تفاوت بزرگ VAR ایرانی با نسخه جهانی
دستگاه توقف بازی!
تفاوت استفاده از کمکداور ویدیویی در لیگ برتر ایران و سایر نقاط جهان با اعتراض باشگاهها، بدنه فوتبال و هواداران تیمهای مختلف روبهرو شده و فدراسیون فوتبال ایران و کمیته داوران به هیچعنوان در اولین فصل استفاده از سیستم کمکداور ویدیویی، نمره قبولی نمیگیرند. عدم یکپارچگی در برگزاری مسابقات، بیاطلاعی برخی داوران از نحوه استفاده از این سیستم در مسابقات مختلف، استفاده از دستگاه آزمایشی برای مسابقات رسمی و ایرادات دیگر، موضوعاتی بوده که طی این فصل به آن پرداختهایم و همه اینها، موجب شده تا بررسی صحنههای مشکوک در لیگ ایران با توقف طولانیمدت مسابقات همراه باشد. رسوایی دیدار فولاد خوزستان و تراکتور در روز جمعه و اعلام ۲۴دقیقه وقت اضافه از سوی داور برای نیمه دوم پس از قطعی نمایشگر کنار زمین، آخرین نمونه استفاده نادرست از سیستم کمکداور ویدیویی در فوتبال ایران بود که ناکارآمدی نهادهای مربوط در برگزاری مسابقات فوتبال را نشان میداد. قطعی سیستم VAR و از کار افتادن ارتباط داوران ویدیویی با داور اصلی، تنها در فوتبال ایران پیش نیامده اما در چنین مواقعی، براساس قوانین، داور با دو کاپیتان صحبت میکند و رسماً اعلام میشود که از این دقیقه، بازی بدون استفاده از سیستم کمکداور ویدیویی برگزار میشود و دو کاپیتان نیز چارهای جز قبول این ماجرا ندارند. اتفاقی که امسال در یکی از مسابقات لیگ برتر انگلیس نیز رخ داد. با این حال پذیرش قطعی کمکداور ویدیویی از سوی کادرفنی تیمهای ایران، کمی رؤیایی به نظر میرسد. اما در اینجا باید به یک موضوع توجه کرد و آن هم این است که در لیگهای معتبر، تا چه اندازه استفاده از کمکداور ویدیویی در جریان بازی اخلال ایجاد میکند. لیگهای معتبر فوتبال جهان، در پایان هر فصل گزارش جامعی از شرایط داوری در لیگ خود منتشر میکنند که در این گزارش، عملکرد داوران، میزان تصمیمات درست و نادرست و میزان استفاده از VAR بررسی میشود. برای مثال در فصل
۲۰۲4-۲۰۲3 لیگ برتر انگلیس، بهطور میانگین بررسی هر تصمیم با کمکداور ویدیویی، ۶۴ثانیه موجب توقف بازی شده است. باید این موضوع را هم در نظر داشت که در فصل گذشته لیگ برتر انگلیس، از سیستم آفساید نیمه خودکار که سرعت داوران در تصمیمگیری برای صحنههای مشکوک به آفساید را افزایش میداد استفاده نشد و این آمار در لیگهای دیگر اروپایی، بشدت پایینتر است. ضمن اینکه کمیته داوران انگلیس با بررسی عملکرد داوران مختلف، گزارش داده که در فصل گذشته کمکداور ویدیویی ۱۰۵دخالت درست و ۳۵دخالت نادرست در تصمیمات کلیدی مسابقات داشته است. در این فصل لالیگای اسپانیا تا اینجا، شاهد ۱۶۲دخالت از سوی کمکداوران ویدیویی بودهایم که به معنای این بوده که در هر دو مسابقه، شاهد یک دخالت از سوی کمکداور ویدیویی بودهایم. برخلاف ایران که در اکثر مسابقات برگزار شده با VAR، معمولاً از این سیستم در هر شرایطی استفاده میشود. سؤال دیگر از کمیته داوران فدراسیون فوتبال اینجاست که آیا در پایان فصل مانند لیگهای معتبر اروپایی، شاهد گزارشی در خصوص عملکرد VAR در طول این فصل خواهیم بود؟ آیا عملکرد داوران در اولین فصل استفاده از این سیستم، بهصورت جزئی بررسی خواهد شد؟ یا باید شاهد ادامه روند استفاده غیراصولی از یک تکنولوژی مفید در فوتبال باشیم؟