بررسی دستورالعمل سازمان لیگ برای ثبت قراردادها
فصل قدغن!
محمدرضا کشوری‌فرد، سرپرست سازمان لیگ دستورالعمل جدید برای ثبت قرارداد بازیکنان را به باشگاه‌ها ابلاغ کرد. این دستورالعمل شامل مواردی است که در هفته‌های گذشته از طریق مدیران مختلف فدراسیون در رسانه‌ها اعلام شده بود. سازمان لیگ امیدوار است که با محدودیت‌های جدید بتواند به کاهش هزینه‌های لیگ بیست و سوم کمک کند. البته انتقادات به تعدادی از این قوانین کم نبوده و سازمان لیگ کار خیلی سختی برای اجرای آنها دارد.
ممنوعیت فعالیت سیاسی
بند دیگر فعالیت و اظهار نظر سیاسی بازیکنان را محدود می‌کند. این شامل شبکه‌های اجتماعی هم می‌شود که بازیکنان در سال‌های گذشته فعالیت زیادی برای آن دارند. در این بند آمده: «در قرارداد باید قید شود که انجام هرگونه فعالیت و موارد مغایر با قوانین کشور و کدهای اخلاقی و انضباطی پیوست از جمله: سوء رفتارهای اجتماعی، تبعیض نژادی، قومی، مذهبی و سیاسی و توهین به مقامات ذیصلاح اعم از در فضای مجازی، مصاحبه، تبلیغ در داخل و یا خارج از زمین مسابقه، ممنوع بوده و تخلف قابل رسیدگی در کمیته انضباطی باشگاه و مراجع صلاحیتدار است.»
ممنوعیت قرارداد دلاری
یکی از مواردی که در روزهای گذشته به آن تأکید شده ممنوعیت قرارداد دلاری با بازیکنان ایرانی است که به نظر می‌رسد به تازگی باب شده است. در یکی از بندهای «نحوه نگارش قرارداد» آمده است: «درج مبالغ ارزی در قراردادهای اتباع داخلی مطلقاً ممنوع است. بعلاوه پرداخت مالیات و کسورات قانونی به عهده مؤدی است و باشگاه‌ها مجاز به ضمانت یا به عهده گرفتن مالیات بازیکن یا کادر فنی یا سایر عوامل نیستند.» طبق این بند پرداخت مالیات قراردادها هم به عهده بازیکنان است. در سال‌های گذشته بارها دیده بودیم که باشگاه‌ها مجبور به پرداخت مالیات بازیکنان و مربیان خارجی شده‌اند. یکی دیگر از موارد جالب این است که یک بازیکن نمی‌تواند ماندنش در یک تیم را به حضور یک مربی یا مدیر منوط کند؛ «طبق مقررات، یک قرارداد نمی‌تواند تحت تأثیر اشخاص ثالث قرار بگیرد و قید مواردی از قبیل منوط کردن ادامه قرارداد به تداوم حضور یک سرمربی یا ادامه مدیریت یک شخص در باشگاه، فاقد اعتبار است.»
ممنوعیت بند فسخ
ممنوعیت مهمی که در این دستورالعمل آمده، بند فسخ قرارداد است؛ «در قرارداد بازیکنان داخلی، درج بند خرید فسخ (BUYOUT OPTION)
ممنوع است و بازیکن نمی‌تواند با قید مبلغی مشخص، قرارداد را در ادامه مدت فسخ کند.» کشورهای مختلف رفتار متفاوتی درباره این بند دارند. مثلاً در فوتبال اسپانیا ذکر بند فسخ قرارداد اجباری است و قرارداد هر بازیکن با پرداخت رقم معینی آزاد می‌شود. بند فسخ قرارداد نیمار در بارسا 222 میلیون یورو بود و پاری‌سن‌ژرمن با پرداخت آن توانست ستاره برزیلی را به خدمت بگیرد. بعد از آن رئال مادرید و بارسا برای ستاره‌ها بند فسخ نجومی در نظر گرفتند تا سناریوی نیمار تکرار نشود.
افزایش سقف بازیکن خارجی
سازمان لیگ تصمیم گرفته تعداد بازیکنان خارجی هر تیم را بالا ببرد. هر باشگاه می‌تواند 7 بازیکن خارجی بگیرد که یکی از آنها باید آسیایی باشد. البته سازمان لیگ با در نظر گرفتن تبصره‌ای امیدوار است مانع ورود بازیکن بی‌کیفیت خارجی شود که به این شرح است: «به منظور اطمینان از سلامت نقل و انتقال بازیکنان خارجی، چنانچه یک بازیکن خارجی بجز دلایل پزشکی مورد تأیید ایفمارک در کمتر از ۶۰ درصد از زمان مسابقات شرکت نداشته باشد، به ازای هر بازیکن غیر مؤثر، یک سهمیه خارجی آن باشگاه برای فصل بعد کسر می‌شود.»
