بررسی قانونی ادعای عجیب نایب رئیس امور بانوان
فدراسیون حق ندارد تیمی را تنبیه کند
در عرصه پویای فوتبال مدرن، چالش دیرینه بین فدراسیونهای ملی و باشگاهها بر سر رهاسازی بازیکنان برای حضور در تیمهای ملی، به عنوان یک مسأله لاینحل خودنمایی میکند. در ایران نیز، این موضوع به کرات به بستری برای مناقشات بدل شده است، خاصه هنگامی که باشگاهها از اعزام بازیکنان خود به اردوهای تیم ملی، بویژه در خارج از روزهای رسمی فیفا (فیفادی)، خودداری میکنند.
اخیراً، دو باشگاه پرسپولیس و گلگهر، از در اختیار نهادن بازیکنان خود برای مینیکمپ تیم ملی امتناع ورزیدند. در واکنش به این رویداد، فریده شجاعی، نایبرئیس امور بانوان فدراسیون فوتبال، روز گذشته در گفتوگو با ایران ورزشی اظهار داشت: «اقدامات باشگاههای پرسپولیس و گلگهر مغایر با منافع ملی است. علیرغم رایزنیها با مدیرعاملان، سرپرستان و سرمربیان این دو باشگاه، آنها حاضر به همراهی نشده و دلایل ارائه شده نیز فاقد وجاهت قانونی است. باشگاهها مدعی هستند که تنها در ایام فیفادی اجازه خروج بازیکنان از تیم را میدهند، در حالی که در تقویم فیفا، تا آستانه مسابقات، فیفادی وجود ندارد و از سوی دیگر، نمیتوان تمرینات تیم ملی را به تعطیلی کشاند.»
شجاعی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال محرومیت برای بازیکنانی که از حضور در اردوی تیم ملی خودداری کردهاند وجود دارد، تصریح کرد: «من نمیدانم. کمیته انضباطی و کمیته اخلاق باید در این زمینه تصمیمگیری کنند اما اخلاق بسیار مهم است و باشگاهها باید جریمه شوند تا حساب کار دستشان آمده و تیم ملی را جدی بگیرند.»
این اظهارات نایبرئیس امور بانوان فدراسیون فوتبال، بیشتر به یک تهدید توخالی شباهت دارد، چرا که از منظر حقوقی، هیچ خطری نه باشگاهها و نه بازیکنان را تهدید نمیکند.
بررسی قوانین فیفا نشان میدهد که پاسخ منفی است. طبق مقررات وضعیت و انتقال بازیکنان فیفا (RSTP)، بویژه Annexe 1، باشگاهها تنها در پنجرههای بینالمللی رسمی (فیفادی) موظف به آزاد کردن بازیکنان برای مسابقات رسمی تیمهای ملی هستند. خارج از این بازهها، نظیر اردوهای دوستانه، تورنمنتهای غیررسمی یا حتی اردوهای تیمهای پایه، هیچ الزام قانونی وجود ندارد. فیفا صراحتاً تأکید کرده که «آزاد کردن بازیکنان خارج از پنجرههای بینالمللی یا خارج از مسابقات نهایی اجباری نیست». این قانون به منظور حفظ تعادل بین منافع ملی و باشگاهی وضع شده و اولویت را به برنامههای باشگاهها میدهد تا از آسیبدیدگی بازیکنان یا اختلال در رقابتهای داخلی جلوگیری شود.
در ایران، فدراسیون فوتبال موظف به رعایت کامل قوانین فیفا است، زیرا اساسنامه آن بر پایه مقررات جهانی تنظیم شده. اگر فدراسیون فوتبال کوچکترین جریمهای برای باشگاه در نظر بگیرد، با توجه به اینکه اردوهای مذکور خارج از فیفادی بوده و باشگاهها بر اساس قوانین فیفا حق داشتهاند بازیکنان را نگه دارند؛ آنها میتوانند به صورت قانونی در هر دادگاهی رکن قضایی فدراسیون را هم محکوم کنند.کارشناسان حقوقی ورزشی تأکید میکنند که چنین جریمههایی نه تنها با RSTP فیفا مغایرت دارد، بلکه میتواند منجر به شکایت باشگاهها به دادگاه CAS (دادگاه داوری ورزش) شود و فدراسیون را در موقعیت ضعف قرار دهد.
