پارادوکس‌های ذهن یحیی از دربی رفت تا برگشت
دوباره احتیاط می‌کند یا پا را از ترمز برمی‌دارد؟
محمد قراگزلو
روزنامه نگار
پرسپولیس و یحیی از بازی رفت مقابل استقلال تا یکشنبه آینده که قرار است در یک مصاف فینال‌گونه روبه‌روی هم قرار بگیرند چقدر تغییر کرده‌اند؟
در حال و هوای جام جهانی
دربی رفت در آخرین روزهای فصل پاییز، 29 آذرماه سال گذشته برگزار شد. این مسابقه که قرار بود قبل از اردوی تیم ملی برای جام جهانی برگزار شود به تعویق افتاد و درست نخستین مسابقه دو تیم بعد از جام جهانی قطر بود.
دو تیم بعد از حدود 50 روز مسابقه رسمی داشتند و به نظر می‌رسید ملی‌پوشان هنوز در حال و هوای جام جهانی‌اند. دربی رفت درست سه هفته بعد از بازی تیم ملی مقابل امریکا در قطر برگزار شد. البته ملی‌پوشان پرسپولیس با یک هفته استراحت در فاصله دو هفته مانده به دربی به تمرینات تیم خود برگشتند.
در آن مقطع پرسپولیس با 24 امتیاز صدرنشین بود و استقلال با اختلاف دو امتیاز کمتر در رده دوم قرار داشت و سپاهان پایین‌تر از آنها در رتبه چهارم ایستاده بود.
دربی رفت در شرایطی برگزار شد که از بین ملی‌پوشان پرسپولیس پورعلی گنجی در هر سه مسابقه بازی کرده و شرایط خوبی داشت اما امیری در جام جهانی حتی یک دقیقه به میدان نرفت و تنها دور از پرسپولیس بود. همچنین ترابی به عنوان یار تعویضی به میدان رفته و بیرانوند نیز در همان مسابقه نخست بشدت مصدوم شده و مجبور بود در دربی با محافظ مخصوص بینی بازی کند.
خبری از شوک قبل از بازی نیست
دربی رفت در حالی برگزار شد که تازه دو روز بود لوکادیا ایران را ترک کرده و دست یحیی را در پوست گردو گذاشته بود، دیاباته مصدوم بود و اصلاً شرایط بازی نداشت و در لیست هم قرار نگرفت. در چنین شرایطی گل‌محمدی مجبور شد با صرفنظر از مهدی عبدی و حامد پاکدل نه چندان آماده، تیمش را بدون مهاجم به میدان بفرستد.
در آن مسابقه یحیی در دفاع چپ به علی نعمتی میدان داد و وحید امیری را جلو فرستاد؛ اتفاقی که بعید نیست دوباره تکرار شود اما در آن مسابقه مهاجمی در زمین حضور نداشت و ترابی، عالیشاه و امیری بعضاً به عنوان مهاجم نوک ایفای نقش می‌کردند اما در بازی یکشنبه آینده احتمال حضور مهاجم نوک (حداقل یکی) قطعی است و احتمالاً مهدی عبدی را در خط حمله خواهیم دید.
با در نظر گرفتن این شرایط، وضعیت امروز پرسپولیس با دربی رفت تفاوت‌های چشمگیری دارد و در مجموع به نظر می‌رسد یحیی و تیمش با شرایط بهتری رودرروی رقیب دیرینه قرار خواهند گرفت. اولاً که یحیی چهار مهاجم نوک دارد که همه آماده و برای این بازی حریصند، دوماً مثل بازی رفت از رفتن لوکادیا به عنوان مهم‌ترین مهاجمش شوکه نیست و یکباره مجبور نیست نقشه بکشد. یحیی از بازی با مس 8 روز زمان داشته که به بازی با استقلال، استراتژی، ترکیب و سیستم تیمش فکر کند. نکته سوم اینکه ملی پوشان به عنوان مهم‌ترین نفرات از تیم دور نبوده‌اند و به عنوان بازیکنان اصلی کاملاً در حال و هوای تمرینات و شرایط باشگاه هستند. نکته چهارم اینکه برخی بازیکنان شرایط بهتری نسبت به بازی رفت دارند. مثلاً سعید صادقی، دانیال، مهدی عبدی یا حتی سروش رفیعی نسبت به 29 آذر شرایط بهتری دارند و این می‌تواند پرسپولیس را برای رسیدن به پیروزی امیدوارتر کند.
سروش از ترکیب بیرون می‌رود؟
در آن مسابقه یحیی از دو هافبک دفاعی سود برد و سروش را جلوی آنها به میدان فرستاد که پیش‌بینی می‌شود در بازی یکشنبه همین اتفاق بیفتد با این تفاوت که به احتمال زیاد اسدبیگی و سرلک پشت سروش بازی خواهند کرد و با توجه به حضور صادقی و ترابی در کناره‌ها یحیی چاره‌ای ندارد جز اینکه وحید امیری را به عقب برگرداند و مهدی عبدی را در نوک خط حمله قرار دهد.
در واقع پیش‌بینی می‌شود یحیی برخلاف سه بازی قبلی که با سیستم و ترکیب نسبتاً یکسان به مصاف حریفانش رفت در این بازی تغییر سیستم بدهد. پرسپولیس در سه بازی گذشته مثل بسیاری از مسابقات این فصل با سیستم 1-1-4-4 به میدان رفت اما احتمالاً در دربی 1-3-2-4 بازی خواهد کرد. در عین حال اگر قرار به تکرار سیستم قبلی باشد احتمال بازی کردن سروش رفیعی از ابتدا وجود نخواهد داشت و اسدبیگی کنار سرلک بازی می‌کند.
