یک «محدودیت» مثبت در لیگ برتر
وصال روحانـی
یکی از قواعد تازه لیگ برتر فوتبال کشور که از شروع فصل جدید این مسابقات به اجرا درآمده، اعمال محدودیت در تعیین «آپشن»های قرارداد بازیکنان شاغل در این لیگ است.
بر طبق تصمیم چندی پیش سران سازمان لیگ از این پس بهای آپشن‌های قرارداد بازیکنان نمی‌تواند بیش از 20 درصد از بهای کلی قرارداد آنها باشد و عبور از این حدنصاب غیر‌قانونی است و زیرپا گذاشتن این مرز تبعات خود و مجازات‌های مرتبط با آن را در پی خواهد داشت.
به واقع هر تعداد آپشن هم که در متن قرارداد بازیکنان با باشگاه‌ها بیاید، بهای کلی آن نباید بیشتر از 20 درصد از مبلغ کل قرارداد باشد.
این در حالی است که در سال‌های اخیر بارها از این مرز عبور شده و انواع آپشن‌های پولساز برای شماری از بازیکنان و بویژه ملی‌پوشان و ستاره‌ها در متن قراردادهای آنان پیش‌بینی و به اجرا درآمده بود.
این دسته از بازیکنان با آپشن‌هایی مثل تعداد گل‌های زده، شمار کلین‌شیت‌ها، تعداد بردها در طول یک فصل، عبور احتمالی از سقف امتیاز، رسیدن به سهمیه آسیایی و کسب عنوان قهرمانی گاه به درآمدهایی نایل می‌شدند که حتی از 30 درصد بهای کلی قراردادهایشان نیز فراتر می‌رفت و یک منبع درآمد اضافی و بسیار پر‌و‌پیمان را برای آنان فراهم می‌آورد؛ چیزی که می‌توانست مسخره و ناعادلانه باشد زیرا اگر در خارج و سایر کشورها هم این‌گونه قراردادهای نان‌و‌آب‌دار سرشار از آپشن وجود داشته باشد، اما تابع یک شرایط مشخص است و برای همه بازیکنان چنین نیست.
برندگان اصلی این روند در خارج ستاره‌های عالم فوتبال‌اند که چون نام‌شان بزرگ است و حامیان و امکانات متعدد دارند، با طراحی وکلا و ایجنت‌های مجرب خود حداکثر بهره ممکن را از شرایط و جایگاه خود می‌برند.
در فوتبال ایران اما جا‌افتادن این فرایند و استفاده حداکثری از مزایای آن معمولاً تابع عدالت و منطق نبود زیرا به‌تدریج شامل طیفی هرچه وسیع‌تر از بازیکنان شده بود و حتی برخی بازیکنان معمولی که دستاورد ویژه‌ای در عمر ورزشی خود نداشتند و ستاره نبوده و خدمات بزرگی را ارائه نداده بودند، آپشن‌هایی را ضمیمه قراردادهای خود می‌کردند که بهره‌های مالی آن گاه به طرز چشمگیری از مبلغ کلی قراردادشان هم تجاوز می‌کرد.
این امر با نا‌آگاهی مدیران برخی تیم‌ها و سهل‌انگاری بخش حقوقی باشگاه‌ها و البته «زرنگ‌بازی» فوتبالیست‌های فرصت‌شناس شکل می‌گرفت و اگرچه ماده قانونی جدید سازمان لیگ راه تکرار این سودجویی‌ها را به‌کلی مسدود نکرده اما با کاستن آن تا سقف حداکثر 20 درصد، پروبال بازیکنان بیش از حد منفعت‌طلب تا حدی چیده و حیطه عمل‌شان محدودتر از سابق شده است و از این پس جولان آنها به حدود گذشته نخواهد رسید و این، رویدادی مثبت و مفید است.