سایه روشن‌های رشته‌های توپی و رزمی در بازی‌های آسیایی هانگژو
زخمی‌تر از همیشه!
مرتضی طهوری
روزنامه‌نگار
در ادامه بررسی عملکرد کاروان ایران در بازی‌های آسیایی هانگژو و رشته‌های اعزامی، به رشته‌های توپی و رزمی پرداخته‌ایم. رشته‌هایی که همیشه در سبد مدال‌های ایران از بازی‌های آسیایی سهم ویژه‌ای داشته‌اند و جزو مدعیان و مدال‌آوران محسوب شده‌اند. با وجود این عملکرد این رشته‌ها در هانگژو آمیخته با بیم و امید بود.
رشته‌های توپی کشورمان در آوردگاه بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو، به جز تیم ملی والیبال بسیار دور از انتظار ظاهر شدند. گزاره تکراری و غیررسمی «ما ایرانی‌ها در کارهای تیمی موفق نیستیم» اگر چه بارها و بارها با درخشش ملی‌پوشان رشته‌های مختلف تیمی کشورمان در آوردگاه‌های بین‌المللی به محکم‌ترین شکل ممکن نقض شده، اما این بار در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو باز هم صحت داشت تا نمکی بر زخم‌های کهنه ورزش ایران باشد. رشته‌های توپی کاروان بی‌تردید از امیدهای اصلی مدال‌آوری به رنگ‌های مختلف برای ستاد عالی بازی‌ها و کمیته ملی المپیک بوده‌اند؛ از والیبال پرافتخار گرفته تا بسکتبال ۵ نفره و ۳x۳ و هندبال. در نوزدهمین دوره از بازی‌های آسیایی اما دست هیچ‌یک از این رشته‌های مهم به جز والیبال، به مدال نرسید تا یک شکست در کارنامه کاروان رقم بخورد.
رشته‌های رزمی برای کاروان‌های ورزش ایران در ادوار بازی‌های آسیایی و المپیک، همیشه از اهمیت و شانس مدال‌آوری بسیاری برخوردار بوده‌اند و اگر در المپیک هم دست رزمی‌کاران به مدال‌های خوشرنگ نمی‌رسید، همیشه این انتظار وجود داشت که لااقل آسیا زیر پای رزمی‌کاران ایرانی باشد.
در این دوره از بازی‌های آسیایی اما به غیر از کاروان ووشوی ایران که بی‌تردید از افتخارآفرین‌ترین رشته‌های ورزشی کشورمان در هانگژو بوده، سایر رشته‌های رزمی در حسرت مدال طلا سوختند و اگر تک مدال طلای سجاد گنج‌زاده در چین نبود، قطعاً این دوره از بازی‌ها هیچ دستاورد خاصی برای رشته‌های رزمی المپیکی کشورمان نداشت.
بسکتبال؛ عقبگرد شوکه‌کننده به بهانه تغییر نسل!
تیم‌های ملی بسکتبال ۵ نفره و ۳ نفره کشورمان با عنوان نایب‌قهرمانی دوره قبل بازی‌ها در جاکارتا، پا به آوردگاه ۲۰۲۲ هانگژو گذاشتند اما بر کسی پوشیده نبود که این تیم بدون ستاره‌هایی مانند حامد حدادی، صمد نیکخواه‌بهرامی و محمد جمشیدی و در حالی که در جام جهانی هم به شدت ناکام بوده، شانسی در بازی‌های آسیایی نخواهد
داشت.
تزلزل و ناتوانی از همان بازی‌های ابتدایی در گام‌های شاگردان هاکان دمیر دیده می‌شد. سرمربی ترک که صندلی‌اش چندان پایه‌های مستحکمی هم نداشت، از ابتدا زیرنظر منتقدان قرار گرفت و نتوانست به بهانه جوانگرایی هم اشتباهات فنی و ناکامی آسمان‌خراش‌های تیمش را توجیه کند تا در معرض اتهام و تقصیر قرار گرفته باشد.
شاگردان هاکان دمیر نتوانستند به جمع ۴ تیم پایانی راه یابند و نهایتاً با کسب مقام پنجم به کار خود در این رقابت‌ها پایان دادند؛ جایگاهی که طی ۵ دوره اخیر بازی‌های آسیایی، بدترین عملکرد تیم ملی ایران بوده. با وجود اینکه تیم ملی ایران در دوره گذار و تغییر نسل قرار دارد، بسیاری معتقدند که عدم حضور در جمع ۴ تیم پایانی بازی‌های آسیایی نشان از عملکرد ضعیف تیم است.
