ما در ایران سوباسا در آلمان
امیر اسدی
روزنامه نگار
امیر اسدی / در سال‌های اخیر بارها از برنامه‌ریزی منظم فوتبال ژاپن نوشته‌ایم؛ برنامه‌ای که از حدود دو دهه قبل آغاز شد و قرار است با قهرمانی در جام جهانی 2050 به سرانجام برسد. برنامه‌ریزی ژاپن با پخش یک کارتون آغاز شد. کارتونی به نام فوتبالیست‌ها که در آن نوجوانان ژاپنی کارهای عجیب و غریبی انجام می‌دادند که آن زمان شبیه به افسانه‌ها بود. سوباسا، کاکرو و واکاشیزوما ستاره‌های آن کارتون قدیمی بودند که هدفش ایجاد انگیزه میان نوجوانان ژاپنی و مستعد بود تا به فوتبال علاقه‌مند شوند و این رشته ورزشی را به سطح بالای جهانی برسانند.
بعد از تهیه و پخش این کارتون بود که استعدادهای ژاپن رفته رفته و با یک برنامه‌ریزی مدون شکوفا شدند. گام بعدی تشکیل یک لیگ حرفه‌ای بود و سپس انتقال ستاره‌ها به فوتبال اروپا. از هیده‌توشی ناکاتا بگیرید که ستاره سری آ شد تا هیروشی نانامی و تاکاهارا که در اروپا درخشیدند و تبدیل به بازیکنانی درجه یک و پرمشتری شدند. ژاپن قدم به قدم پیشرفت کرد و هدف اولیه‌اش هم صعود از مرحله گروهی جام جهانی بود که به آن رسید.
این برنامه‌ریزی طوری نبود که ژاپن در کوتاه‌مدت بتواند راه صدساله را طی کند. برنامه در تمام بخش‌ها به شکل منظمی اجرا شد. به عنوان نمونه تیم ملی ژاپن برای حدود 10 سال از مربیان مشهور استفاده کرد و البته یک دستیار بومی را نیز کنارشان قرار داد تا آینده مربیگری‌اش را بسازد. حالا می‌بینیم که ژاپن چند سال است از مربی بومی روی نیمکت خود استفاده می‌کند و البته همان مسیر موفقیت قبلی را ادامه می‌دهد.
آخرین شاهکار ژاپن هم شکست میزبانی اسم و رسم‌دار و قدرتمند به نام آلمان بود، آن هم با نتیجه چهار بر یک که نشان داد ژاپن می‌تواند یکی از قدرت‌های آینده فوتبال جهان باشد. سامورایی‌ها ثابت کردند پیروزی مقابل آلمان و اسپانیا در جام جهانی 2022 اتفاقی نبود. موضوعی که در قطر خیلی مورد توجه قرار گرفت اما ژاپن این فرضیه را با شکست مانشافت در آلمان باطل کرد.
ژاپنی‌ها در کارتون فوتبالیست‌ها آلمان را شکست ندادند اما در واقعیت توانستند این تیم مشهور فوتبال اروپا را از پیش رو بردارند. کاکرو و سوباساهای واقعی را در ولفسبورگ دیدیم؛ بازیکنانی که پله به پله پیشرفت کردند، شکوفا شدند و حالا ستاره‌هایی درجه یک هستند. جالب اینکه آنها باعث شدند تا فدراسیون فوتبال آلمان در اقدامی فوری هانسی فلیک را اخراج کند؛ این یعنی ژاپنی‌ها هم یک برد قاطع بدست آوردند و هم باعث شدند فدراسیون فوتبال آلمان کادر فنی تیم ملی‌اش را تغییر بدهد. در ایران بارها نوشته‌ایم که می‌توانیم از فوتبال ژاپن الگو برداریم اما هیچگاه قدمی هم در این راه برنداشته‌ایم.
این الگوبرداری همیشه در حد حرف بوده. بخصوص بعد از شکست‌هایی که تیم‌های ملی در رده‌های مختلف متحمل شده‌اند. در عمل اما هیچ وقت راه ژاپن را نرفته‌ایم. مسیری که قطعاً به قهرمانی در جام جهانی ختم خواهد شد؛ یک مسیر مدون، بدون مانع و موفق.