۱۰ نکته از یوونتوس که شاید کمتر بدانید
بانوی پیـــر طلسم شده
رضا شریعتی‌کیا
روزنامه نگار
باشگاه یوونتوس ایتالیا این روزها پرالتهاب است. مدیران بسیاری از این تیم استعفا داده‌اند و ۱۵ امتیاز هم از بیانکونری کم شده. ظاهراً باز پای یک پرونده فساد دیگر در میان است. این بار حتی گفته می‌شود شاید بیانکونری واگذار شود. در این روزهای پرآشوب باشگاه تورینی بد ندیدیم ۱۰ نکته شاخص در مورد آنها را مرور کنیم.
شاید باورش سخت باشد اما یکی از قدرت‌های فعلی دنیای فوتبال، باشگاهی که افتخاراتش سر به آسمان می‌زد و هر روز قله جدیدی را فتح می‌کرد درست 125 سال پیش در حالی که چند جوان 16 ساله روی نیمکت‌های دبیرستان ماسیمو لسیوم رویای داشتن یک تیم فوتبال را پرورش می‌دادند متولد شد. اتفاقی که آن زمان هیچ‌کس گمان نمی‌کرد تولدی برای یکی از پرافتخار‌ترین تیم‌های تاریخ فوتبال باشد. یوونتوس در تورین بنیان نهاده شد تا نام چهارمین شهر پرجمعیت ایتالیا به افتخار، جنون و قهرمانی گره بخورد. برادران کانفاری به‌عنوان مؤسسان جوان بانوی پیر خانه‌ای کوچک در جنوب تورین با 4 اتاق خواب را اجاره کردند تا با مشخص شدن دفتر رسمی باشگاه، یوونتوس رسماً پا به دنیای هیجان‌انگیز باشگاه‌های فوتبالی بگذارد.
مدتی پس از تأسیس بانوی پیر برادران کانفاری به فکر انتخاب رنگ لباس باشگاه تازه تأسیس‌شان افتادند، باشگاه‌های محلی فراوانی در سطح تورین وجود داشتند برای همین انتخاب رنگی متمایز از دیگر باشگاه‌ها به یک دغدغه بزرگ برای مؤسسان یوونتوس تبدیل شده بود. در نهایت گورخر‌ها برای اولین بار با لباس‌های صورتی و مشکی خود راهی رقابت‌ها شدند. شکست‌های متوالی یوونتوسی‌ها، به پایان رساندن سری آ به‌عنوان تیم دوم و تکرار این اتفاق باعث شد متهم ردیف اول بدشانسی‌های یووه رنگ لباس آنها شناخته شود. بسیاری از هواداران و حتی مدیران باشگاه اعتقاد داشتند آنچه باعث بدشانسی‌های مداوم آنها شده رنگ صورتی لباس آنهاست. مدیران باشگاه از جان ساوجی انگلیسی خواستند با زادگاهش تماس بگیرد و از تولیدکنندگان لباس‌های ورزشی بخواهد یک کیت تازه برای آنها طراحی کنند. وقتی لباس به دست انگلیسی‌ها می‌رسد آنقدر کثیف بوده که طراحان گمان می‌کنند بخش صورتی رنگ لباس یوونتوسی‌ها مشکی بوده و برای خوشحال کردن مدیران باشگاه لباسی با سبک تیم ناتس کانتی انگلیسی برای آنها طراحی و ارسال می‌کنند. سران باشگاه از این طرح خوششان نمی‌آید اما چون فاصله کوتاهی تا شروع رقابت‌های لیگ مانده به ناچار با همان لباس جام را شروع کرده و درست دو سال بعد گورخر‌ها اولین اسکودتو خود را به دور از نحسی لباس‌های صورتی جشن می‌گیرند تا سیاه و سفید تبدیل به رنگ ابدی‌شان شود.
