چهارمین سالگرد درگذشت دیگو آرماندو مارادونا
یادبودی برای یک افسانه فوتبال
محمدرضا رحیم‌پور
روزنامه‌نگار
روز گذشته چهارمین سالگرد درگذشت دیگو آرماندو مارادونا، یکی از نمادهای فوتبال جهان بود. این روز، به عنوان یکی از غم‌انگیزترین روزها در تاریخ ورزش به شمار می‌رود. با طلوع خورشید در ۲۵ نوامبر، مردم آرژانتین با قلبی سنگین از خواب بیدار می‌شوند و به یاد می‌آورند که این روز، سالگرد درگذشت بزرگترین نماد کشورشان است. شرایط پیرامون مرگ او هنوز در دادگاه‌ها به عنوان یک معما باقی مانده اما میراث ورزشی و اجتماعی او در جامعه آرژانتین غیرقابل انکار است. مارادونا، به عنوان کاپیتان تیم ملی آرژانتین و البته یکی از اسطوره‌های باشگاه‌های بوکاجونیورز و ناپولی، شادی‌های بسیاری به زندگی مردم سرزمین خورشید بخشیده بود.
دیگو آرماندو مارادونا در ۳۰ اکتبر ۱۹۶۰ در ویلا فیوریتو، یک محله فقیرنشین در حومه بوینس آیرس به دنیا آمد. او پنجمین فرزند از هشت فرزند یک خانواده فقیر بود که با چالش‌های اقتصادی قابل توجهی روبه‌رو بودند. با وجود سختی‌های بسیار اما عشق او به فوتبال از سنین پایین به وضوح نمایان بود. در سن هشت سالگی، او به تیم جوانان آرژانتینوس جونیورز، پیوست و استعداد فوق‌العاده‌اش به سرعت به مردم جهان شناخته شد.
مارادونا در ۱۵ سالگی به عنوان بازیکن حرفه‌ای با آرژانتینوس جونیورز به میدان رفت و مهارت‌هایش خیلی زود توجه مربیان ملی این کشور را جلب کرد. در ۱۶ سالگی، او اولین بازی ملی خود را برای تیم ملی آرژانتین انجام داد که به جوان‌ترین بازیکن تاریخ تیم ملی این کشور هم تبدیل شد.
عملکردهای حیرت‌انگیز او، شهرتش را به عنوان یک ستاره در حال ظهور در فوتبال امریکای جنوبی تثبیت کرد.
شاید بهترین یادآوری از کارنامه بین‌المللی مارادونا، عملکرد او در جام جهانی فوتبال ۱۹۸۶ در مکزیک باشد. او به عنوان کاپیتان، آرژانتین را به قهرمانی جام جهانی رساند و لحظات به‌یادماندنی را در تاریخ فوتبال رقم زد. در بازی مرحله یک‌چهارم نهایی مقابل انگلستان، او دو گل افسانه‌ای به ثمر رساند؛ گل جنجالی «دست خدا» که در آن با دست خود توپ را به درون دروازه فرستاد و «گل قرن» که در آن با یک تلاش فردی فوق‌العاده، از چندین مدافع عبور کرد و توپ را به تور دروازه سه‌شیر‌ها رساند.
علاوه بر افتخارات ملی، مارادونا در سطح باشگاهی نیز موفقیت‌های زیادی را تجربه کرد. سال ۱۹۸۲ در یکی از پرسروصداترین انتقالات دنیای فوتبال، مارادونا با رقمی وحشتناک که رکورد آن روزهای فوتبال دنیا را زد (معادل پنج میلیون یورو) به بارسلونای اسپانیا پیوست اما تکل وحشتناک آندونی گویگوچه‌آ موجب شد دیگو شش ماه از فوتبال دور بماند. دن‌دیگو بازی برگشت دو تیم را برای جبران انتخاب کرد و مسابقه را به آشوب کشید و همان اتفاقات بین او و مدیران باشگاه فاصله انداخت تا او راهی ایتالیا شود. آن اتفاقات موجب شد دیگو از بارسا جدا شود. مقصد او باشگاه ناپولی ایتالیا بود و این انتقال هم رکورد گرانترین بازیکن دنیا را از آن مارادونا کرد: رقمی معادل 95/6 میلیون یورو. این انتقال موجب شد مارادونا به تنها بازیکن دنیا تبدیل شود که دو بار رکورد گرانترین انتقال تاریخ فوتبال را از آن خود کرده است. دوران او در ناپولی در سری آ ایتالیا هم قابل توجه بود، جایی که او این باشگاه را به اولین قهرمانی‌های لیگ خود در سال‌های ۱۹۸۷ و ۱۹۹۰ رساند. با این حال، کارنامه او همیشه با جنجال و حواشی همراه بود که مهم‌ترین آنها موضوع اعتیادش و تعلیق ۱۵ ماهه در سال ۱۹۹۱ به دلیل مثبت بودن تست دوپینگ بود.
مارادونا در سال ۱۹۹۷ از فوتبال حرفه‌ای کناره‌گیری کرد و سپس به مربیگری روی آورد. شاید خیلی‌ها تصور می‌کردند با سپری کردن آن دوران پرحادثه، مارادونا باتجربه‌تر شده و از حواشی در سمت جدیدش دوری می‌کند اما دوران مربیگری او هم پر از حواشی بود. او از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ هدایت تیم ملی آرژانتین را برعهده داشت و با این تیم در جام جهانی ۲۰۱۰ به افتخاری نرسید تا بار دیگر جمله کلیشه‌ای «بازیکنان بزرگ قرار نیست مربیان خوبی باشند» برای همه اثبات شود.
با وجود گذشت چهار سال از فوت او اما میراث مارادونا همچنان در دل جامعه فوتبال زنده است. مارادونا نه تنها یک بازیکن فوتبال فوق‌العاده بود، بلکه نمادی از امید و شجاعت برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان بود. او با مهارت‌های بی‌نظیر خود و شخصیت جذابش، قلب‌ها را تسخیر کرد و میراثی را به‌جا گذاشت که هرگز فراموش نخواهد شد.