دفاع از عملکرد شخصی یا منافع فوتبال ملی
تیمی که تا دستاورد فاصله دارد
ایلیا بهزاد اول
روزنامهنگار
امیر قلعهنویی که در طی یک سال اخیر بارها درباره ارائه دادن برنامه جامع دو ساله تیم ملی فوتبال ایران در تلویزیون صحبت کرده بود، سرانجام فرصت پیدا کرد تا با حضور در برنامه فوتبال برتر روز دوشنبه و با همکاری دستیاران و اعضای کادر فنی خود، به ابهامات و انتقادها در خصوص شرایط تیم ملی فوتبال ایران پاسخ دهد. ابهاماتی که سؤال اصلی جامعه فوتبال در فاصله کمتر از یک سال تا آغاز جام جهانی است اما به دلیل در گرفتن یک بحث داغ و جنجالی، به بسیاری از این ابهامات پاسخی داده نشد. با بررسی صحبتهای امیر قلعهنویی و سعید الهویی در این برنامه، میتوان نقاط قوت و ضعف مشخصی را از عملکرد کادر فنی تیم ملی ایران و صحبتهای رسانهای آنها شناسایی کرد که به آنها میپردازیم.
معضل بازی تدارکاتی
چارهای نیست!
به نظر میرسد که خود اعضای کادر فنی و امیر قلعهنویی نیز این موضوع را قبول دارند که برنامه تدارکاتی فعلی تیم ملی فوتبال ایران، چندان نمیتواند ما را برای حضور در رقابتهای جام جهانی آماده کند و فدراسیون فوتبال توانایی برگزاری دیدارهای دوستانه باکیفیت را نداشته است. به نظر میرسد که تیم ایران قرار است بدون تمرین و با تمام بازیکنان اصلی خود در تورنمنت کافا شرکت کند و حتی خود امیر قلعهنویی نیز از تقابل تدارکاتی با تیم ملی روسیه در ماه مهر راضی نیست. با این حال سرمربی تیم ملی اعتقاد دارد که شرایط کشور، درگیر بودن تیمهای مطرح در مسابقات تدارکاتی و رد پیشنهاد تیمهای آسیایی برای بازی تدارکاتی از جمله ژاپن، کره و استرالیا، باعث شده تا تیم ملی ایران چارهای جز حضور در کافا نداشته باشد. البته که در برنامه صحبتهای درستی مبنی بر اینکه برخی تیمها چون اروگوئه، اکوادور و شیلی میتوانند رقبای تدارکاتی ایران در ادامه راه باشند مطرح شد اما هیچکدام از اینها همچنان عملی نشده است. ضمن اینکه تورنمنت ساحل عاج در آبان قرار است با حضور ایران و سه تیم مطرح آفریقایی برگزار شود؛ هرچند که در برنامه به این موضوع پاسخ داده نشد که اگر ساحل عاج به پلیآف برود و در آبان درگیر مسابقات مقدماتی جام جهانی باشد، تکلیف این تورنمنت چه میشود؟
اعتماد به لیگ، دستاورد یا اجبار؟
امیر قلعهنویی در این برنامه مانند مصاحبههای گذشته خود از توجه ویژه به لیگ برتر و بازیکنان حاضر در لیگ داخلی برخلاف دورههای گذشته صحبت کرد اما در ادامه صحبتهای خود، نداشتن تعداد زیاد بازیکن لژیونر را یکی از محدودیتها و دلایل سخت بودن صعود تیم ملی به جام جهانی ۴۸ تیمی عنوان کرد.
در بخش آنالیز و بررسی آماری از سوی کادر فنی تیم ملی و سعید الهویی نیز، به درستی به میزان دقایق مفید بازی در لیگ ایران در مقایسه با فوتبال روز دنیا، میانگین سنی تیمهای لیگ و البته میزان دوندگی بازیکنان لیگ ایران در مقایسه با سطح اول فوتبال جهان، بویژه میانگین مسابقات یورو ۲۰۲۴ اشاره شد.
استفاده از این آمارها برای نزدیک شدن فوتبال ایران به استاندارد روز دنیا، ضروری است اما سؤال اینجاست که آیا امیر قلعهنویی و کادرش توجه به بازیکنان لیگ نهچندان باکیفیت این روزهای ایران را یک دستاورد و هدف میدانند، یا به اجبار از این بازیکنان در اردو استفاده میکنند.
