چرا فوتبالیستها ورشکسته میشوند؟
هدر دادن ثروت بادآورده!
فرخ حسابی
روزنامهنگار
فوتبال حرفهای با درآمدهای نجومی و شهرت خیرهکننده، تصویری از زندگی لاکچری و بدون دغدغههای مالی را در ذهن تداعی میکند. اما پشت پرده این درخشش، واقعیت تلخی برای بسیاری از بازیکنان وجود دارد: ورشکستگی.
داستان دین وینداس، مهاجم سابق لیگ برتر انگلیس که هفت سال پس از بازنشستگی خود را ورشکسته یافت، تنها نمونهای از این معضل رایج است. او به دلیل سرمایهگذاریهای غلط در صنعت سینما و هزینههای مربوط به طلاق، ۱۶۴ هزار پوند بدهی مالیاتی و ورشکستگی را تجربه کرد. وینداس تنها مورد از این دست نیست؛ دیوید جیمز، وس براون، لی هندری و حتی امیل هسکی، ستارههای سابق تیم ملی انگلیس، نیز با مشکلات مشابهی دست و پنجه نرم کردهاند. تروور سینکلر و شان رایت-فیلیپس نیز اخیراً به این فهرست اضافه شدهاند. با وجود تفاوت در جزئیات هر داستان، الگوهای مشترکی در ورشکستگی فوتبالیستها دیده میشود.
سرمایهگذاریهای غلط و ناآگاهانه
بسیاری از بازیکنان با وعدههای سود کلان، وارد طرحهای سرمایهگذاری پیچیده و پرخطر میشوند که اغلب منجر به از دست دادن سرمایهشان میشود. دین وینداس نمونه بارز این مشکل است که به دلیل سرمایهگذاری ناآگاهانه در صنعت فیلم، متحمل ضرر سنگینی شد.
طلاقهای پرهزینه
جدایی از همسر، بویژه در دوران پس از بازنشستگی که قدرت درآمدزایی بازیکن کاهش یافته، میتواند ضربه مالی مهلکی وارد کند. دیوید جیمز ۳ میلیون پوند از دارایی خود را به دلیل طلاق از دست داد و ورشکست شد.
سبک زندگی تجملی
فوتبالیستها در اوج دوران حرفهای خود، به درآمدهای کلانی دست مییابند. این درآمدهای بالا، اغلب منجر به سبک زندگی پرزرق و برق شامل خرید خودروهای لوکس، خانههای بزرگ، لباسهای گرانقیمت و تعطیلات لاکچری میشود. این ولخرجیها، بدون برنامهریزی مالی بلندمدت، پس از پایان دوران بازی به بحران تبدیل میشوند. رایان بابل، وینگر سابق لیورپول به این موضوع اذعان دارد که در دوران اوج خود، هزینههای زیادی را صرف سبک زندگی و دوستانش میکرده است.
عدم آگاهی مالی و آموزش ناکافی
یکی از مهمترین دلایل این ورشکستگیها، عدم آموزش و آگاهی مالی کافی در میان فوتبالیستهای جوان است. کرتیس اندرسون، دروازهبان سابق تیم ملی زیر ۱۷ سال انگلیس که در سن ۲۲ سالگی فوتبال را کنار گذاشت و به برنامهریزی مالی روی آورد، تأکید میکند که باشگاهها حمایت مالی لازم را در زمینه آموزش به بازیکنان جوان ارائه نمیدهند. او میگوید که بازیکنان، بویژه در سنین پایین، در مورد اهمیت پسانداز و مدیریت پول آگاهی ندارند. سوفیان دافی از آکادمی آژاکس نیز معتقد است که باید آموزشهای مالی از سنین پایینتر به بازیکنان داده شود تا از سوءاستفاده افراد سودجو نیز جلوگیری شود.
مشکلات مالیاتی
بسیاری از بازیکنان به دلیل عدم درک صحیح قوانین مالیاتی و یا ورود به طرحهای مالیاتی مشکوک، با بدهیهای سنگین مالیاتی مواجه میشوند. پرونده امیل هسکی با ۱.۶ میلیون پوند بدهی مالیاتی و همچنین وس براون، نمونههای اخیر این مشکل هستند.
اعتیاد و قمار
برخی از بازیکنان نیز در مسیر ورشکستگی خود با معضلاتی همچون اعتیاد و قمار دست و پنجه نرم میکنند که مشکلات مالی آنها را تشدید میکند.
نبود آمار دقیق
هیچ آمار رسمی و دقیقی از تعداد فوتبالیستهای ورشکسته در اروپا وجود ندارد. برخی تخمینها از ورشکستگی سه نفر از هر پنج بازیکن در پنج سال پس از بازنشستگی خبر میدهند، در حالی که برخی دیگر این رقم را بین ۱۰ تا ۲۰ درصد میدانند. با این حال، ورشکستگیهای پرتعداد و شناختهشده، نشان از یک مشکل ریشهای دارد.
در حالی که میانگین دستمزد هفتگی بازیکنان لیگ برتر انگلیس اکنون به بیش از ۱۰۰ هزار پوند میرسد، باز هم بسیاری از آنها نمیتوانند ثروت خود را حفظ کنند. راهکار اصلی برای جلوگیری از این معضل، آموزش جامع مالی و داشتن مشاوران مالی قابل اعتماد و متخصص است. بازیکنان باید اهمیت پسانداز و سرمایهگذاری بلندمدت را درک کنند و از افراد سودجو که از ناآگاهی مالی آنها سوءاستفاده میکنند، دوری کنند. همانطور که کرتیس اندرسون میگوید: «لازم نیست همه چیز را بدانید، فقط باید بدانید که باید کاری انجام
دهید.»