ناکامی قانون «ممنوعیت بیانیه»
فدراسیون با این داوری‌ها نمی‌تواند جلوی اعتراضات را بگیرد
آرمن ساروخانیان
روزنامه نگار
بازی‌های جمعه هم مثل بیشتر بازی‌های هفته‌های اخیر لیگ برتر تحت تأثیر اشتباهات داوران و اعتراضات تیم‌ها قرار گرفت. آلومینیوم اراک که در اهواز یک بر صفر مغلوب فولاد شد اعتراض شدیدی به قضاوت بازی داشت. بازبینی تصاویر نشان داد که تک گل بازی در موقعیت آفساید بوده و در اواخر بازی هم یک صحنه مشکوک به پنالتی در محوطه جریمه میزبان اتفاق افتاده.
مجتبی حسینی، سرمربی آلومینیوم گفت: «همیشه سالم کار کرده‌ام ولی هر هفته اتفاقاتی رقم می‌خورد که به ضرر ماست. این اتفاقات نتیجه را تعیین می‌کند. اگر قرار است تیمی را از بحران دربیاورید بگویید ما اصلاً نیاییم! تیم حریف اصلاً در زمین نبود. گل صددرصد آفساید زدند و پنالتی صددرصد ما را نگرفتند! مگر ما چقدر زور داریم؟»
پیکان هم مدعی است که در دقایق آخر بازی یک پنالتی به نفع این تیم اعلام نشده. اگر این پنالتی درست باشد، پیکان می‌توانست با گل کردن آن از بحران فرار کند.
پاکو خمس، سرمربی تراکتور پیشدستی کرد و در نشست خبری قبل از بازی با استقلال برای داور خط و نشان کشید. مربی اسپانیایی گفت: «امیدوارم روند بازی به شکلی باشد که اتفاقات خارج از زمین نتیجه را مشخص نکند و همه چیز در چهارچوب ورزش پیش برود. اگر بازی از نظر داوری مشکل نداشته باشد و سوت‌های مشکوک زده نشود، برنده می‌شویم.» این در حالی است که تراکتور هفته گذشته با یک آفساید کاملاً آشکار به نساجی گل زد و برنده شد.
فدراسیون فوتبال در هفته‌های پایانی فصل گذشته نوشتن بیانیه را ممنوع و اعلام کرد با باشگاه‌هایی که آن را رعایت نکنند، برخورد خواهد کرد. مقامات فدراسیون و سازمان لیگ در شروع فصل جدید هم تأکید کردند که مربیان و باشگاه‌ها در صورت اعتراض جریمه خواهند شد. با این حال به نظر می‌رسد که این سیاست شکست خورده.
تلاش فدراسیون برای برقراری آرامش در فضای فوتبال قابل تحسین است، ولی نمی‌توان از باشگاه‌هایی که حق‌شان پایمال شده درخواست کرد که سکوت کنند و چیزی نگویند. اولین شرط رسیدن به فضایی که فدراسیون دنبال آن است و طبعاً هواداران هم می‌پسندند، کم شدن از اشتباهات تأثیرگذار داوران است. مدیران فدراسیون در چند سال گذشته بارها از لزوم خریداری و نصب VAR صحبت کرده‌اند، ولی فعلاً هیچ خبر امیدوارکننده‌ای شنیده نشده. تلاش برای خرید این تجهیزات از فدراسیون عزیزی خادم شروع شد که به بن‌بست رسید و فدراسیون تاج هم نتوانسته این گره را باز کند.
مشکل از نبودن VAR نیست
البته بحران داوری فوتبال ایران چیزی نیست که فقط با VAR برطرف شود. گاهی اشتباهات داوران به قدری آشکار است که بیننده عادی هم متوجه می‌شود و نیاز به تکنولوژی پیچیده‌ای ندارد. تشخیص ندادن آفساید مهاجمی که دو یا سه متر از مدافعان جلوتر است (مشابه آنچه در بازی هفته گذشته تراکتور – نساجی اتفاق افتاد) را نمی‌توان یک اشتباه عادی دانست و کیفیت پایین داوران و کمک داوران لیگ را نشان می‌دهد.
VAR قرار نیست تمام اشتباهات داوران را جبران کند و قضاوت آنها باید به استانداردی برسد که اشتباهات‌شان سرنوشت تیم‌ها را زیر و رو نکند. این مشابه شرایطی است که این روزها در لیگ برتر انگلیس هم می‌‌بینیم و با وجود تکنولوژی کمک‌‌داور ویدیویی تیم‌ها به سوت‌های اشتباه و تأثیرگذار معترضند. در بازی هفته گذشته نیوکاسل – آرسنال، تک گل بازی در شرایط خطایی زده شد، ولی داوران حتی در بازبینی ویدیویی هم متوجه آن نشدند. اتفاقات این بازی واکنش‌های زیادی در رسانه‌ها داشت و باشگاه آرسنال هم در بیانیه‌ای تصمیمات VAR به زیان تیمش را فهرست کرد. در فوتبال ایران هم تا زمانی که اشتباهات داوران برقرار باشد، بیانیه‌نویسی متوقف نخواهد شد و مربیان و باشگاه‌ها جرایم و محرومیت‌های آن را می‌پذیرند.
هدر رفتن سرمایه باشگاه‌ها
محمد رجائیان، مدیر عامل آلومینیوم اراک در واکنش به اشتباهات داور بازی این تیم مقابل فولاد گفت: «در این جدول که فاصله تیم‌ها اینقدر کم است، اشتباهات داوری تأثیر بالایی دارد. تاج و اعضای هیأت رئیسه فدراسیون فکر عاجلی به حال داوری کنند و بدانند ما نمی‌توانیم پاسخگوی مدیران بالادستی خودمان باشیم. ما اهل بیانیه دادن یا سخنرانی کردن درباره داوری نبودیم، اما هرچقدر آرام برخورد می‌کنیم و اشتباهات را به گردن کمبود تجهیزات می‌اندازیم، مشکلات حل نمی‌شود. برخی تصمیمات داوری نیاز به هدفون یا VAR ندارد و اشتباه در این تصمیم‌ها واقعاً تأسف‌آور است.»
رجائیان اضافه کرد: «انگار اشتباه برای داوران عادی شده و آنها متوجه نیستند پای چه سرمایه عظیم ریالی در میان است. این اشتباهات می‌تواند لطمه ملموسی به سرنوشت برخی شهرها بزند.» مدیر عامل آلومینیوم گفت: «انگار هر باشگاهی که بیشتر بیانیه می‌دهد، بیشتر مصاحبه می‌کند و تجمع بیشتری در فضای مجازی و حقیقی دارد، ارج و قرب بیشتری نزد کمیته انضباطی و تصمیم‌سازان فوتبال دارد. برخی صحنه‌ها نیاز به موشکافی تلویزیونی دارد، اما بعضی از آنها کاملاً واضح است.»