مسیر سخت شاگردان عنایتی برای رسیدن به مدال در هانگژو
4 طلای ماندگار فوتبال در بازی‌های آسیایی
آرمن ساروخانیان
روزنامه نگار
مسابقات فوتبال بازی‌های آسیایی هانگژو به روال دوره‌های قبلی پیش از افتتاحیه مسابقات شروع می‌شود. تیم ایران که از چند روز قبل راهی چین شده، سه‌شنبه در اولین بازی‌اش با عربستان روبه‌رو می‌شود و بعد از آن باید با ویتنام و مغولستان بازی کند.
تیم امید در مقدماتی المپیک در ازبکستان حذفی ناامیدکننده داشت، ولی با اضافه شدن چند بازیکن جدید مثل حسین حسینی، ارسلان مطهری، سامان فلاح، محمد خدابنده‌لو، علیرضا کوشکی و دو بازیکن پرسپولیس یعنی یاسین سلمانی و محمد عمری که بعد از بازی با النصر به چین پرواز می‌کنند، عنایتی امیدوار است که در بازی‌های آسیایی نتایج بهتری بگیرد.
شروع فوتبال ایران با نقره
فوتبال ایران از بازی‌های آسیایی خاطرات خوبی دارد و چهار بار به مدال طلا رسیده. بازی‌های آسیایی از سال 1951 شروع شد و فوتبال از همان دوره اول بخشی از این رویداد بود.
در این دوره تنها شش تیم فوتبال حاضر بودند که تیم ایران توانست به فینال برسد، ولی در بازی نهایی با یک گل مغلوب هند میزبان
شد.
مدال بعدی فوتبال ایران در سال 1966 به دست آمد. در بازی‌های آسیایی بانکوک، ایران در فینال با یک گل مغلوب برمه شد تا باز هم به مدال نقره برسد.
اولین طلا در تهران
سرانجام فوتبال ایران در بازی‌های آسیایی 1974 تهران توانست به مدال طلا برسد. یکی از نسل‌های درخشان فوتبال ایران شامل بازیکنانی مثل ناصر حجازی، ابراهیم آشتیانی، علی جباری، محمدرضا عادلخانی، عزت جانملکی، اکبر کارگرجم، جعفر کاشانی، علی پروین، کارو حق‌وردیان، پرویز قلیچ‌خانی و حسن روشن با هدایت فرانک اوفارل با هدف قهرمانی وارد این مسابقات شدند.
15 تیم در مسابقات فوتبال این دوره حاضر بودند و ایران با بردهای پرگل به فینال رسید. این تیم به ترتیب پاکستان، برمه، بحرین، مالزی، کره جنوبی و عراق را برد و در بازی فینال هم تیم رژیم صهیونیستی را با یک گل شکست داد.
طلای به‌یادماندنی پکن
انتظار برای دومین مدال طلا تا سال 1990 طول کشید. ایران در این دوره هم متشکل از بازیکنان مستعدی بود که فرصت قهرمانی در جام ملت‌های آسیا را با بدشانسی از دست داده بودند. فوتبال ایران در سال‌های جنگ از اقتدار همیشگی‌اش فاصله گرفته بود، ولی قهرمانی در بازی‌های آسیایی پکن دوباره روحیه برتری‌جویی را به فوتبال ایران برگرداند.
علی پروین تیم پرمهره‌ای متشکل از بازیکنانی مثل عابدزاده، زرینچه، محرمی، پنجعلی، قایقران، ابطحی، شاهرخ و شاهین بیانی، نادر و ناصر محمدخانی، نامجومطلق و پیوس در اختیار داشت.
ایران در مرحله گروهی مقابل مالزی به تساوی بدون گل رسید و کره شمالی را دو بر یک برد تا سرگروه شود.
شاگردان پروین در یک چهارم نهایی ژاپن را با تک گل مرفاوی شکست دادند.
ایران در نیمه‌نهایی بازی خیلی سختی مقابل کره جنوبی، یکی از قوی‌ترین تیم‌های آن سال‌های فوتبال آسیا داشت، ولی با گل قایقران در وقت اضافه برنده شد تا فینالیست شود.