به طور کلی و اگر تیمهای همرده ایران در آسیا و جهان را بررسی کنیم، متوجه این موضوع میشویم که تمرکز اصلی این تیمها، در استفاده از بازیکنان لژیونر است و نه بازیکنان داخلی اما در فوتبال ایران، فعلاً ترکیب اصلی تیم ملی را بازیکنان حاضر در لیگ داخلی و لیگهای نهچندان معتبر امارات و روسیه تشکیل میدهند.
استفاده درست
از مؤلفههای مدرن
شاید بتوان نکته مثبت کادر فنی تیم ملی ایران در دوره امیر قلعهنویی را تأکید روی آنالیز، تحلیل عملکرد فردی و بدنی بازیکنان و کارهای آنالیزی جدی عنوان کرد که سعید الهویی به عنوان نماینده کادر فنی، در برنامه حاضر شد و از عملکرد تیم ملی مبنتی بر آمار دفاع کرد. امروز در فوتبال جهان، جای استفاده از افرادی نیست که صرفاً به دلیل دوران موفق به عنوان بازیکن، پستهای مهمی در امر مدیریت میگیرند، بلکه زمان استفاده از افرادی است که فوتبال مدرن و فناوریهای روز را میشناسند و میتوان به برخی افراد حاضر در کادر تیم ملی در این زمینه اعتبار داد؛ هرچند که کار اصلی این گروه، تازه آغاز شده است.
برنامهای که باید اجرایی شود
سعید الهویی در توضیحات خود، برنامه کامل تیم ملی برای حضور در جام جهانی را بر اساس پایان لیگ در اردیبهشت، دیدارهای تدارکاتی و اردوی یکماهه در اروپا شرح داد.
برنامهای که روی کاغذ، یک پروژه خوب و مؤثر برای حضور قدرتمند ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ به نظر میرسید اما مهمتر از هر چیز، عملی شدن این برنامه و همکاری فدراسیون، وزارت ورزش و دیگر نهادها برای آمادهسازی موفق تیم ملی پیش از جام جهانی ۲۰۲۶ است. تا اینجا، به هیچ عنوان عملکرد فدراسیون در برنامهریزی برای دیدارهای تدارکاتی پیش از جام جهانی موفق و قابلقبول نبوده و امیدواریم که پس از قرعهکشی ماه آذر، حریفان تدارکاتی مناسب و قابل اتکایی به نسبت تیمهای حاضر در گروه ایران، برای مجموعه تیم ملی تعبیه شود. هرچند که با محدودیتها و روند فعلی و نپذیرفتن برخی انتقادها، این مسأله کاملاً بعید به نظر میرسد.
جام جهانی با همان ترکیب همیشگی؟
درهای تغییر بسته است!
وقتی مجری برنامه فوتبال برتر در خصوص احتمال بازگشت احمد نوراللهی از امیر قلعهنویی پرسید، سرمربی تیم ملی به طور ضمنی تأکید کرد که شانسی برای بازگشت این بازیکن به اردوی تیم ملی وجود ندارد و بهتر است بازیکنانی تیم ملی را در جامجهانی همراهی کنند که در مرحله مقدماتی و در لائوس، ایران را همراهی کرده بودند. کاری به این موضوع نداریم که حق در مناقشه بین قلعهنویی و نوراللهی با چه کسی است اما نمیتوان کارآیی که نوراللهی به خط هافبک تیم ملی اضافه میکند را نادیده گرفت. از سوی دیگر، این تفکر که هرکس با تیم در مقدماتی بوده باید در جام جهانی حضور داشته باشد، منطقی به نظر نمیرسد. چرا که از امروز تا یک سال بعد، وضعیت آمادگی و کیفیت بازیکنان نزدیک به لیست تیم ملی میتواند تغییرات زیادی داشته باشد و نباید صرفاً حضور بازیکنان در مرحله مقدماتی، تضمینکننده حضور آنها در جام جهانی باشد؛ بویژه در شرایطی که میانگین سنی تیم ملی بالاست و بازیکنان ایران در زمان برگزاری جام جهانی یک سال پیرتر نیز خواهند بود.