از کمبود وقت تا کمبود ستاره
عنایتی و بهانه‌های یک حذف احتمالی تازه
وصال روحانی
روزنامه نگار
پیکارهای اخیراً پایان یافته فوتبال قهرمانی «امید»های غرب آسیا که در شهرهای کربلا و بغداد عراق برگزار شد، به خودی خود هم مسابقات مهمی نبود و به تبع آن «دوم» شدن تیم اعزامی ایران به این رقابت‌ها هم اهمیت بسزایی نداشت اما به این سبب که کمک کرد رضا عنایتی، سرمربی تیم امید ایران با ویژگی‌های شاگردانش بیشتر آشنا شود، یک رویداد به کلی فاقد ارزش هم نبود.
از منظر کسب نتیجه باید ایستادن ایران در جایگاه دوم را خوش‌اقبالانه هم دانست و شاید آنقدرها هم سزاوار این مقام نبوده باشیم زیرا در دومین دیدار مرحله گروهی تا دقیقه 7+90 با یک گل به فلسطین باخته بودیم و در صورت ابقای آن نتیجه، تیم ایران حذف می‌شد و به نیمه‌نهایی نمی‌رسید که در چنان مرحله‌ای بتواند با ضربات پنالتی بر حریف فائق آید و فینالیست شود و در این مرحله با ضربات پنالتی تسلیم عراق و نایب قهرمان شود. اما صرفنظر از نتیجه و رتبه حاصله، هر چهار بازی «امید»ها در آوردگاه عراق نشان داد که اگرچه آنان برخلاف اکثر ادوار قبلی پیکارهای انتخابی المپیک تیم پرمهره و درخشانی نیستند، اما آنچنان کم‌توان و فاقدبنیه هم نیستند که حضورشان در مرحله نخست قهرمانی «امید»های آسیا در شهریورماه امسال بدون هیچ نشانه مثبتی صورت پذیرد و کوچک‌ترین شانسی برای راهیابی به مرحله نهایی نداشته باشند که دی ماه در قطر برگزار خواهد شد و تیم‌های اول تا سوم آن راهی المپیک 2024 پاریس خواهند شد.
المپیک مکانی است که فوتبال ایران 47 سال آزگار است از راهیابی به آن محروم مانده و چنین فترت عظیمی قطعاً زاییده ایرادات کوچک و فاقد دلایل مهم علمی و بی‌تأثیر از علل بارز تدارکاتی و تشکیلاتی نیست. اگر عنایتی و دستیارانش مایل‌اند از این مرزها و موارد بازدارنده عبور کنند و برای اولین بار از 1976 به بعد فوتبال ایران را به المپیک برسانند، باید از هم اکنون حساب همه چیز را بکنند و با جبران وقت عظیم هدر رفته‌ای که صرف شناسایی و معرفی او و شروع کارهای تدارکاتی تیم ملی «امید» شد، به سوی پیکارهای قهرمانی آسیا در این رده سنی که انتخابی المپیک هم به حساب می‌آید، دورخیز کنند و به بهترین نتایج ممکن چشم بدوزند. در غیر این صورت عنایتی با در اختیار داشتن تیمی که هم کم‌مهره‌تر از ادوار قبلی است و هم رکورد دیر شروع کردن کارهای تدارکاتی را کم و بیش شکسته است، می‌تواند به این نکته استناد کند که وقتی برای امیدها و اهداف مهم‌شان این همه بد برنامه‌ریزی می‌شود و باشگاه‌ها هم مثل معمول قصد همراهی ندارند و بازیکنان خود را دیر و کم به اردوهای «امید» می‌فرستند و فدراسیون نیز مانند همیشه ابتدا به تیم ملی بزرگسالان فکر می‌کند، شکستن طلسم المپیک‌ها عملاً غیرممکن است و او نیز مانند سرمربیان قبلی تیم ملی «امید»مان تنها گناهکار قضیه نیست.
دست‌های عنایتی خالی نیست
البته یک دفاعیه مقبول از سوی عنایتی در خصوص حذف مجدد احتمالی از المپیک‌ها، مسئولیت وی و سران فدراسیون و شخص امیر قلعه‌نویی را که عنایتی با توصیه او انتخاب شد، نفی نمی‌کند. حتی آنهایی هم که معتقدند تیم ملی امید امسال ما به اندازه سنوات قبلی بازیکن شاخص و کارآمد ندارد، می‌گویند حداقل 10 نفر از 23 بازیکنی که عنایتی به تورنمنت غرب آسیا برد، سرشان به تن‌شان می‌ارزد. در میان این شاخص‌ها به آریا یوسفی، محمد قربانی، آریا برزگر، امیرعلی صادقی و محمدرضا خالدآبادی برخورد می‌کنیم و کیست که نداند سپاهان به تازگی برای صید سامان فلاح پولی درشت به پیکان داده و السد قطر برای استخدام محمدامین حزباوی پول درشت‌تری را به حساب فولاد خوزستان ریخته است و یاسین سلمانی اگرچه هنوز در سپاهان مانده اما به اعتقاد خیلی‌ها بازیکن دانه درشت واقعی امیدها، این هافبک تهاجمی تیزهوش است و نه سایر نفراتی که نام‌شان آمد.
مأموریت سخت تاشکند
مشکلی که می‌تواند سبب ناکامی دوباره امیدها شود و «پاریس 2024» هم رنگ آنها را نبیند، نه لزوماً قلت ستاره‌ها در ترکیب امیدها در قیاس با سنوات قبلی و نه کمبود چشمگیر وقت برای انجام تدارکی اساسی بلکه گروه‌بندی سختی است که در مرحله اول پیکارهای قهرمانی زیر 23 سال آسیا برای ایران شکل گرفته است. تیم‌های حاضر در این مرحله به 11 گروه چهار تیمی تقسیم شده‌اند و فقط فاتحان هر 11 گروه به اضافه چهار تیم از جمع تیم‌های دوم که بیشترین امتیاز و بالاترین بیلان را داشته باشند، به مرحله نهایی پیکارهای انتخابی آسیا صعود می‌کنند. رقبای ایران در مرحله اول تیم‌های ازبکستان، هنگ‌کنگ و افغانستان هستند و چون ازبک‌ها تیم توانمندی دارند و میزبان هم هستند، شانس‌شان برای سرگروه شدن و صعودی مستقیم و قطعی قاعدتاً بیشتر از ما است. در آن صورت اطمینانی در دست نیست که شاگردان عنایتی در دو دیدار دیگرشان آنقدر امتیاز و گل ذخیره کرده باشند که برای صعود آنان به عنوان یکی از چهار «تیم دوم» برتر گروه‌ها کفایت کند.
ZOOM
متن سخنرانی را آماده کنید!
اینها که آمد، البته همه احتمالات است و شاید چیزی بجز اینها شکل گیرد و ما از مرحله اول بالا برویم ولی سابقه ناکامی ما در المپیک‌ها آنقدر طولانی و عادی و رنج‌آور شده که اگر نکات فوق یک بار دیگر راه‌ها را به روی ما ببندد، اگرچه جای افسوسی تازه را خواهد داشت اما هیچ تعجبی را موجب نخواهد شد. به واقع عنایتی می‌تواند از حالا متن توضیحات مبسوط و مشروح و تا حدی پذیرفتنی خود را بابت این ناکامی احتمالی آماده و سخنرانی بلندبالایی در این زمینه داشته باشد. نطقی که رد کردن آن از ریشه و اساس آنقدرها هم امکانپذیر نخواهد بود.