تردید درباره بهبود شرایط پرسپولیس با حضور سرمربی جدید
با کارتال رؤیاپردازی کنیم؟
محمد قراگزلو
روزنامه‌نگار
در همان روزهای نخست حضور گاریدو در پرسپولیس یکی از بازیکنان مطرح این تیم در گفت‌و‌گویی دوستانه تأکید کرد با این مربی به جایی نمی‌رسند. همان روزها یکی از مربیان پرسپولیس هم تأکید داشت تیمش با مرد اسپانیایی روزگار خوشی نخواهد داشت که پیش‌بینی این دو نفر کاملاً درست بود و کارتال نیم‌فصل لیگ و برف تهران را ندید و رفت.
حالا سه هفته است کارتال آمده و با وجود مصاحبه‌های مثبت بازیکنان درباره این مربی هنوز با قاطعیت نمی‌توان گفت که او در پرسپولیس موفق خواهد شد. اتفاقاً همان بازیکنی که شش ماه قبل گفته بود تیمش با گاریدو به جایی نمی‌رسد در پاسخ سؤالی مشابه این‌بار درباره کارتال جواب روشنی نداد و به کلمه «نمی‌دانم» اکتفا کرد تا بازیکنان هم در واقعیت امر نسبت به بهبود شرایط پرسپولیس در هفته‌ها و ماه‌های آینده با این کادر فنی مردد باشند.
کارتال مربی فوق‌العاده خونسرد و آرامی است و خیلی کم حرف می‌زند. آرامش او در تمرینات و اردوهای پرسپولیس طی سه هفته اخیر برخی از اعضای تیم را یاد آرامش یحیی گل‌محمدی می‌اندازد. گل محمدی آرام بود و خیلی کم حرف می‌زد اما در پس این سکوتش اطمینانی در دل اعضای تیم ایجاد کرده بود که انگار همه می‌دانستند او خیلی خوب کارش را بلد است و بالاخره کار را در می‌آورد. چنین فضایی البته با دوزی بسیار ضعیف‌تر نسبت به کارتال هم در تیم پرسپولیس به وجود آمده و بسیاری معتقدند او تیم فصل بعد را خواهد ساخت اما سؤال اینجاست که فصل جاری چه می‌شود و آیا بعد از اینکه سوپرجام از دست رفت و تیم با جام حذفی وداع کرد بی‌خیال رؤیاپردازی در لیگ برتر و لیگ نخبگان شویم؟
فارغ از بازی النصر و آنچه در این مسابقه گذشت، پرسپولیس در سه بازی اول کارتال از مشکلاتی رنج می‌برد که همه در دوره گاریدو هم وجود داشت. تیم در فاز حمله سخت موقعیت می‌ساخت، راحت به حریفانش موقعیت گل می‌داد و همچنان تن و بدن هوادار روی هر ارسال و ضربه ایستگاهی می‌لرزید بطوری که هر سه گل سپاهان در بازی حذفی از همین طریق ثبت شد.
با این وجود سؤال اینجاست که مگر کارتال نیامده که این ایرادها را برطرف و شرایط تیم پرسپولیس را بهتر کند پس چرا همه چیز اینقدر کند و نگران‌کننده پیش می‌رود؟ شاید کار سخت و پیچیده‌ای نباشد که ایرادهای پرسپولیس را در همین سه بازی پیدا کنیم و حتماً کارتال و کادرش هم تا حدود زیادی به این مشکلات پی برده‌اند. البته که بخشی از این مشکلات بخصوص در فاز حمله احتمالاً با بازگشت برخی بازیکنان مهم این بخش مثل امیری و اورونوف حل یا کاسته خواهد شد اما سؤال اینجاست که چرا کارتال بعضاً تصمیمات عجیبی مثل بیرون گذاشتن گولسیانی از ترکیب بازی با سپاهان می‌گیرد یا به صورت کلی‌تر این تست‌های او چه وقت به نتیجه می‌انجامد و قرار است پرسپولیس چقدر از این آزمون و خطاها لطمه بخورد؟
برخورد اشتباه با عالیشاه
طی سه هفته گذشته از کارتال نکته منفی عجیبی ندیدیم که بتوانیم روی آن انگشت بگذاریم اما اطمینان داریم که آنچه این مربی بعد از بازی با سپاهان در قبال عالیشاه انجام داد اشتباه محض بود.