تیم ملی بسکتبال ایران در چهار دوره قبل بازی‌های آسیایی یعنی ۲۰۰۶-دوحه، ۲۰۱۰-گوانگژو، ۲۰۱۴-اینچئون و ۲۰۱۸-جاکارتا، با حضور ستارگان خود به ترتیب ۲ عنوان سومی و ۲ عنوان نایب قهرمانی را به دست آورده بود که به همین دلیل انتظار می‌رفت در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲-هانگژو هم مدال‌آوری خود را تکرار کند که این اتفاق رخ نداد.
اگر چه جواد داوری، رئیس فدراسیون بسکتبال با وجود این نتایج همچنان معتقد است که تیم ملی و فدراسیونش در مسیر درستی قرار دارند و هزینه جوانگرایی را می‌دهند، باید در نظر داشت که این عقبگرد تاریخی، به پا و نام خودش نوشته خواهد شد و بی‌تردید بقا در این مسیر اشتباه، هزینه‌های بسیار گزاف‌تری را برایش در پی
خواهد داشت.
پرچمداری ووشو، بدون چین!
فدراسیون ووشو که رشته کوراش را به عنوان زیر مجموعه در اختیار دارد، با کسب ۳ طلا، ۷ نقره و ۲ برنز در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو، بعد از فدراسیون کشتی که ۵ طلا، ۴ نقره و یک برنز را به دست آورد، عنوان دومین فدراسیون موفق از نظر مرغوبیت مدال در این رقابت‌ها را به خود اختصاص داد.
تیم ملی ووشوی ایران در بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو، ۲ مدال طلا و ۴ مدال نقره خود به علاوه یک برنز در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا را تکرار کرد تا بار دیگر از نظر مدالی عملکرد خوبی در این تورنمنت داشته باشد؛ البته این عملکرد خوب یک نقطه تاریک فنی داشت؛ اینکه در تمام اوزان رقابت با چینی‌ها به میزبان باختیم.
کشورهای چین و ایران دو قطب اصلی ساندای جهان به شمار می‌روند و همواره باید عملکرد آنها را با نتایجی که مقابل یکدیگر کسب می‌کنند سنجید. در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا، هر 2 طلای ساندای ایران با پیروزی محسن محمدسیفی و عرفان آهنگریان مقابل رقبای چینی کسب شد، اما امسال سانداکاران ایران همه مبارزات خود مقابل چینی‌ها را واگذار کردند.
شکست محسن محمدسیفی در آستانه تبدیل شدن به پرافتخارترین ورزشکار ایران در ادوار بازی‌های آسیایی از یک سو و ناکامی خواهران منصوریان در کسب مدال طلا از سویی دیگر، نکات منفی ووشو در بازی‌های هانگژو بودند. البته که زهرا کیانی با شایستگی تمام به مدال نقره تالو دست یافت.
در کوراش هم باید گفت که بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو دومین دوره‌ای بود که رشته کوراش در این رقابت‌ها حضور داشت و تیم ملی ایران نسبت به دوره نخست، عملکرد بهتری را به ثبت رساند. ملی‌پوشان ایران در این دوره یک طلا، 3 نقره و یک برنز به دست آوردند تا تجربه خوبی را زیر نظر فدراسیون ووشو کسب کنند و یکی از بهترین رشته‌ها در هانگژو لقب بگیرند. رشته‌ای که دو تن از امیدهای کسب مدال خود را در آستانه بازی‌ها به دلیل دوپینگ از دست داد وگرنه می‌توانست مدال‌های بیشتر و خوشرنگ‌تری را کسب کند.
شوک عجیب تکواندو به کاروان ایران
یکی از اصلی‌ترین رشته‌ها در سبد مدال‌آوری ورزش ایران در ادوار بازی‌های المپیک و آسیایی، همواره تکواندو بوده. اگرچه پس از المپیک ۲۰۱۲ لندن در مردان و ۲۰۱۶ ریو در زنان دیگر مدال خوشرنگی در تکواندو کسب نکرده‌ایم اما به واسطه پیشینه تاریخی این رشته با شخص هادی ساعی که پرافتخارترین ورزشکار ایران در ادوار المپیک هم هست، همیشه انتظارات متفاوت و البته بحقی از این رشته رزمی وجود داشته.
با این وجود که قهرمان المپیک بر مسند ریاست فدراسیون تکواندو نشسته اما نباید فراموش کرد که تکواندوی ایران بجز مدال طلای ناهید کیانی در مسابقات جهانی، تاکنون سیر افت و پسرفت را پیش گرفته و در ادامه این روند ناکامی، برای نخستین بار دهکده بازی‌های آسیایی را بدون کسب حتی یک مدال طلا ترک کرده.
