دخالت حداقلی VAR و جنجالهای داوری در انگلیس
هرچه داور وسط بگوید!
ایلیا بهزاد اول
روزنامهنگار
لیگ برتر انگلیس در فصل ۲۰۲6-۲۰۲5 در حالی آغاز شده که مثل همیشه تفاوت سطح کیفی داوران انگلیسی با کیفیت بازیکنان و سرمربیان حاضر در این لیگ، مورد توجه هواداران پروپاقرص فوتبال انگلستان قرار گرفته است. گرانترین و پربینندهترین لیگ فوتبال دنیا، در طی سالهای اخیر کم درگیر جنجالها و مسائل مربوط به داوری نبوده و حتی استفاده از کمکداور ویدیویی نیز نتوانسته چندان به رفع این مشکلات در رقابتهای فوتبال انگلیس کمک کند. هفته اول لیگ این فصل نیز دست کمی از فصول گذشته نداشت و از همان ابتدا، شاهد جنجالهای رسانهای و هواداری بر سر تصمیماتی بحثبرانگیز از سوی داوران لیگ برتر انگلیس هستیم. سیاستی که داوران لیگ برتر انگلیس اتخاذ میکنند، سیاست دخالت حداقلی در تصمیمات داوران وسط زمین است اما در طی دو فصل اخیر این سیاست، یکپارچگی و ثبات در تصمیمات داوران لیگ برتر انگلیس را کاهش داده که باعث عصبانیت بسیاری از مخاطبان شده است.
اشتباه با VAR ممکن است
با وجود اینکه کمیته داوران لیگ برتر انگلیس به ریاست هاوارد وب در بسیاری از صحنههای مشکوک حق را به داوران مسابقه میدهد، اما تا اینجا در گزارشهای رسمی این نهاد شاهد پذیرش برخی از اشتباهات کمکداور ویدیویی از سوی منابع رسمی لیگ برتر انگلیس بودهایم. در فصل گذشته، این نهاد به ۱۸ اشتباه VAR در طول فصل اعتراف کرد که رقم قابل توجهی محسوب میشود. کارگروه پنج نفرهای که این اشتباهات را شناسایی میکنند، شامل سه بازیکن یا مربی سابق، یک عضو ارشد لیگ برتر انگلیس و یک عضو ارشد کمیته داوران است. این کارگروه، ابتدا تصمیم داور را بررسی میکنند و سپس به این مورد میپردازند که آیا داور ویدیویی باید در امر قضاوت دخالت میکرد یا خیر. در نهایت با رأیگیری در این کارگروه ۵ نفره، مشخص میشود که تصمیم نهایی در خصوص این صحنهها را اعلام میکنند. جالب اینکه در پایان، تصمیمات اشتباه در چهار دسته طبقهبندی میشوند: ۱- تصمیماتی که اثری روی نتیجه بازی نداشتهاند ۲- تصمیماتی که احتمالاً اثری روی نتیجه بازی نداشتهاند ۳- تصمیماتی که احتمال اثرگذاری آنها روی نتیجه بازی وجود داشته است ۴- تصمیماتی که مستقیماً و به طور واضح روی نتیجه مسابقه اثرگذار بودهاند.
شفافیت توئیتری بیاثر
از ابتدای فصل گذشته لیگ برتر انگلیس با راهاندازی یک صفحه در شبکه مجازی ایکس یا همان توئیتر سابق، تصمیم گرفت تا به طور لحظهای دلیل تصمیمات داور و اتاق VAR را در جریان مسابقه و به شکل برخط برای هواداران عنوان کند. مشخصاً با توجه به جریانهای احساسی هواداران، بخش نظرات این صفحه از سوی لیگ برتر انگلیس بسته شده اما واکنشهای تند به گزارشهای این صفحه، فضای جالبی را در شبکه اجتماعی ایکس بین اعضای رسمی لیگ برتر انگلیس و هواداران تیمها ایجاد کرده است.
