صدا و سیما با این گزارشگران به کجا میرود؟
قهقرای تحلیل!
رضا حمیدی
روزنامهنگار
گزارشگران ورزشی، بیش از هر چیز صدای زنده و هیجانانگیز رقابتها هستند؛ صدایی که میتواند به تماشاگر انرژی ببخشد، بازی را جذابتر جلوه دهد و حتی تصویر ذهنی مردم از یک مسابقه را ماندگار سازد. از همینرو انتخاب و تربیت گزارشگران شایسته، نهتنها یک ضرورت حرفهای، بلکه بخشی جداییناپذیر از هویت رسانه ملی محسوب میشود.
با این حال، در سالهای اخیر صدا و سیما در این زمینه با ضعفهای جدی مواجه بوده است. نمونه بارز آن بهکارگیری گزارشگرانی همچون علی دهقانی است که نه صدای گیرایی دارند و نه تحلیلهایشان جذابیت و دقت لازم را و حتی در اظهارنظرهای رسانهای نیز فاقد درک درست از جایگاه اجتماعی خود هستند. سخنان اخیر وی درباره «مجانی بودن تماشای فوتبال از طریق تلویزیون در ایران» بهخوبی نشان داد که او از بازتاب اجتماعی و فرهنگی صحبتهایش بیخبر است و به اهمیت مسئولیت رسانهای خود آگاهی ندارد.
دهقانی نه تسلط کافی بر اطلاعات روز فوتبال دارد، نه توانسته با فن بیان و سبک روایت، مخاطب را درگیر کند. این ضعفها به روشنی بیانگر آن است که صداوسیما در تربیت و معرفی چهرههای تازهنفس و حرفهای در حوزه گزارشگری ناکام مانده و بهجای پرورش نیروهای توانمند، میدان را به چهرههایی سپرده است که حضورشان بیشتر نشانه کمبود نیروی کارآمد است تا انتخابی هوشمندانه. بیتردید، رسانه ملی باید بازنگری جدی در شیوه انتخاب گزارشگران خود داشته باشد. گزارشگری ورزشی تنها خواندن اسامی بازیکنان یا توصیف صحنهها نیست؛ ترکیبی است از دانش روز فوتبال، قدرت تحلیل، فن بیان، مدیریت هیجان و درک اجتماعی. صداوسیما اگر میخواهد همچنان مرجع اصلی پخش مسابقات ورزشی باقی بماند، باید نسلی تازه از گزارشگران با معیارهای حرفهای و جذابیتهای رسانهای تربیت کند. تا زمانی که این تغییر رخ ندهد، مخاطبان بیش از پیش به سمت شبکههای ماهوارهای، پلتفرمهای آنلاین و گزارشگران غیررسمی کشیده خواهند شد؛ جایی که صداقت، شور و هیجان جایگزین کلیشههای بیرمق صداوسیما شده است.