اولاً که عالیشاه بازیکن کمی برای پرسپولیس نیست و به عنوان کاپیتان سال‌ها برای این لوگو زحمت کشیده و حتی اگر این را در نظر نگیرید سرمربی حتماً باید برای مدیران رختکن تیمش احترام ویژه‌ای قائل باشد. معمولاً مربیان هوای کاپیتان‌هایشان را دارند و در امور مختلف از آنها کمک می‌گیرند اما کارتال فارغ از اینکه چقدر با کاپیتان‌هایش ارتباط گرفته به خاطر یک کارت قرمز ناشی از خطایی سهوی که درباره تصمیم داور بحث و تردید اساسی وجود داشته، کاپیتان تیمش را جلوی میلیون‌ها هوادار، رسانه‌ها و هم‌تیمی‌هایش خرد و خفیف می‌کند. این مسأله بعد از بازی با سپاهان موجب ناراحتی عالیشاه شد که البته طبیعی هم هست اما در همین ماه نخست همکاری پرسپولیس با کارتال یک نکته منفی در کارنامه سرمربی ترک به حساب می‌آید.
کسب نتیجه بزرگ یا پایه‌ریزی تحولات
از سرمربی چه می‌خواهیم؟
پرسپولیس از ابتدای این فصل روندی را آغاز کرده که کاملاً با تضاد در رویکرد موفق یک دهه اخیر خود است؛ رویکردی مبتنی بر ثبات، اعتماد به کادر فنی و برنامه‌ریزی درست برای رسیدن به موفقیت که سرخپوشان را تبدیل به یکی از بهترین تیم‌های تاریخ فوتبال کشور کرد.
نقل و انتقالات ضعیف، استخدام سرمربی‌ای مانند گاریدو که از ابتدا در خصوص رزومه او تردید وجود داشت عدم حمایت از او توسط مدیریت زیر فشار تند هواداران و وضعیت نامناسب رختکن در دوران حضور سرمربی اسپانیایی، باعث شروع نامناسب پرسپولیس در لیگ شد و این وضعیت نه‌چندان مناسب، با تأخیر یک ماهه در انتخاب سرمربی تشدید شد. اسماعیل کارتال در شرایطی پرسپولیس را تحویل گرفت که تیم با کریم باقری به عنوان سرمربی موقت، نتایج قابل‌قبولی گرفته بود اما از همان ابتدا مشخص بود که باقری، علاقه‌ای به ادامه همکاری با پرسپولیس به عنوان سرمربی دائمی تیم ندارد. کارتال که حالا تنها چهار بازی از دوران حضورش در ایران گذشته، با رویکردی مبتنی بر فوتبال هجومی و تکرار استراتژی‌های خود در ترکیه به ایران آمده و هنوز برای قضاوت او در بعد فنی باید صبر کرد؛ اما جدا از نتیجه تیم در لیگ برتر و لیگ نخبگان آسیا، باید انتظار و توقع خود از کارتال را مشخص کنیم.
شاید یک دیدگاه در خصوص کارتال این باشد که با توجه به قیمت بالای این سرمربی، اگر او نتواند پرسپولیس را به عنوان و جامی در این فصل برساند باید او را یک سرمربی ناموفق قلمداد کرد؛ این دیدگاه، شاید از نگاه هوادار دیدگاه درستی باشد اما باید بدانیم که فوتبال امروز، به این شکل عمل نمی‌کند. هر سرمربی برای تطبیق شرایط تیم با خواسته‌های خود، نیاز به زمان دارد و پرسپولیسی که نتوانسته به اندازه دو رقیب خود برای قهرمانی یعنی سپاهان و تراکتور در نقل و انتقالات موفق باشد و نیم‌فصل اول را از دست داده، در حال حاضر شرایط مناسبی برای تکرار فصول موفق تیم در یک دهه اخیر را ندارد؛ آن هم در شرایطی که بخش بزرگی از بازیکنان کلیدی تیم برای سخت‌ترین مقطع فصل مصدوم هستند. پذیرش این واقعیت، به ما برای قضاوت بهتر کار اسماعیل کارتال کمک می‌کند. آنچه باید در مورد کارتال قضاوت شود، نه دستاورد او در پایان فصلی با پنج ماه حضور روی نیمکت، که تغییر و تحول در شکل بازی تیم است. اگر پرسپولیس کارتال بتواند کیفیت بهتری از خود نسبت به دوران گاریدو نشان دهد و در ابعاد مختلف بازی سوای هر نتیجه‌ای رشد کند، باید به این سرمربی و کادر او برای موفقیت در فصول آینده فرصت داد؛ چرا که کسب عنوان قهرمانی در لیگ و موفقیت در آسیا برای تیمی که در رده سوم لیگ بوده و از شش بازی آسیایی تنها یک برد به دست آورده، نمی‌تواند چندان انتظار منطقی‌ای از یک سرمربی تازه وارد باشد.