ممنوعیت بازگشت قرضی لژیونرها
در چند فصل گذشته مشاهده شده که بازیکنان ایرانی با قراردادهای ارزانی به خارج از ایران می‌روند و به چند برابر قیمت به فوتبال ایران برمی‌گردند. نیازمند، محبی، قایدی، مغانلو و چند بازیکن دیگر از این موارد بودند. سازمان لیگ برای پایان دادن به این روند مشکوک بازگشت قرضی این بازیکنان را ممنوع کرده است: «بازیکنان ایرانی شاغل در لیگ‌های خارجی، نمی‌توانند به‌عنوان بازیکن قرضی در لیگ داخلی فعالیت کنند.»
از نکات دیگر کاهش تعداد بازیکنان هر تیم است که می‌تواند به بیرون ماندن تعدادی از بازیکنان لیگ ختم شود. طبق قانون جدید هر باشگاه لیگ برتری می‌تواند 19 بازیکن بزرگسال، 6 بازیکن زیر 23 سال و 6 بازیکن زیر 21 سال جذب کند.
امکان تمدید قرارداد یک‌ساله
یکی از موارد جنجالی که با اعتراض زیادی روبه‌رو شده به باشگاه‌ها امکان می‌دهد که با پرداخت 25 درصد، قرارداد یک‌ساله بازیکنان را تمدید کنند. این حق در حالی برای باشگاه قرار داده شده که بازیکن به طور متقابل اجازه تمدید ندارد و غیرمنصفانه است.
در این بند درباره شرط یک‌ساله آمده: «باشگاه این حق را دارد تا در صورت تمایل، قرارداد بازیکن را به‌صورت یک طرفه برای فصل بعد نیز تمدید کند، مشروط بر اینکه تا تاریخ سی‌ام اردیبهشت سال بعد، تمایل کتبی خود را به بازیکن و سازمان لیگ اعلام کرده باشد و ۲۵ درصد نیز به قرارداد فصل بعد وی اضافه کند.»
رعایت سقف بودجه
سازمان لیگ برای فصل جدید برای هر باشگاه سقف بودجه‌ای در نظر گرفته و مجموع هزینه‌های هر باشگاه نباید از آن فراتر برود. ایرادی که به این قانون وارد می‌شود این است که باشگاه‌ها می‌توانند با پرداخت هدایای نقدی مثل خانه، ماشین یا هر چیز دیگری به جای بخشی از قرارداد بازیکن آن را دور بزنند. مهدی تاج، رئیس فدراسیون این بند را به فیرپلی مالی یوفا تشبیه کرد و گفت: «شما مثل من از تراز مالی باشگاه‌ها خبر ندارید. من تراز مالی باشگاه‌ها را دانه به دانه دیده‌ام. هیچ باشگاه سوددهی ندارد.»
او درباره ضمانت اجرایی این قانون گفت: «اگر کسی خارج از آن ثبت کند، هم مربی هم بازیکن، طرف مقابل می‌تواند اعتراض کند و نتیجه ۳ بر صفر بشود. دومین ضمانت این است که باید جریمه‌های مالی در نظر بگیریم تا کسی خارج از این ثبت نکند.»
آپشن، حداکثر 20 درصد قرارداد
یکی از موارد عجیب در قراردادهای بازیکنان فوتبال آپشن‌هایی است که برای جلب رضایت ستارگان در نظر گرفته می‌شود و باشگاه‌ها برای پرداخت آن در پایان فصل به دردسر می‌افتند. آپشن‌های بازیکنان شامل بندهایی مثل کلین شیت، تعداد برد، عبور از سقف امتیاز، کسب سهمیه آسیایی و قهرمانی است. سازمان لیگ تأکید دارد که مجموع آپشن‌های یک بازیکن نمی‌تواند بیشتر از 20 درصد قرارداد باشد؛ «در تعهدات مالی باشگاه، جمع میزان مزایا و آپشن‌های مندرج در قرارداد، نمی‌تواند بیش از بیست درصد مبلغ پایه قرارداد یک فصل در نظر گرفته شود.»