گذری بر ورود سازمان بازرسی و مجلس به قراردادهای فوتبال
ریشه فساد را بخشکانید
بی‌حساب و کتاب و بدون هیچ متر و معیاری، داستان قراردادهای فوتبال در ایران است. قراردادهایی نجومی که سال به سال بدون هیچ ضابطه‌ای صفرهای آن اضافه می‌شود. نمونه آن همین چند سال اخیر است؛ در سخت‌ترین سال‌های اقتصادی به واسطه تحریم‌ها باز هم ترمز نجومی شدن قراردادهای بازیکنان کشیده نشد. در روزها و سال‌هایی که مشکلات اقتصادی فشار زیادی به مردم وارد کرده است و خیلی از فعالیت‌ها تعطیل شده و تعدیل بالا گرفته، در فوتبال اما بازار قراردادها داغ‌تر از همیشه است و بالا رفتن قیمت ارز و تورم بهانه‌ای شده به تعداد صفرهای قرارداد فوتبالیست‌ها نجومی‌تر از قبل اضافه شود.
شرایطی که سبب شده حتی برخی بازیکنان پا را فراتر گذاشته و از باشگاه خواهان عقد قرارداد دلاری هستند و صحبت از قراردادهای ۵۰ میلیاردی است، به طوری که گفته می‌شود که یک باشگاه صنعتی - معدنی به یک مربی مشهور برای فصل آینده پیشنهاد ۵۰ میلیاردی داده است. یعنی ماهانه بیش از ۴ میلیارد تومان، حتی اگر مربی به این پیشنهاد نه بگوید اما این رقم، دیگر در فوتبال ایران تبدیل شده است به یک شاخص و معیار که بر اساس آن مربیان و بازیکنان برای فصل آینده رقم پیشنهادی‌شان را روی میز مدیر باشگاه بگذارند. پس از افشاگری حسین قربان‌زاده رئیس سازمان خصوصی‌سازی درباره تخلفات مالی صورت گرفته در باشگاه استقلال که تنها یک نمونه از حجم بالای فساد در فوتبال ایران است، سازمان بازرسی و مجلس هم در هفته‌های اخیر به قراردادهای بدون ضابطه و نجومی فوتبال ورود کرده‌اند. اوایل هفته بود که به منظور بررسی «نحوه انعقاد قراردادهای بازیکنان و کادر فنی در فوتبال کشور» هیأت بازرسی در فدراسیون فوتبال مستقر شد. در این رابطه لقمان کیاپاشا بازرس کل امور ورزش، جوانان و میراث فرهنگی سازمان بازرسی کل کشور در گفت‌وگویی در این باره توضیحات بیشتری داد: «شناسایی گلوگاه‌های فسادخیز، ارائه راهکارها و رسیدگی و اجرای برنامه‌های کلان در سال ۱۴۰۲ در دستور کار سازمان بازرسی است و بررسی‌های سازمان بازرسی طی سنوات گذشته و همچنین گزارش‌های واصله، از غیرمتعارف بودن قراردادها حکایت دارد و بر این اساس سازمان بازرسی به موضوع ورود کرده است. باشگاه‌های دولتی و صنعتی از بودجه عمومی استفاده می‌کنند، بنابراین باید نحوه و نوع قراردادها ضابطه‌مند بوده و براساس بودجه تخصیص سالانه در این زمینه اقدام کنند.» قطعاً هواداران فوتبال از ورود سازمان بازرسی و همچنین مجلس و تشکیل یک کارگروه برای ضابطه کردن قراردادها و برخورد با تخلفات استقبال می‌کنند اما به نظر می‌رسد مهم‌تر از ورود این نهادهای نظارتی، خروجی و نتیجه کاری است که انجام می‌دهند. در سال‌های گذشته هم چنین بررسی‌ها و وعده‌هایی از سوی مسئولان این دو نهاد نظارتی داده شده بود، با این حال در عمل خروجی خاصی برای فوتبال نداشت و قراردادهای بی‌ضابطه و نجومی از بیت‌المال نه تنها کمتر نشد، بلکه بیشتر هم شد. به همین خاطر هواداران فوتبال انتظار دارند که وقتی قرار است قراردادها بررسی و وعده جلوگیری از ریخت و پاش در باشگاه‌ها داده شود، در عمل هم باید چنین اتفاقی رخ بدهد و اینطور نباشد که همه چیز در حد حرف باشد، به طوری که برخی مواقع به صورت نمایشی دست روی یک معضل و فسادی گذاشته می‌شود اما در عمل هیچ اتفاق خاصی برای برخورد و کنترل شرایط ناهنجار مالی و مفسده انگیزی که وجود دارد، صورت نگیرد.