با وجود موفقیت نسبی یوونتوسی‌ها تا سال 1923 همیشه کمبود یک مالک متمول که بتواند با ثروت خود بازیکنان بهتری را جذب کند و امکانات بیشتری را برای باشگاه به ارمغان بیاورد احساس می‌شد. سرانجام در 1923 خاندان پرنفوذ آنیلی که به پادشاهان نامریی ایتالیا شهره بودند مالک گورخر‌ها شدند. یک باور معروف در بین ایتالیایی‌ها وجود دارد که می‌گوید آنیلی‌ها آنقدر پرنفوذ هستند که حتی رئیس‌جمهوری ایتالیا نیز برای دیدار با آنها روزها باید انتظار بکشد. مالکیت شرکت ماشین‌سازی فیات، فراری، مازراتی، جیپ و آلفا رومرو تنها بخش کوچکی از ثروت افسانه‌ای خاندانی محسوب می‌شد که حالا با خرید یوونتوس بخت خود را این بار در جهان فوتبال آزموده بودند. خانواده‌ای که هیچگاه در سرمایه‌گذاری‌هایش شکست نخورده بود خیلی زود یوونتوس را به یکی از قدرت‌های بلامنازع فوتبال ایتالیا تبدیل کرد و تا به امروز نیز با گذشت یک قرن همچنان مالک باشگاه محبوب ایتالیایی‌ها است.
ادواردو شاید تراژیک‌ترین نام تاریخ باشگاه یوونتوس باشد. او تنها وارث جیانی آنیلی مالک باشگاه و رئیس خاندان پرنفوذ آنیلی بود. ادواردو اما با همه فرق داشت. پدرش قصد داشت برای او امپراطوری را به ارث بگذارد که در تاریخ ایتالیا بی‌سابقه بود اما او به فکر میراثی بزرگ‌تر بود. ادواردو پس از سال‌ها مطالعه و با گرفتن تصمیمی که می‌دانست به قیمت پایان حمایت پدرش و خاندان آنیلی از او تمام خواهد شد، اسلام را به‌عنوان دین خود انتخاب کرد. تصمیمی که نه تنها پدرش بلکه مردمان ایتالیا را نیز در شوک فرو برد. کمی بعد اما راهی ایران شد و پس از آشنایی با تشیع نام خود را به مهدی آنیلی تغییر داد؛ اتفاقاتی که هیچ‌کدام به مذاق خاندان آنیلی خوش نیامد و باعث شد پدرش رسماً او را از اکثر مناصب و ثروت آنیلی‌ها محروم کند. نکته تراژیک آنجا بود که با وجود اینکه ادواردو از اکثر مناصب خاندان کنار گذاشته شده بود و جز مدیریت یوونتوس در دوره‌ای کوتاه هیچ پستی نداشت اما به هر حال او تنها پسر جیانی آنیلی بود و ترس از اینکه حس پدرانه جیانی در لحظه آخر باعث شود او ادواردو را به‌عنوان یک مسلمان، وارث انتخاب کند باعث شد افرادی که هیچگاه به طور دقیق مشخص نشد چه کسانی هستند ادواردو را به قتل برسانند. اتفاقی که باعث شد همه چیز به جان آلکان نوه جیانی برسد.
سفید و سیاه‌های تورین ملقب به Old lady هستند که در نگاه اول به‌عنوان بانوی سالخورده یا پیرزن معنا می‌شود اما واقعیت آن است که این لقب در ایتالیا و برای یوونتوسی‌ها معنای دیگری دارد. واژه گفته شده در فرهنگ عامه نه به معنای پیر بلکه به معنای بانوی مقتدری است که تا همیشه در اوج و مدعی است. به دلیل آنکه بیانکونری از جمله تیم‌هایی است که برخلاف بزرگترین باشگاه‌های تاریخ هیچگاه افت محسوسی را تجربه نکرده و همیشه در اوج بوده این لقب برای یوونتوسی‌ها انتخاب شد. در واقع حتی پس از کالچوپولی هم آنها توانستند خیلی زود خودشان را احیا کنند و به سطح اول فوتبال بازگردند تا بتوان آنها را لایق لقب بانویی دانست که گویی همیشه در اوج قدرت است.
در سال ۱۹۸۵ زمانی که سفید و سیاه‌ها آماده مهم‌ترین بازی تاریخ باشگاه می‌شدند تا با پیروزی مقابل لیورپول نام خودشان را در صفحه جدیدی از فوتبال ثبت کنند اتفاقی رخ داد که باعث شد طعم اولین قهرمانی یوونتوس در جام باشگاه‌های اروپا آمیخته به خون و فریاد هوادارانی شود که لحظاتی قبل از شروع دیدار با فروریختن دیوار‌های ورزشگاه هیسل جان خود را از دست دادند. 39 هوادار یوونتووس در این واقعه جان باختند و 600 تن نیز زخمی شدند تا نه تنها برای بیانکونری بلکه برای تاریخ فوتبال یکی از سیاه‌ترین روزهای ممکن رقم بخورد. روزی که یوفا از آن به‌عنوان تاریک‌ترین ساعات مسابقات خود یاد می‌کرده و حالا پس از گذشت 38 سال همچنان دردناک و متأثر کننده است.
