نقره این رشته تیمی است.
تنیس روی میز
هانگژو ۲۰۲۲؛ برنز
پس از ۶۵ سال تنیس روی میز ایران در دو بخش تیمی و دوبل موفق شد دو مدال برنز به ارمغان بیاورد. این افتخار نه فقط برای رشته‌هایی مثل تنیس روی میز بلکه برای کل ورزش ایران از اهمیت بالایی برخوردار است.
ژیمناستیک
هانگژو ۲۰۲۳؛ نقره
ارزش این مدال برای ورزش ایران به اندازه الماس است. بیش از هشتاد سال انتظار برای کسب این مدال ژیمناستیک کاران را تشنه نگه داشته بود. چهره الفتی پس از کسب این مدال را دیدید؟ بغض بدجور گلویش را فشار می‌داد، در‌نهایت هم ترکید و آنجا که باور کرد مدال نقره را کسب کرده روی پرچم ایران افتاد، اشک ریخت و مدالش را به همه مردم تقدیم کرد.