لزوم بازنگری فدراسیون در قوانین پرداختی به داوران
دستمزد 9 میلیون تومانی، بلای جان مجریان قانون
هیچ چیز مهیای داوری باکیفیت در فوتبال ایران نیست؛ این گزاره امروز بیش از هر زمان دیگری صحت دارد. در حالی که فوتبال مدرن بدون حضور داوران آماده و باانگیزه قابل تصور نیست، در ایران شرایط به گونهای رقم خورده که داوری نهتنها پیشرفتی نداشته بلکه با چالشهای عمیقتر مواجه شده است. اگر قرار باشد عوامل متعددی که کیفیت داوری را تضعیف کرده بررسی کنیم، از آموزشهای ناقص و کلاسهای غیربهروز گرفته تا استفاده ضعیف و غیرکاربردی از فناوری VAR، فهرست بلندبالایی به دست میآید. اما شاید بزرگترین ضربه را مسأله دستمزدها وارد کرده است؛ جایی که قضاوت در بالاترین سطح فوتبال کشور با درآمدی ناچیز همراه است و نمیتواند کوچکترین انگیزهای برای رشد و توسعه ایجاد کند.
موعود بنیادیفر، داور بینالمللی و سرلیست داوران الیت ایران، در مراسم رونمایی از پیراهن داوران به صراحت به این موضوع اشاره کرد. او گفت در حالی که داوران در لیگهای معتبر جهان برای هر بازی حدود ۱۵۰۰ دلار دریافت میکنند، در ایران این رقم تنها ۹ میلیون تومان است؛ رقمی که نه تناسبی با سختی کار و فشار روانی داوری دارد و نه میتواند کیفیت کار داوران را تضمین کند. به عبارت دیگر، وقتی جایگاه مالی و اجتماعی داور در مقایسه با مسئولیتی که بر دوش دارد تا این حد متزلزل باشد، انتظار عملکرد در سطح اول آسیا یا جهان انتظاری غیرمنطقی خواهد بود. فدراسیون فوتبال طی سالهای اخیر بارها با درخواست داوران برای افزایش دستمزد مواجه شده اما اغلب این مطالبات را نادیده گرفته است. نتیجه چنین بیتوجهی روشن است: داورانی که از نظر مالی انگیزه کافی ندارند، نمیتوانند خود را در شرایط حرفهای نگه دارند و با وجود فشار بازیها، ناگزیر از اشتباهات تکراری میشوند. امروز دیگر بر هواداران و کارشناسان پوشیده نیست که کیفیت داوری در لیگ برتر ایران در سطحی نازل قرار دارد و حتی استفاده از VAR نیز نتوانسته این ضعفها را پوشش دهد. وقتی فناوری پیشرفته با آموزش ناکافی و نیروی انسانی کمانگیزه همراه شود، طبیعی است که نتیجه آن نه شفافیت، بلکه جنجالهای تازه باشد.
آنچه نباید فراموش کرد این است که در نهایت، مسئولیت این وضعیت بر دوش داوران نیست. مجموعه مدیریتی فدراسیون فوتبال است که باید پاسخگو باشد. ایجاد ساختار حرفهای برای داوری، بهروز کردن دورههای آموزشی، انتخاب درست مدرسان بینالمللی و مهمتر از همه، تأمین دستمزدی متناسب با شأن این حرفه، اقداماتی است که سالها به تعویق افتاده است. تا زمانی که به داوری به چشم هزینهای بیثمر نگاه شود و نه سرمایهای برای اعتبار لیگ، فوتبال ایران از حضور در جمع قدرتهای داوری قاره بازخواهد ماند. بنابراین، اگر قرار است تغییری در کیفیت داوری حاصل شود، این تغییر باید از مدیریت آغاز شود. دستمزدی که در شأن داوران باشد، نه یک امتیاز ویژه بلکه پیششرطی بدیهی برای ارتقای فوتبال ایران است.
بنیادیفر: دستمزد داوران باید حداقل ۵۰ میلیون تومان باشد
موعود بنیادیفر در خصوص شرایط دستمزد داوران لیگ ایران گفت: «ما نمیدانیم باید از چه کسی پیگیر کم بودن دستمزد داوران باشیم و امیدوارم اتفاقات خوبی در این زمینه برای تمامی داوران در هر سطحی که قضاوت میکنند، رخ دهد. دستمزد قضاوت در بازیهای بینالمللی با مسابقات داخلی قابل مقایسه نیست. داوران ایرانی حتی از همتایان خود در لیگهای کشورهای حاشیه خلیجفارس، کره جنوبی و ژاپن نیز مبالغ کمتری دریافت میکنند. در برخی از این لیگها، داوران برای هر مسابقه تا ۱۵۰۰ دلار دستمزد میگیرند. ما در لیگ برتر برای هر بازی تنها ۹ میلیون تومان دریافت میکنیم. انتظار نداریم مبالغ دلاری دریافت کنیم، اما فشاری که روی داوران در هر مسابقه وجود دارد، بسیار بالاست و رقمی که به ما پرداخت میشود، در شأن داوران نیست. با توجه به سختی این شغل، به اعتقاد من هر داور باید برای قضاوت در لیگ برتر بالای ۵۰ میلیون تومان دستمزد دریافت کند. با توجه به تورم و مبالغ هنگفتی که در فوتبال جابهجا میشود، دستمزد داوران نیز باید افزایش یابد. واقعاً نمیدانم درآمد حامیان مالی به جیب کدام نهاد واریز میشود، اما این پولها به داوران نمیرسد. به ما گفتهاند که از پول حامیان مالی برای بخش آموزش داوران استفاده میشود، اما امیدوارم در حوزه حقالزحمه داوران نیز از این منابع بهره گرفته شود.»
تاج: داوران باید پس از اشتباه عذرخواهی کنند
مهدی تاج در حاشیه مراسم رونمایی از البسه داوران لیگ برتری گفت: «داوران مورد هجمه هستند و کل مجموعه فدراسیون باید تلاش کنیم تا این هجمه را برداریم. یوسفی یک تکل در کافا رفت و اخراج شد در بازی فینال، کلی هم جریمه مالی شدیم. در تراکتور هم همینطور که جریمهاش را دادیم. فوتبال به این سمت پیش میرود و نباید از این قاعده مستثنی باشیم. توصیهام به داوران عزیز این است اگر اشتباه کردید، عذرخواهی کنید. کار سخت و بدی نیست؛ انسان جایزالخطاست. احترام میگذاریم ولی این نیست که بگوییم هر کسی نمیتواند انتقاد کند. باید عذرخواهی داشته باشیم اگر اشتباهی داشتیم. VAR در خدمت داوران است و بسیار در داوری تأثیر دارد. هر صحنه امکان بازبینی دارد و کمککننده است. دستگاههای جدیدی در ۲، ۳ روز آینده میآید و ماشینهای ون VAR خریداری شده و کارهایش را باید در کمیسیون معاملات انجام بدهیم. بد است که ۲ هفته دستگاه در ایران باشد و بخریم ولی کار اداریاش بماند. این ۲ گروه بودن و مجادلهبرانگیز بودن نفس داوری، این شرایط را پدید آورده. در این کار سخت و دستمزدهای ناچیز داوری که با هیچ بخش فوتبال اعم از بازیکن، مربی، نیمکتنشین و حتی لیدرها و ایجنتها همسان نیست، باز هم داریم داوران باشرافت و فرهیختهای که جامعه داوری را تشکیل دادهاند. هر فردی را برای قضاوت و داوری انتخاب نمیکنیم؛ داور باید مطمئن و عادل باشد. داور باید پذیرفتهشده باشد.»