در شرایطی که این بار با توجه به سابقه و افتخارات تکواندوی ایران در بازی‌های آسیایی و قول‌های داده شده، امید زیادی به مدال‌های طلای تکواندو در بازی‌های آسیایی چین وجود داشت، اما تکواندوی ایران برای اولین بار از رسیدن به مدال طلای بازی‌های آسیایی بازماند و ۱۰ نماینده تکواندوی ایران در دو بخش مردان و زنان از رسیدن به مدال طلا بازماندند.
حذف ناهید کیانی چهره شاخص تکواندوی ایران از بازی‌های آسیایی نشان‌دهنده عملکرد ضعیف کادر فنی زنان در این رقابت‌ها و از عجیب‌ترین نتایج کاروان ورزشی ایران بود. تکواندوی ایران در ۸ دوره این بازی‌ها تاکنون موفق به کسب ۱۴ مدال طلا شده بود که این آمار با نتیجه هانگژو ۲۰۲۲ هیچ سنخیتی ندارد.
در فاصله کمتر از 10 ماه تا فرارسیدن المپیک مهم پاریس، حال و روز تکواندوی ایران اصلاً و ابداً خوش نیست و منتقدان از رأس فدراسیون گرفته تا کادر فنی و حتی ورزشکاران، به تمام افراد نقد دارند. بنابراین دور از انتظار نیست که در صورت تداوم این وضعیت، تکواندوی ایران نتایج بدتری را در المپیک
ثبت کند.
بوکس؛ یک شوخی بزرگ!
بوکس ایران از جمله رشته‌های ورزشی بود که در رقابت‌های بازی‌های آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو به مانند دوره قبلی بازی‌ها یعنی جاکارتا، در کسب حتی یک مدال برنز هم ناکام ماند تا ضمن ثبت یکی از بدترین نتایج، از مجموع ۵ بوکسور اعزامی حتی به یک دیدار پای مدال هم نرسد و تمام پیش‌بینی‌ها را طعنه‌آمیز به ابطال بکشاند.
شاگردان حسین نهرودی با ترکیب سیدشاهین موسوی، دانیال شه‌بخش، ایمان رمضان‌پور، علی حبیبی‌نژاد و طوفان شریفی در این رقابت‌ها حاضر شده بودند که هر ۵ نفر آنها با قبول شکست برابر حریفان از رسیدن به مدال بازماندند؛ آن هم در شرایطی که موسوی و شه‌بخش در عین ناباوری در همان دور نخست حذف شدند. تیمی که با یک مربی بالای 70 سال در حوزه فنی هرگز انرژی و توان رویارویی با قدرت‌های درجه 3 آسیا را هم نداشت تا ثابت شود بوکس ایران در حوزه فنی تا چه اندازه به قهقرا رفته و عقب مانده و به پوست‌اندازی که نه، به یک زلزله چند ریشتری نیاز دارد.
اگرچه رئیس فدراسیون بوکس پیش از اعزام به بازی‌ها قول کسب مدال را داده بود و به علت همین قول بود که سهمیه اعزام فدراسیونش به ۵ بوکسور افزایش یافت، اما واقعیت به نحو دیگری رقم خورد تا این بوکس ایران باشد که مانند یک توریست به دهکده بازی‌ها سفر کرده و با سرافکندگی به کشورمان بازگردد.
هندبال؛ آینده نگری با جوانان
تیم ملی هندبال کشورمان که طی چند سال اخیر از موفق‌ترین تیم‌های گروهی توپی کشورمان بوده، در مرحله نخست گروهی بازی‌های آسیایی هم توانست از گروه خودش صعود کند و در گروه مرگ دور دوم قرار بگیرد؛ گروهی که عاقبت خوشی برای تیم ملی ایران نداشت و با بدشانسی و کم‌دقتی، با وجود بازی‌های پایاپای ایران از صعود به مرحله بالاتر بازماند.
تیم ملی هندبال ایران هر چند به عنوان تیم دوم گروه به مرحله اصلی رسید اما در مرحله دوم نتوانست نتیجه خوبی بگیرد و مقابل هر سه تیم بحرین، کویت و کره جنوبی شکست خورد. این در حالی بود که ملی‌پوشان مقابل تیم‌های کره جنوبی و کویت پایاپای بازی کردند و می‌توانستند به برتری برسند و راهی نیمه‌نهایی شوند.