در واقع اینجا یک معادله شکل می‌گیرد و اگر قرار باشد امیری در خط حمله و نزدیک مهاجم باشد (مثل بازی مس کرمان) و علی نعمتی در دفاع چپ به میدان برود، احتمال خروج سروش از ترکیب اصلی وجود دارد مگر اینکه یحیی ریسک کرده و مقابل خط میانی حریف و ضد حمله‌هایش تنها با یک هافبک تدافعی بازی کند.
برتری نسبی بازی رفت و تضادش با فرار از شکست
پرسپولیس در دربی رفت ابتدا پیش افتاد و بعد دو گل خورد و سپس در لحظات پایانی با یک ضربه کرنر و گلی دیگر از گولسیانی از شکست فرار کرد که این اتفاق با آمار سرخ‌ها در آن مسابقه منافات دارد.
پرسپولیس در آن بازی 1. 63 درصد زمان بازی صاحب توپ بود و دقت پاس 83 درصدی داشت. سرخ‌ها حدود 280 پاس بیشتر از رقیب‌شان دادند(624 به 341) که این برتری حاصل همان پرتعداد بودن هافبک‌های سرخپوش بود. پرسپولیس در آن بازی کمتر خطا داد، بیشتر نبردها را برد (با اختلاف ناچیز)، اخطاری نداد (در حالی که استقلالی‌ها دو کارت زرد گرفتند) و بیشتر از حریف شوت زد(8 به 5) و با اینکه موقعیت گلش با استقلال یکی بود(3 در مقابل 3) اما امید به گل بالاتری داشت (19. 1 در مقابل 79. 0) با این حال یادمان نرود که در آن مسابقه هر دو گل پرسپولیس با ضربات ایستگاهی و خارج از جریان بازی به ثمر رسید اما استقلال هر دو گلش را در جریان بازی زد.
یحیی و تیم فنی‌اش حتماً مسابقه رفت و شرایطی که بر آن حاکم بود را فراموش نکرده‌اند اما قطعاً با در نظر گرفتن جزئیات فنی و تاکتیکی آن مسابقه و البته شرایط امروز تیم خودشان و حریف؛ اینکه کدام نفرات آماده‌ترند، ترکیب و سیستم احتمالاً چقدر تفاوت خواهد داشت و ... آماده بازی برگشت خواهند شد.
پارادوکس‌هایی که یحیی را گیج می‌کند
مهم‌ترین درس بازی رفت برای یحیی این خواهد بود که با مالکیت بالاتر و آمار بهتر هم می‌توان شکست خورد و همیشه قرار نیست ایستگاهی دقیقه 90 و گولسیانی به دادش برسند یا مدافعان و دروازه‌بان حریف اشتباه کنند.
اینجاست که پارادوکسی پیش خواهد آمد و ذهن گل‌محمدی را به چالش می‌کشد. یک سو اگر قرار باشد او احتیاط را کنار بگذارد و با یک هافبک دفاعی بازی کند امکان از دست دادن مالکیت توپ بالا می‌رود و خط دفاعی فشار بیشتری را متحمل خواهد شد اما در عوض با بالا بازی کردن حریف شاید موقعیت‌های بیشتری نصیب پرسپولیس شود.
در عین حال باید در نظر داشت که پرسپولیس مثل استقلال تیم ضدحمله و حملات سریع نیست و موقعیت‌هایش را مبتنی بر مالکیت توپ و کارهای ترکیبی در عین تأمل ایجاد می‌کند که باز این مسأله استفاده از دو هافبک تدافعی در مرکز زمین و گرفتن میانه میدان را در اولویت قرار خواهد داد.
از طرفی این انگ به یحیی و تیمش وارد شده که آنها در صورت پیش افتادن بخصوص در دقایق ابتدایی یا سی دقیقه نخست، در سایر دقایق بازی دنبال مدیریت بازی می‌روند و برای رسیدن به برد کاملاً عقب خواهند نشست که همین باعث می‌شود فشار روی دروازه‌شان زیاد و اینطوری احتمال گل خوردن‌شان زیاد شود و برخلاف برخی مسابقات با تیم‌های متوسط‌‌تر یا ضعیف اینجا احتمال گل خوردن زیاد است و شاید کامبک بخورند.
بالاخره ریسک می‌کند یا نه؟
اینکه به خاطر شرایط جدول یحیی در این بازی بزرگ احتیاط را کنار بگذارد اصلاً چیز غیرمعمولی نخواهد بود چرا که پرسپولیس از این بازی فقط برد می‌خواهد اما مثل همیشه باخت خیلی خیلی بدتر از تساوی است و کادر فنی را برای مدتی سیبل هواداران خواهد کرد. در عین حال با مساوی ممکن است این کورس تا هفته پایانی ادامه پیدا کند (اگر سپاهان هم جایی امتیاز بدهد) پس دوباره این تناقض ذهن گل‌محمدی را درگیر خواهد کرد که؛ نه، هیجانی نشو و ریسک نکن! این گزینه با در نظر گرفتن خصوصیات اخلاقی یحیی و لم مربیگری‌اش محتمل‌تر هم هست اما تصور کنید احتیاط به اندازه یک امتیاز هم جواب ندهد و همه رشته‌ها پنبه شود، آنگاه چه باید کرد؟