به بهانه قضاوت مهسا قربانی در دربی 103
زنانی که مردان را قضاوت کردند
ایمان گودرزی
روزنامه‌نگار
تیم‌های فوتبال استقلال تهران و پرسپولیس در هفته بیستم رقابت‌های لیگ برتر روز چهارشنبه ۲۳ اسفند رودرروی هم قرار می‌گیرند. با اعلام خداداد افشاریان رئیس کمیته داوران فدراسیون فوتبال سیستم کمک داور ویدئویی VAR در این بازی قطعی است و مهسا قربانی در این بازی جزو داوران اتاق VAR است. قربانی اولین داور زن خواهد بود که در یک دیدار فوتبال مردان در ایران حضور خواهد داشت. این تصمیم به دلیل محدودیت‌هایی که برای داوران در داشتن مجوز قضاوت با سیستم ویدئویی در نظر گرفته شده اتخاذ شده است. شاید برای شما جالب باشد که بدانید شروع داوری زنان در فوتبال به سال 1935 باز می‌گردد، یکی از مشهورترین چهره‌های داوری زنان ادیت کلیگر بود که از سال 1935 تا 1938 داوری فعال بود و یکی از شناخته شده‌ترین چهره‌های این عرصه برای ترغیب زنان به داوری در این رشته ورزشی بود. با وجود قدمت طولانی داوری زنان در فوتبال، آنها از سال 1997 برای اولین بار در فوتبال مردان اجازه قضاوت پیدا کردند. در آن زمان تنها سه داور به نام‌های گیسلین پرون لبه، وندی تامز و منیرا رمضان کسانی بودند که قضاوت بازی مردان را در رده‌های بالا به دست گرفتند اما در آن زمان، همانطور که می‌دانیم، طرز تفکر اشتباه در مورد حضور زنان در فوتبال مردان و تحت فشار قرار دادن آنها باعث شد که آنها نتوانند نقش پررنگ‌تری داشته باشند اما در دو دهه گذشته زنان نقش بزرگی در فوتبال مردان و لیگ‌های بزرگ ایفا می‌کنند و در جام جهانی 2022 قطر برای اولین بار قضاوت یک بازی به داور زن سپرده شد. در این گزارش قصد داریم تاریخچه قضاوت‌های داوران زن در فوتبال مردان را بررسی کنیم.
1997
27 آگوست 1997 – وندی تامز، انگلستان
اولین داور زن و داور بازی در دسته اول مردان در جهان
1998
29 آگوست 1998 - ساندرا هانت و نانسی لی، ایالات متحده آمریکا
اولین داور زن در MLS و کونکاکاف
1999
5 ژوئن 1999 – نلی وینات، فرانسه
اولین داور و کمک داور زن در مسابقات اروپایی مردان، یعنی مسابقات مقدماتی لیگ قهرمانان اروپا
30 مه1999 - نیکول پتیگنات، سوییس
اولین داور زن سوپر لیگ سوییس
2000
24 آگوست 2000 – نلی وینات، فرانسه
اولین داور و کمک داور زن در مسابقات لیگ اروپا
2003
23 ژوئن 2003 - سیلویا رجینا د اولیویرا و آنا پائولا اولیویرا و آلین لوپس لامبرت، برزیل
اولین داور زن در برزیل و کونمبول، همچنین اولین قضاوت همزمان سه زن در سری آ برزیل
1 اکتبر 2003 - سیلویا رجینا د اولیویرا، برزیل
اولین داور زن در یک رقابت باشگاهی در فوتبال مردان کونمبول، یعنی کوپا سودامریکانا.
2004
(تاریخ نامعلوم) 2004 – بولا ابیدویه، نیجریه
اولین داور زن در لیگ حرفه‌ای فوتبال نیجریه
2007
14 اکتبر 2007 – سارا هو، استرالیا
اولین کمک داور زن در A لیگ استرالیا
2014
3 آگوست 2014 - ماریا ربلو، هند
اولین داور زن در لیگ هند
2019
14 مه 2019 - یوشیمی یاماشیتا و نائومی تشیروگی و ماکوتو بوزونو، ژاپن
اولین داور و کمک داور زن در مسابقات باشگاهی لیگ قهرمانان آسیا
2 سپتامبر 2019 – الیساپتی مالکامو، تونگا
اولین داور زن در مسابقات بین‌المللی فوتبال مردان در اقیانوسیه
13 نوامبر 2019 - لیدوین پلاژی راکوتوزافینورو، ماداگاسکار
اولین کمک داور زن در مسابقات مقدماتی جام ملت‌های آفریقا
2020
6 سپتامبر 2020 - استفانی فراپارت، فرانسه
اولین داور زن در مسابقات لیگ ملت‌های اروپا
2021
23 ژانویه 2021 - لیدیا تافسه آببه، اتیوپی
اولین داور زن در مسابقات جام ملت‌های آفریقا
7 فوریه 2021 - ادینا باتیستا آلوز، برزیل و ماریانا د آلمیدا، آرژانتین و نوزا بک، برزیل
اولین داور و کمک داور زن در مسابقات جام باشگاه‌های جهان.
24 مارس 2021 - کارن دیاز مدینا و فرانسیا گونزالس، مکزیک
اولین داور و کمک داور زن در مسابقات فیفا فوتبال مردان، یعنی مقدماتی جام جهانی.
27 مارس 2021 - استفانی فراپارت، فرانسه
اولین داور زن در مسابقات فیفا فوتبال مردان، یعنی مقدماتی جام جهانی.
10 آوریل 2021 - آخونا ماکالیما، آفریقای جنوبی
اولین داور زن در مسابقات باشگاهی قهرمانی آفریقا
19 مه 2021
1) توری پنسو، ایالات متحده و استفانی دیل یی‌سینگ، جامائیکا و کارن دیاز، مکزیک و فرانسیا گونزالس، مکزیکو
اولین داور مسابقات زن در مسابقات قهرمانی باشگاهی کارائیب فلو کونکاکاف 2021
2) توری پنسو، ایالات متحده آمریکا
اولین داور زن در مسابقات قهرمانی باشگاه‌های کارائیب فلو کونکاکاف 2021
11 ژوئن 2021 - استفانی فراپارت، فرانسه
اولین داور زن (داور چهارم) در مسابقات قهرمانی اروپا (یورو)
2022
22 نوامبر 2022 - استفانی فراپارت
اولین کمک داور زن (اینجا: داور چهارم) در جام جهانی.
1 دسامبر 2022 - استفانی فراپارت
اولین داور زن در جام جهانی
2024
22 ژانویه 2024 - یوشیمی یاماشیتا و نائومی تشیروگی و ماکوتو بوزونو، ژاپن
اولین داور و کمک داور زن در مسابقات جام ملت‌های آسیا