بازی فینال تکرار بازی مرحله گروهی ایران– کره شمالی بود که در وقت قانونی و اضافه با تساوی بدون گل به پایان رسید.
ستاره ایران در ضربات پنالتی عابدزاده بود که دو پنالتی بازیکنان کره شمالی را گرفت. قایقران، انصاری‌فرد، افتخاری و نامجو مطلق پنالتی‌ها را وارد دروازه حریف کردند تا ایران جشن قهرمانی بگیرد.
پیوس در پایان این مسابقات در کنار سئو جونگ وون با چهار گل زده آقای گل شد.
قهرمانی با پورحیدری
در جام ملت‌های آسیای 1996 نسل جدیدی در فوتبال ایران ظهور کرد که توانست بعد از 20 سال انتظار به جام جهانی صعود کند. آن تیم بعد از حضور در جام جهانی 1998 فرانسه با روحیه بالایی راهی بازی‌های آسیایی بانکوک شد.
هدایت تیم ملی بعد از جام جهانی به منصور پورحیدری سپرده شد و او با تغییراتی در فهرست جام جهانی راهی بازی‌های آسیایی شد. مهدوی‌کیا، زرینچه، خاکپور، نادر محمدخانی، کریم باقری، علیرضا منصوریان، حمید استیلی، علی دایی و وحید هاشمیان بازیکنان مطرح حاضر در این تورنمنت بودند.تیم ملی در مرحله گروهی قزاقستان و لائوس را به ترتیب دو بر صفر و 6 بر یک برد تا سرگروه شود.
ایران در یک چهارم نهایی ازبکستان را با 4 گل شکست داد که دایی در این بازی هت‌تریک کرد.
بازی نیمه‌نهایی نزدیک بود، ولی تیم ملی با تک گل علی موسوی به فینال رسید. تیم ملی در فینال کاملاً برتر از کویت بود و با برتری دو بر صفر به قهرمانی و مدال طلا رسید.
موفقیت برانکو در پوسان
فرمول حضور در مسابقات فوتبال بازی‌های آسیایی از سال 2002 تغییر کرد و مقرر شد مثل المپیک تیم‌ها با بازیکنان زیر 23 سال شرکت کنند. البته هر تیم مجاز بود از سه بازیکن بزرگسال در تیمش استفاده کند. برانکو نسل خیلی خوبی از بازیکنان امید در اختیار داشت که شامل چهره‌هایی مثل نکونام، مبعلی، کاظمیان، نیکبخت، کعبی، نویدکیا و نصرتی بود و میرزاپور، گل‌محمدی و دایی سه سهمیه بزرگسال این تیم بودند.
ایران در مرحله گروهی افغانستان را با 10 گل برد که نیکبخت در این بازی پنج گل زد و به لطف همین درخشش، آقای گل شد. شاگردان برانکو لبنان را هم با دو گل شکست دادند و با تساوی یک بر یک مقابل قطر سرگروه شدند. دایی در میانه مسابقات به دلیل فوت پدرش مجبور شد به تهران برگردد، ولی تیم امید به مسیر موفقیت‌آمیزش ادامه داد. ایران در یک چهارم نهایی کویت را با تک گل مبعلی برد. بازی نیمه‌نهایی مقابل کره جنوبی گره خورده بود، ولی ایران توانست در ضربات پنالتی برنده شود. در فینال نفسگیر مقابل ژاپن هم کاظمیان و بیاتی‌نیا گل زدند تا ایران به برتری دو بر یک برسد.
این آخرین قهرمانی فوتبال ایران در بازی‌های آسیایی بود. آخرین مدال تیم امید در بازی‌های آسیایی در 2006 قطر به دست آمد که یک برنز بود. فوتبال بازی‌های آسیایی هانگژو با حضور 23 تیم در شش گروه برگزار می‌شود و شاگردان عنایتی مسیری سخت و طولانی برای رسیدن به سکو دارند.