تالار افتخارات تورین‌نشین‌های ایتالیایی مملو از جام‌های پرتعدادی است که آنها را از بسیاری از تیم‌های جهان متمایز می‌کند اما یک افتخار منحصر به بیانکونری‌هاست؛ افتخاری که نه تکرار می‌شود و نه تیم دیگری امکان ربودن آن را از دستان یوونتوسی‌ها دارد. آنها اولین تیم تاریخ اروپا هستند که توانستند سه‌گانه یوفا را به‌دست آورند. بانوی پیر در 1977 موفق به فتح جام یوفا شد سپس 7 سال بعد جام در جام اروپا را به تالار افتخارات خود اضافه کرد و سرانجام در 1985 با شکست لیورپول در روز حادثه هیسل اولین جام باشگاه‌های اروپای خود را به خانه برد تا اولین فاتح سه‌گانه‌های اروپایی باشد و یوفا تقدیرنامه‌ای که این روزها به پلاک یوفا شهرت دارد را به تورین بفرستد.
سری آ اتفاقات مهمی را از ابتدا تا به امروز در دل خود جای داده، اما یک حادثه را می‌توان مهم‌ترین اتفاق تاریخ این لیگ دانست. رسوایی بزرگ کالچوپولی که در آن مشخص شد باشگاه‌های مطرحی از جمله یوونتوس با اعمال نفوذ بر سازمان داوران آنان را برای اعمال نفوذ بر بازی‌ها تطمیع می‌کردند. این اتفاق باعث شد سری آ قید یکی از بزرگترین تیم‌های خود را بزند و آنان را به لیگ دسته دوم ایتالیا بفرستد. اولین سقوط بانوی همیشه در اوج که پس از گذشت سال‌ها هنوز هم دردناک‌ترین اتفاق باشگاه تورینی محسوب می‌شود؛ سقوطی که تنها یک سال دوام داشت و بیانکونری توانست فصل بعد به‌عنوان مدعی به سطح اول فوتبال ایتالیا بازگشته و خود را برای فرمانروایی دوباره آماده کند.
زمانی که بیانکونری در سال 2011 تحت رهبری آنتونیو کونته موفق به کسب اسکودتو شد هیچ‌کس گمان نمی‌کرد سیطره سفید و سیاه‌ها قریب به یک دهه بر سری آ به طول انجامد. آنها موفق شدند تا سال 2020 و در تمام سال‌ها با کسب رتبه اول لیگ ایتالیا جام قهرمانی را به تورین برده و جایگاه خودشان را به‌عنوان پرافتخار‌ترین تیم سطح اول فوتبال ایتالیا تثبیت کنند. نواری که سرانجام در سال 2021 با قهرمانی اینتری‌ها بریده شد اما میراث جاودانه‌ای به یادگار گذاشت که بعید است تا سال‌ها تیمی بتواند حتی نزدیک آن بشود.
با آنکه گورخر‌ها 9 بار به فینال رقابت‌های باشگاهی اروپا رسیده‌اند اما تنها 2 بار موفق به کسب عنوان قهرمانی شدند. هیچ تیمی به اندازه آنها در فینال‌ها ناکام نبوده. طلسمی که باعث شده پرافتخار‌ترین تیم تاریخ سری آ برخلاف رقابت‌های داخلی نزدیک به 28 سال در تکاپوی جامی باشد که 7 بار تا یک قدمی آن پیش رفته اما همیشه دست خالی زمین را ترک کرده. پس از آخرین قهرمانی در 1995 تا به امروز آنها در 5 فینال پیاپی اروپایی خود به طرز معجزه آسایی شکست خوردند. قبل از فینال 2017 دل پیرو، افسانه تکرار نشدنی یوونتوسی‌ها در مصاحبه‌ای اشاره کرد که تکرار این حرف که بانوی پیر در فینال‌ها طلسم شده ادعای درستی نیست، تنها یک هفته بعد آنها برای پنجمین بار پیاپی در فینال و این بار به دست رئال از کسب عنوان قهرمانی بازماندند تا شاید حتی دل پیرو نیز به طلسمی که بسیاری معتقدند گریبانگیر یوونتوس شده باور پیدا کند.