این رویکرد فدراسیون، که گاهی با «کدخدامنشی» یا فشار انضباطی همراه است، ریشه در تلاش برای تقویت تیمهای ملی دارد، اما نمیتواند قوانین بینالمللی را نادیده بگیرد. باشگاهها سرمایهگذاری سنگینی روی بازیکنان انجام میدهند و برنامههای فشرده لیگ برتر اجازه نمیدهد هر اردویی، حتی برای تیم ملی، اولویت داشته باشد. اگر فدراسیون بخواهد همکاری بیشتری ببیند، راهکار مذاکره و توافق با باشگاهها است، نه تنبیه یکجانبه. در نهایت، فدراسیون فوتبال ایران حق ندارد باشگاهها را برای عدم اعزام بازیکنان خارج از فیفادی تنبیه کند. این کار نه تنها خلاف مقررات فیفا است، بلکه میتواند به تضعیف روابط داخلی فوتبال منجر شود. زمان آن رسیده که فدراسیون به جای جریمه، به سمت هماهنگی واقعی با باشگاهها حرکت کند تا فوتبال ایران از این کشمکشهای بیثمر رهایی یابد.
برش
شاهمنصوری: پرسپولیس به دنبال چالش نیست اما باید قانون اجرا شود
رضا شاهمنصوری، وکیل باشگاه پرسپولیس در گفتوگو با ایران ورزشی درباره حواشی اخیر مربوط به تیم ملی فوتبال بانوان و موضع باشگاه پرسپولیس، تأکید کرد که نگاه این باشگاه همواره ملی بوده اما برخی موضوعات نیازمند بررسی دقیق حقوقی است.
وی در ابتدا گفت: «بحث فوتبال بانوان از نظر ما موضوعی جدی و مهم است. بر همین اساس، با بررسی مقررات فیفا و همچنین نظرات انجمن بازیکنان، به برخی نکات حقوقی رسیدیم که لازم بود به صورت رسمی مطرح شود. در همین راستا مکاتبهای نیز با ریاست محترم فدراسیون فوتبال انجام دادیم.» وکیل باشگاه پرسپولیس درباره غیبت بازیکنان پرسپولیس در مینی کمپ تیم ملی بانوان نیز گفت: «اکنون که تیمهایی مانند پرسپولیس و گلگهر با تقویم فشرده و بازیهای حساس روبهرو هستند، شرایط متفاوت است. ضمن اینکه بازیکنان پرسپولیس با مشکل بیماری مواجه بودند و از نظر پزشکی، حضور آنها در اردو میتوانست خطرآفرین باشد.»
شاهمنصوری تأکید کرد: «باشگاه پرسپولیس همواره نگاه ملی داشته و در تمام سالها بازیکنان خود را در اختیار تیم ملی قرار داده است. با این حال، حفظ سلامت بازیکنان و منافع باشگاه نیز بخشی از اصول حرفهای است.» او در پایان گفت: «از منظر حقوقی، موضوعات مطرحشده از سوی خانم شجاعی مصداق تخلفات مندرج در آییننامه انضباطی نیست و اگر مسألهای در مراجع رسمی مطرح شود، اطمینان داریم که قضات مستقل فوتبال تصمیم مقتضی خواهند گرفت. ما به دنبال چالش یا تنش نیستیم و تعامل سازنده با فدراسیون فوتبال و بخش بانوان همواره در دستور کار باشگاه پرسپولیس بوده است اما انتظار میرود اظهارنظرها نیز مبتنی بر قانون و مقررات باشد.»