یک قانون ویژه؛ جلوی اشتباهات واضح را بگیرید
در فوتبال انگلیس برخلاف لیگهای دیگر و مسابقاتی که زیر نظر فیفا برگزار میشود، سختگیری بیشتری برای دخالت کمکداور ویدیویی و بازبینی صحنهها توسط داوران وسط وجود دارد. در فوتبال انگلیس، تا زمانی که اشتباه کاملاً واضحی از سوی داور وسط شکل نگرفته و بحث روی یک صحنه وجود دارد، داوران ویدیویی در امر قضاوت دخالت نمیکنند. با این حال در برخی صحنهها، کمکداوران ویدیویی به شکلی بیدلیل دخالت کردهاند و این باعث شده که ثبات و یکپارچگی در داوری لیگ انگلیس زیر سؤال برود. در فصل گذشته، داوران لیگ انگلیس ۱۱۰ بار برای بازبینی صحنهها فرا خوانده شدند که فقط در ۲ مورد، تصمیم داور وسط پس از بازبینی تغییری
نکرد.
شروع جنجالها در دقیقه ۱۳
اولین جنجال داوری این فصل در دیدار افتتاحیه بین لیورپول و بورنموث شکل گرفت؛ جایی که سنسی مدافع بورنموث در میانه میدان برای جلوگیری از ضدحمله مستقیم لیورپول، به عمد از دست خود استفاده کرد اما در کمال تعجب، نه داور و نه کمکداور ویدیویی تصمیمی برای نشان دادن کارت قرمز به مدافع بورنموث نگرفتند و توضیحات کمیته داوران نیز نتوانست افکار عمومی را قانع کند.
نجات چلسی با قانون ناشناخته
یکی از صحنههای جالب هفته نخست لیگ برتر، کاشته دیدنی ابرچی ازه ستاره کریستال پالاس به چلسی بود که گل او پس از بازبینی ویدیویی صحنه، به دلیل خطای بازیکن پالاس در دیوار دفاعی رد شد؛ تصمیمی که با انتقادهای زیادی از سوی رسانهها همراه بود. با این حال طبق قوانین، بازیکن تیم مهاجم باید هنگام زدن ضربه کاشته بیش از یک متر با دیوار دفاعی حریف فاصله داشته باشد و به همین دلیل، تصمیم داوران برای رد گل پالاس صحیح بوده است.
خطایی که چندان واضح نبود
یکی دیگر از صحنههای جنجالی هفته اول، صحنه مربوط به گل آرسنال به منچستریونایتد بود که بسیاری از کارشناسان از جمله یاپ استام و خود روبن آموریم سرمربی یونایتد، اعتقاد داشتند که باید روی آلتای باییندیر دروازهبان تیم اعلام خطا میشد. ایدهای که در فضای مجازی با آن موافقت شد اما به دلیل عدم اشتباه ۱۰۰ درصدی از سوی تیم داوری، این صحنه در اتاق VAR بررسی نشد.
برتری پرماجرای لیدز
آخرین بازی هفته با یکی از تصمیمات عجیب داوری همراه بود؛ جایی که لیدز با پنالتی سختگیرانه علیه اورتون و جیمز تارکوفسکی مدافع این تیم به دلیل برخورد توپ به دست، برابر تافیها به پیروزی رسید. کمیته داوران برای تأیید این تصمیم، توضیح ویژهای نداد اما مسأله تصمیمگیریهای متناقض و عدم یکپارچگی در صحنههایی که خطای هند وضوح بیشتری دارد، باعث هجمههای زیادی علیه داوری در لیگ انگلیس شد. به نظر میرسد که رویکرد اعتماد به تصمیم داور وسط و دخالت حداقلی VAR، یکی از دلایل عدم ثبات در تصمیمات داوری لیگ انگلیس شده است و باید دید در ادامه فصل، داوریها به چه شکل پیش خواهد رفت.