یکی از دلایلی که مسئولان فدراسیون و حتی سرمربی تیم ملی برای این باخت‌ها عنوان کردند، غیبت لژیونرهایی همچون پویا نوروزی‌نژاد، علیرضا موسوی و محمدرضا اورعی در ترکیب تیم ملی بود. عدم حضور لژیونرها در تورنمنت‌های مهم یک موضوع تکراری است و همیشه هندبال ایران با این مشکل مواجه بوده که هنوز چاره‌ای برایش نیست.
با این وجود حضور جوانان آینده‌دار در ترکیب تیم ملی هندبال و نمایش درخشان آنها در بازی‌های آسیایی و در ادامه انتخابی المپیک ثابت می‌کند که پروژه نسل سازی در هندبال به خوبی انجام شده و این نسل می‌تواند در آینده ادامه‌دهنده مسیر نسل طلایی ایران باشد.
کاراته و ثبت ضعیف‌ترین نتیجه در تاریخ!
تیم ملی کاراته ایران در بازی‌های آسیایی هانگژو یک مدال طلا و ۲ مدال برنز به دست آورد. سجاد گنج‌زاده دارنده مدال طلای المپیک برای دومین دوره پیاپی با شکست تمامی رقبای خود به مدال طلا رسید و فاطمه سعادتی و سارا بهمنیار نیز صاحب مدال‌های برنز شدند تا کاراته ایران در مجموع در جایگاه هشتم بازی‌های آسیایی قرار گیرد.
کاراته ایران با قرار گرفتن در جایگاه هشتم در حالی ضعیف‌ترین نتیجه ادوار خود را کسب کرده که در ۷ دوره پیشین حضور در بازی‌های آسیایی ۵ مرتبه در جایگاه نایب قهرمانی ایستاد و 2 مرتبه نیز عنوان سومی بازی‌های آسیایی را از آن خود کرده بود. در این دوره از افراد صاحبنامی مانند بهمن عسکری و امیر مهدی‌زاده، فقط و فقط انتظار مدال طلا می‌رفت.
اگرچه نفرات اعزامی به چین بر اساس تورنمنت‌های انتخابی و طبق برنامه‌ریزی مدونی انتخاب شده بودند اما نتایج به‌دست آمده بیانگر آن است که رگ‌های کاراته ایران لااقل در بعد فنی به خون تازه‌ای نیاز دارد که این امر هم لاجرم به یک جراحی بزرگ و تصمیمات دردناک و پرهزینه احتیاج خواهد داشت.
این نتایج نشان داده‌اند که کاراته ایران مخصوصاً در زنان، نیاز به پوست‌اندازی جدی در ترکیب تیم‌های ملی و لزوم توجه هر چه بیشتر به پشتوانه‌سازی برای ورود چهره‌های جوان و با آتیه به تیم‌های ملی دارد؛ اتفاقی که می‌تواند بار دیگر کاراته ایران را به عنوان یکی از قدرت‌های برتر جهان به جایگاه سابق خود بازگرداند.
والیبال؛ تسلی نایب‌قهرمانی آسیا با طلای آسیایی
از هر کسی که می‌پرسیدید، همه تیم ملی والیبال را بخت مسلم و نخست قهرمانی در بازی‌های آسیایی می‌دانستند؛ چرا که تیم ملی ژاپن به‌عنوان قهرمان آسیا با تیم دومش به هانگژو آمده بود و سطح سایر تیم‌های ملی والیبال قاره هم به قد و قامت بازیکنان ایران نمی‌رسید. بنابراین همه‌چیز در هفته نخست برای قهرمانی پسران بهروز عطایی
مهیا بود.
تیم ملی والیبال پس از ناکامی در حفظ عنوان قهرمانی آسیا در مسابقات ارومیه، برای التیام غرور زخم‌خورده‌اش پا به بازی‌های آسیایی گذاشت و توانست اولین مدال طلای کاروان ایران را ضمن هت‌تریک قهرمانی در این تورنمنت، به دست بیاورد. سروقامتان ایرانی برای قهرمانی در دیدار فینال، چین میزبان را پشت سر گذاشتند.
غریو شادی والیبالیست‌ها بر سکوی نخست قاره، همان چیزی بود که از تیم ملی انتظار داشتیم. تنها تیم گروهی موفق ایران در رشته‌های توپی، باز هم پرچمداری کرد که البته این قهرمانی و خستگی مفرط بازیکنان به علت فشردگی تورنمنت‌ها، به شکست‌های پیاپی در مسابقات انتخابی المپیک و البته استعفای اجباری بهروز عطایی منجر شده است.