نگاهی به شرایط مربیان استقلال و پرسپولیس در 10 سال گذشته
پرسپولیس در آرامش، استقلال در آشفتگی
مرتضی طهوری
خبرنگار
فارغ از چند فصل اخیر که سرخ آبی‌های پایتخت کارشان در لیگ برتر فوتبال ایران را با کمترین تغییرات کادر فنی دنبال کرده‌اند، در نیمه اول دهه 90 شمسی تغییرات بی‌شماری را در زمینه کادر فنی تجربه کردند، آمار تغییرات در استقلال تقریباً 2 برابر رقیب سنتی‌شان است؛ به گونه‌ای که آبی‌پوشان پایتخت 13 بار سرمربی را تغییر دادند تا مربیان در این تیم حداقل از نگاه آمار حاشیه امنیتی را تجربه نکنند. در سوی مقابل اما پرسپولیس با تنها 4 مورد تغییرات شرایط بهتری را نسبت به استقلال در این زمینه تجربه کرده و شاید یکی از مهم‌ترین دلایلی که موفق شد 5 قهرمانی متوالی لیگ برتر فوتبال ایران را به ویترین خودش اضافه کرده و در فصل بیست و دوم با یک عملکرد فوق‌العاده و حساب شده به 3 جام داخلی فوتبال ایران (لیگ برتر، جام حذفی و سوپرجام) دست پیدا کند، داشتن یک برنامه‌ریزی مدون و اخراج نکردن سرمربی‌شان پس از کسب یک ناکامی بوده. فرمول و دکترین مهمی که در تمام تیم‌های موفق فوتبال و ورزش جهان پیاده می‌شود اما در استقلال این اتفاق رخ نمی‌دهد و هواداران این تیم پس از تجربه کردن 13 سرمربی روی نیمکت تیم محبوبشان ناکامی‌های بسیاری را تجربه کردند، آنچه باعث اعتراض هواداران این تیم شده. با مرور این وضعیت اگر منطقی به ماجرا نگاه کنیم، متوجه می‌شویم حتی اگر استقلال بهترین ستارگان فوتبال جهان را هم در اختیار داشت با این همه نوسان در بخش فنی هیچ گاه به موفقیت نمی‌رسید.
آغاز با قلعه‌نویی پایان با ساپینتو
همانطور که پیش‌تر گفته شد استقلال در بازه زمانی 10 سال اخیر تغییرات زیادی را در زمینه کادر فنی تجربه کرد. اگر بررسی‌هایمان را از سال 1391 درباره دو تیم آغاز کنیم؛ استقلال سال 91 را با امیر قلعه‌نویی آغاز کرد، روندی که منجر به آخرین جام قهرمانی امیر قلعه‌نویی در لیگ برتر شد. البته عمر سرمربیگری قلعه‌نویی تا سال 1394 به طول انجامید تا او همچنان رکورددار مدت زمان حضور روی نیمکت استقلال در طول 10 فصل اخیر باشد. مدت زمانی که پس از جدایی قلعه‌نویی به دلایل مختلف به هیچ کدام از سرمربیان داده نشد. آنچه یکی از دلایل اصلی سقوط آبی‌ها در چند فصل اخیر شده. نکته جالبی که در بررسی آمارهای سرمربیان استقلال به آن برمی‌خوریم، این است که آنها در طول 10 فصل اخیر تنها 3 مربی زیر 20 مسابقه داشته‌اند. آماری که در نوع خودش جالب توجه است، چه آنکه یک مربی برای جا انداختن تفکرش بین بازیکنان آن تیم حداقل نیاز به 50 مسابقه در تورنمنت‌های مختلف دارد. فرصتی که استقلال آن را به 3 مربی از 11 مربی‌ای که در طول یک دهه اخیر داشته، نداده. اتفاقی که در نوع خودش قابل تأمل و بحث است. بیشترین بازی به زمان امیر قلعه‌نویی باز می‌گردد که با تجربه حضور در 123 بازی به همراه آبی‌پوشان پایتخت در دوره آخر حضورش روی نیمکت این تیم از این حیث رکورددار محسوب می‌شود. کمترین تعداد مسابقه به آندره‌آ استراماچونی سرمربی سابق تیم فوتبال اینتر بازمی‌گردد. استرا تابستان 1398 از سوی امیرحسین فتحی مدیرعامل وقت باشگاه به ایران آورده شد و در میانه‌های فصل به علت آنچه عدم دریافت مطالباتش خوانده شد، با وجود عملکرد فوق‌العاده‌ای که با استقلال در 15 مسابقه داشت و بسیاری از آنها به‌عنوان مدعی اصلی کسب عنوان قهرمانی لیگ برتر یاد می‌کردند، از جمع آبی‌پوشان پایتخت جدا شد و ایران را به مقصد ایتالیا ترک کرد. میک درموت که پس از علیرضا منصوریان به‌عنوان سرمربی موقت انتخاب شده بود، هدایت استقلال را تنها در یک مسابقه برعهده داشت و لقب کمترین حضور روی نیمکت استقلال را در این یک دهه در اختیار دارد. حالا جواد نکونام به‌عنوان سرمربی جدید آبی‌ها انتخاب شده؛ مربی جوانی که بسیاری به موفقیت استقلال با او امید زیادی دارند اما باید منتظر ماند و دید او در این فصل می‌تواند استقلال را از شر آمار مربیان گلخانه‌ای نجات دهد یا اینکه شرایط به گونه‌ای رقم می‌خورد که مدیران او را در میانه فصل اخراج خواهند کرد.
موفقیت برانکو عامل عدم تغییرات
در سال‌هایی که رقیب سنتی پرسپولیس درگیر حواشی مدیریتی بود و مدام سرمربی خودش را تغییر می‌داد، پرسپولیس با برانکو ایوانکوویچ شرایط رویایی را سپری می‌کرد و خودش را تبدیل به آقای فوتبال ایران کرده بود. البته باید گفت سرخپوشان پایتخت هم تا پیش از آمدن مرد کروات به تیمشان در تابستان 1394، 7 مربی مختلف را از سال‌های ابتدایی دهه 90 شمسی روی نیمکت تیمشان تجربه کردند.
به عبارت دیگر می‌توان گفت پرسپولیس هم پیش از آمدن برانکو دست کمی از استقلال در تغییرات نفر اول کادر فنی‌اش نداشته و شاید هم اگر موفقیت‌های ایوانکوویچ نبود، شرایط این تیم از لحاظ تغییرات نفر اول کادر فنی دست کمی از رقیب سنتی‌اش در فوتبال ایران نداشت. به هر حال کمترین تجربه حضور روی نیمکت سرخپوشان پایتخت از ابتدای دهه 90 شمسی با حضور در تنها 18 مسابقه به حمید استیلی اختصاص دارد و بیشترین مسابقه هم به برانکو ایوانکوویچ با حضور در 175 مسابقه تعلق دارد. جالب اینکه یحیی گل‌محمدی، سرمربی موفق چند سال اخیر سرخپوشان تهرانی با حضور در 158 مسابقه تا پیش از آغاز فصل بیست و سوم فوتبال ایران در رتبه دوم قرار دارد. البته با توجه به تعداد مسابقاتی که گل‌محمدی می‌تواند تا پایان فصل بیست و سوم با سرخپوشان تجربه کند، رسیدن به رکورد برانکو و حتی عبور از آن امری محال نیست.