روایت یک روز خاص در تاریخ فوتبال تهران
عجیب‌ترین‌های تاریخ دربی
محمدرضا رحیم‌پور
روزنامه‌نگار
دربی، به عنوان یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین مسابقات فوتبال در هر کشور، همواره خاص و پرهیجان بوده است. اما گاهی اوقات، این رقابت‌ها فراتر از خود بازی و نتیجه، با داستان‌ها و اتفاقات شگفت‌انگیزی درهم آمیخته می‌شوند که به یادماندنی‌تر از نتیجه نهایی می‌شود. در این مقاله، به چند داستان جالب و به‌یادماندنی در تاریخ فوتبال ایران خواهیم پرداخت.
عروس و داماد در دربی
داستانی که در روز ۲۷ اردیبهشت ۱۳۳۸ در استادیوم امجدیه تهران رقم خورد.
در روزی که قرار بود فینال باشگاه‌های تهران بین دو تیم شاهین و تاج برگزار شود، دو عروس و داماد جوان با شور و شوق خاصی از مراسم عقد خود خارج و به سمت استادیوم روانه شدند. آنها نمی‌خواستند هیچ چیزی را از دست بدهند؛ نه تنها مراسم عروسی خود بلکه برای دیدن این بازی نیز برنامه‌ریزی کردند تا یک شگفتی عجیب در تاریخ دربی‌ها رقم بخورد. این اقدام آنها، نشان‌دهنده اشتیاق و علاقه عمیق مردم به فوتبال و تأثیر آن بر زندگی اجتماعی است. اما در حاشیه این داستان، خانواده‌ای با سه عضو نیز حضور داشتند که زن طرفدار شاهین و شوهر طرفدار تاج بود. بحث‌های داغ و کری‌های فوتبالی بین آنها آغاز شد و نهایتاً مادرزن ناچار به میانجیگری شد. دامادی که همراه با عروس به امجدیه آمده بود، یوسف بهلولی نام داشت و همسرش که دخترعمه‌اش هم بود، به او پیشنهاد کرد بعد از عقد، راهی امجدیه شوند.
تمام این اتفاقات، آن هم در 65 سال قبل فوتبال ایران، جالب توجه است. در تمام این شش دهه، پیشکسوت‌ها و رسانه‌ها بارها و بارها از دربی‌های حساس گفتند، از گلزن‌ها و از تماشاگرهای پرشور. اما کسی به این تماشاگرها فکر نکرده است. اینکه آنها چه کسی بودند و چرا به ورزشگاه می‌آمدند. البته ماجرای‌های عجیب دربی تهران تنها به این زوج محدود نمی‌شود!
اولین دربی سرخابی تهران
در نیمه دوم دهه ۴۰ شمسی، هنوز روزنامه‌ها و مجلات سیاه و سفید چاپ می‌شدند. از روی عکس، حتی نمی‌شد رنگ پیراهن دو تیم را حدس زد. بعدها مشخص شد که در اولین دربی میان استقلال و پرسپولیس، پرسپولیس در آن روز پیراهن قرمز آجری و جوراب مشکی داشته و شورت سیاه. قرمز رنگ محبوب رئیس باشگاه بود و اگر علی عبده به این رنگ علاقه نداشت، هرگز قرمز وارد ادبیات فوتبال ایران نمی‌شد.
نام تیم تازه تأسیس سرخپوش به قدری نامأنوس بود که در رسانه‌ها از این تیم با عنوان پرس‌پلیس و در صفحه بعدی از آن با عبارت پرسپولیس یاد شده بود. در این دربی برای اولین‌بار از چند کودک در کناره‌های زمین برای جمع کردن توپ‌ها استفاده شده بود که این امر تا آن زمان در فوتبال ایران کم‌سابقه بود.
پرسپولیس به عنوان تیمی تازه به شکل جدی کار خود را آغاز کرد و در نخستین دربی دوستانه خود، بیش از ۲۰ هزار تماشاگر را به امجدیه کشاند؛ این موهبتی بود که کمتر تیمی از آن برخوردار می‌شد. اما لیست اسامی دو تیم نشان می‌داد که این مسابقه، همان دیدار سال‌های قبل تاج و شاهین است اما به دنبال حاشیه‌های رخ داده برای شاهین و انحلال این تیم، بازیکنان آن در یک کوچ دسته‌جمعی به پرس‌پلیس، پرسه‌پولیس یا پرسپولیس پیوسته‌اند. بازیکنان شاهین آنقدر محبوبیت داشتند که حالا با حضورشان در پرسپولیس، آن محبوبیت را به تیم جدید منتقل کنند و تیم قرمز در چشم به‌هم‌زدنی محبوب‌ترین تیم پایتخت شود؛ آنقدر که حتی در نخستین مسابقه خود با رقیب سنتی، به جای توانایی‌های فنی، می‌توانست به طرفداران خود بنازد.
اولین یاغی؛ داریوش مصطفوی
اواخر دهه 40 که روابط موجود در فوتبال حرف اول را در نقل و انتقالات می‌زد، داریوش مصطفوی خود را به عنوان اولین یاغی فوتبال ایران معرفی کرد و از استقلال به پرسپولیس رفت. روابط صمیمی مصطفوی و مرحوم همایون بهزادی، بازیکن وقت پیکان که به همراه جعفر کاشانی، حسین کلانی و محراب شاهرخی تصمیم بر بازگشت به پرسپولیس گرفته بودند، مصطفوی را به باشگاه پرسپولیس کشاند. گفته می‌شود مصطفوی آن زمان به دلیل ادامه تحصیل قصد جدایی از فوتبال را داشته و به عبارت دیگر انتقال وی به باشگاه پرسپولیس را می‌توان به حساب رفاقت دیرینه‌اش با همایون بهزادی گذاشت.
پرتماشاگرترین با 120 هزار هوادار
پرتماشاگرترین دربی تاریخ در 15 مهرماه 1362 برگزار شد. در این دیدار تماشاگران تا کنار زمین، در نزدیکی خط طولی و در پیست دوومیدانی نشسته بودند و بازی را تماشا می‌کردند. گزارشگر بازی نیز جمعیت حاضر در ورزشگاه را 120 هزار نفر اعلام کرد. استقلال آن بازی را با نتیجه یک بر صفر به سود خود خاتمه داد و گلزن بازی هم پرویز مظلومی بود که با ضربه سر پیروزی را به اردوی آبی‌های پایتخت آورد.
داستان‌های 30 ثانیه
دو بازیکن استقلال به واسطه گل‌های زودهنگامی که در دربی زدند، لقب 30 ثانیه را به خود اختصاص دادند. ابتدا عباس سرخاب در سال 69 در فینال لیگ قدس در ثانیه 30 دروازه پرسپولیس را باز کرد و سپس سامره سال‌ها بعد در تبریز توانست در این ثانیه گل بزند تا لقب 30 ثانیه را از سرخاب بگیرد. سرخاب و سامره را هنوز هم با این نام می‌شناسند.