گاریدو رفت تا شانس قهرمانی از دست نرود
اسماعیل آمد تا پرسپولیس نتیجه بگیرد
نیم‌فصل امسال، باشگاه پرسپولیس شاهد یکی از تغییرات مهم روی نیمکت مربیگری خود بود. مدیران باشگاه تصمیم به جانشینی خوان گاریدو با اسماعیل کارتال گرفتند تا افت این تیم و فاصله ۵ امتیازی با صدر جدول جبران شود. پرسپولیس با این تغییر به دنبال حفظ شانس خود در سه جام؛ یعنی لیگ برتر، جام حذفی و لیگ نخبگان بود. اما در عمل، این تغییرات فعلاً به بلوغ و ثبات لازم برای رسیدن به قهرمانی منجر نشده و کارتال در حساس‌ترین مقطع با شکست مقابل سپاهان شانس قهرمانی در یک جام را از دست داده و با شکست سنگین مقابل الهلال هم شانس بسیار کمی برای صعود از لیگ نخبگان دارد.
این شکست، سؤالات زیادی را به وجود می‌آورد؛ که اگر قرار بود تغییرات منجر به حذف مجدد تیم شود، چرا سرمربی عوض شد؟ آیا مدیران باشگاه در ارزیابی‌های خود دقت کافی داشتند و یا به عبارتی، آیا تغییر سرمربی تنها یک واکنش سطحی به بحران بود؟
از طرفی نمی‌توان اسماعیل کارتال را هم مقصر دانست چرا که تازه به تیم آمده و در حال آزمایش و شناساندن بازیکنان است. این پروسه معمولاً زمان‌بر است و طبیعی است که در طول این دوران، تیم دچار نوسان شود. هواداران انتظار دارند که نتیجه فوری بگیرند و غالباً فراموش می‌کنند که هر تغییر بزرگی نیاز به زمان دارد.
کارتال در مصاحبه‌های اخیرش به بررسی و آزمایش بازیکنان در پست‌های مختلف اشاره کرده است. تجربه اخیر او نشان می‌دهد که هنوز شناخت کافی از بازیکنان و توانایی‌های آنها ندارد ضمن اینکه در هر سه بازی اخیر، او از ترکیب‌های متفاوتی در خط میانی استفاده کرده و این نشان‌دهنده عدم ثبات و یکپارچگی در تیم است. حتی اگر کارتال در یک بازی اخیر توانست کلین‌شیت کند، این مسأله نتوانست عدم تطابق و ناهماهنگی در سایر بخش‌ها را پنهان کند.
اینکه کارتال به تنهایی مقصر نیست، کاملاً درست است. به‌علاوه، زمان از دست رفته برای پیوستن او به کادرفنی باشگاه و عدم انتقال درست بازیکنان، زمان باارزشی را از پرسپولیس سرقت کرده است. از طرفی اینکه پرسپولیس عملاً می‌توانست با قهرمانی در جام حذفی حضورش در لیگ قهرمانان آسیا را تضمین کند ولی حالا تمام نگاه‌های کارتال و تیمش به لیگ برتر است. اگر این مربی نتواند در لیگ هم سهمیه حضور در لیگ نخبگان آسیا را کسب کند، علاوه بر اینکه پرسپولیس هزینه‌ای نزدیک به3 میلیون دلار (2/2 قرارداد کارتال+400 هزار دلار غرامت گاریدو) برای تغییر سرمربی خود داده، از جوایز مالی لیگ نخبگان هم محروم شده و متحمل ضرری سنگین می‌شود.
به نظر می‌رسد تغییر سرمربی یکی از مراحل بحرانی و کلیدی در تاریخ پرسپولیس است، اما آیا این تغییر راه را به سمت قهرمانی هموار می‌کند یا برعکس، آینده تیم را به مخاطره می‌اندازد؟ تنها زمان نشان خواهد داد که آیا انتخاب کارتال می‌تواند به روزهای روشن در باشگاه منجر شود یا خیر.