آنچه بر سر ۹۹درصد بازیکنان آکادمی میآید
مرگ رؤیاها در فوتبال بریتانیا
فرخ حسابی
روزنامهنگار
هر سال، صدها بازیکن جوان در بریتانیا، بویژه در پایان ماه ژوئن با اتمام قراردادها از دنیای فوتبال حرفهای کنار گذاشته میشوند. با اینکه حدود ۱.۵میلیون نوجوان در انگلستان فوتبال سازمانیافته بازی میکنند، تنها ۰.۰۱۲ درصد (حدود ۱۸۰ نفر) از آنها به آرزوی خود برای امضای قرارداد حرفهای با یک باشگاه لیگ برتری میرسند. در واقع، از هر ۲۰۰بازیکنی که وارد سیستم آکادمی میشوند، فقط یک نفر موفق به داشتن یک مسیر حرفهای در فوتبال میشود. این آمار تکاندهنده، مشکلات و چالشهای عمیق روانی و هویتی را برای بازیکنان کنار گذاشته شده به همراه دارد. جانی گورمن، بازیکن سابق ولورهمپتون و تیم ملی ایرلند شمالی، که خود تنها یک بار در لیگ برتر به میدان رفت، اکنون روانشناس بالینی است و در مورد این معضل تحقیق میکند. او در مقاله پژوهشی خود با عنوان «درون کارخانه فوتبال: تأثیر کنار گذاشته شدن بر بازیکنان جوان»، به این نتیجه رسیده است که بسیاری از این بازیکنان پس از کنار گذاشته شدن، دچار بحران هویت، مشکلات روانی (از جمله افزایش خطر اعتیاد و مشکلات سلامت روان) و دشواری در گذار به شغلهای جدید میشوند. بسیاری حتی نمیتوانند فوتبال را تماشا کنند، زیرا این کار حس طرد شدن و شکست را در آنها زنده میکند.
مواجهه با واقعیت
گورمن تأکید میکند که بازیکنان آکادمی اغلب با این پیام روبهرو هستند که «خوب عمل میکنید، فقط روی فوتبال تمرکز کنید و بقیه چیزها را فراموش کنید.» این رویکرد، در حالی که رؤیای ستاره شدن را در ذهن آنها میپروراند، منجر به عدم آمادگی برای مواجهه با واقعیت میشود؛ واقعیتی که در آن تعداد بازیکنان بسیار بیشتر از فرصتهاست. او تجربه خود را در آکادمی منچستریونایتد در کنار بازیکنانی مانند مارکوس رشفورد (که فرصت استثنایی برای اثبات خود پیدا کرد) بیان میکند و نشان میدهد که چقدر شانس موفقیت برای بازیکنان جوان کم است. این بازیکنان، که هویتشان کاملاً با نقش فوتبالیشان گره خورده است، پس از رها شدن، دچار گمگشتگی هویتی میشوند. گورمن اشاره میکند که این دوران (دوران سردرگمی) معمولاً ۲ تا ۳ سال طول میکشد تا بتوانند یک زندگی عادی و غیرفوتبالی را شروع کنند.
طرحی برای حمایت
با این حال، نهادهای فوتبالی در بریتانیا به تدریج در حال بهبود برنامههای حمایتی خود هستند. لیگ برتر از سال ۲۰۱۲ طرح «برنامه عملکرد بازیکنان نخبه» (EPPP) را با هدف توسعه همهجانبه بازیکنان و تمرکز بر آموزش آنها، حتی برای کسانی که به فوتبال حرفهای نمیرسند، اجرا کرده است. باشگاههایی مانند کریستال پالاس نیز برنامههای ویژهای برای حمایت از بازیکنان جوان رها شده خود دارند. اتحادیه فوتبال انگلستان و اتحادیه فوتبالیستهای حرفهای (PFA) نیز در ارائه خدمات حمایتی به بازیکنان جوان و سابق مشارکت دارند.
گورمن معتقد است که هرچند این اقدامات «خوشنیت» هستند، اما باید این حمایتها توسط سازمانهای مستقل بیرونی ارائه شود، زیرا باشگاهها خود منبع اصلی ناراحتی و طردشدگی بازیکنان هستند. او تأکید میکند که صنعت فوتبال باید از ابتدا، روی توسعه شخصیت جامع بازیکنان و تشویق آنها به داشتن علایق و فرصتهای شغلی متنوع تمرکز کند تا بازیکنان در صورت عدم موفقیت در فوتبال، گزینههای دیگری داشته باشند.
موارد تلخ خودکشی بازیکنان جوانی مانند جرمی ویستن و متیو لنگتون، ضرورت بهبود این سیستم را بیش از پیش نمایان میکند. گورمن در پایان تأکید میکند که هرچند هیچکس نمیخواهد رؤیاهای بازیکنان جوان را از بین ببرد، اما فوتبال باید رویکرد خود را در قبال جوانان تغییر دهد و آنها را برای واقعیت سخت کنار گذاشته شدن آماده کند تا «سقوط آنها نرمتر باشد.»