تلخی شکست و امیدهای از دست رفته
حسرت نیم قرنی برای قهرمانی در آسیا
محمدرضا رحیم‌پور
روزنامه‌نگار
در تاریخ ۱۸ بهمن ۱۴۰۳، یک سال از یکی از تلخ‌ترین شب‌های فوتبال ایران می‌گذرد؛ شبی که به‌عنوان نقطه تاریکی در تاریخ ورزش ملی شناخته می‌شود. تیم ملی فوتبال ایران در نیمه‌نهایی جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ در مقابل تیم ملی قطر به میدان رفت و با شکست تلخی مواجه شد. این شکست، حسرت قهرمانی که ۴۴ سال به طول انجامیده را عمیق‌تر کرد و یادآور آرزوهایی بود که می‌توانستند به حقیقت بپیوندند، اما در نهایت بر باد رفتند.
تیم ملی ایران در مرحله یک‌چهارم نهایی عملکردی فوق‌العاده از خود به نمایش گذاشت و توانست تیم قدرتمند ژاپن، یکی از مدعیان اصلی قهرمانی را کنار بگذارد. این پیروزی، امیدها را به اوج رساند و این احساس را در دل هواداران ایجاد کرد که یوزهای ایرانی می‌توانند به فینال برسند و در نهایت بر قله آسیا ایستاده و قهرمان شوند. در بازی نیمه‌نهایی، ترکیب تیم ملی به گونه‌ای تغییر کرده بود که همه چیز نشان‌دهنده یک پیروزی مطمئن بود. بازگشت مهدی طارمی به تیم، پس از محرومیت به عنوان یک نقطه قوت ثانویه مد نظر قرار گرفته بود و همگان منتظر بودند تا قطر نیز به سرنوشت سامورایی‌ها دچار شود.
اما فوتبال، همواره با چهره‌ای متفاوت ظاهر می‌شود و به‌طور غیرمنتظره‌ای، تیم ملی ایران در برابر میزبان رقابت‌ها شکست خورد. این شکست نه‌تنها به لحاظ استراتژیک و فنی، بلکه به لحاظ روانی نیز تأثیر عمیقی بر روحیه بازیکنان گذاشت و خاطرات تلخی را در ذهن هواداران رقم زد.
ایران همواره به‌عنوان یکی از قدرت‌های اصلی فوتبال آسیا شناخته شده است. با وجود داشتن تیمی پر از ستاره و نخبگان فوتبال، اما این تیم نتوانست به هدفی که برای خود ترسیم کرده بود، دست یابد. نسل فعلی بازیکنان فوتبال ایران که حداقل به زعم خود بهترین نسل تاریخ این ورزش‌اند، نه‌تنها موفق به کسب عنوان قهرمانی ملی نشدند، بلکه رکورد ناکامی‌های پی‌درپی در تورنمنت‌های بین‌المللی را ثبت کردند. از قهرمانی در تورنمنت‌های کم‌اهمیت مانند «کافا» که بگذریم، در واقع فوتبال ایران در سطوح مختلف، از رده‌های نوجوانان گرفته تا بزرگسالان، نتوانسته است در آسیا قهرمان شود.
این ناکامی‌ها تنها به رده سنی بزرگسالان محدود نمی‌شود و اگر حسرت قهرمانی در رده‌های سنی دیگر تیم ملی را جمع بزنیم، در نهایت به یک عدد وحشتناک می‌انجامد: ۱۶۴ سال. این آمار، نشان‌دهنده ضعف ساختاری و زیرساختی فوتبال در ایران است و به وضوح بیان‌کننده این حقیقت است که هر بار که فرصت قهرمانی برای فوتبال ایران فراهم آمده، این شانس به سمت ناکامی و ناامیدی منتهی شده است. باشگاه‌ها و فدراسیون‌های ورزشی باید به‌دنبال شناسایی و ترمیم این مشکلات برآیند، چرا که هر سال از ناکامی‌های پی‌درپی، یک نسل از فوتبال‌دوستان و علاقه‌مندان به این رشته را از امید به قهرمانی دور می‌کند.
جوانان دیروز و میانسالان امروز فوتبال ایران، می‌توانند تنها قهرمانی‌های گذشته این ورزش را در گوشه‌ای از خاطرات خود حفظ کنند. اگر از جوانان کنونی فوتبال ایران بپرسید که چه خاطره‌ای از قهرمانی‌های فوتبال ایران در آسیا دارند، به احتمال زیاد هیچ‌کدام قادر به پاسخ نخواهند بود. این واقعیت تلخ، نشان‌دهنده فاصله‌ای عمیق بین نسل‌های مختلف و ناکامی‌های پی‌درپی در عرصه‌های بین‌المللی است.
زخم‌های ناشی از این شکست‌های پی در پی، به‌عنوان یادگاری از هر دوره کهنه‌پرستی و ضعف‌های زیرساختی، باقی خواهند ماند. این در حالی است که فوتبال ملی ایران بشدت نیازمند یک تفکر نوین و اصلاحات عمیق در ساختارها و مدیریت خود است. تنها در این صورت است که می‌توان امیدوار بود روزی، قهرمانی در آسیا به عنوان یک واقعیت نه یک رویا، به حقیقت بپیوندد.
از آن شب تلخ در لوسیل یک سال می‌گذرد، اما زخم این شکست هنوز در دل هواداران و فوتبال‌دوستان ایرانی تازه است. شکستی که حسرت‌های ۴۴ ساله را نهادینه کرده است. امیدواریم که با بیداری مسئولان و ذینفعان فوتبال ایران، روزی با افتخار بر سکوهای قهرمانی آسیا بایستیم و نام ایران را در تاریخ فوتبال این قاره جاودان کنیم.