همه چیز درباره دیوان داوری ورزش؛ CAS چه کار می‌کند؟
همزمان با پیشرفت و گسترش مالی ورزش به عنوان یک صنعت، اختلافات حقوقی پیش آمده در این زمینه هم افزایش قابل‌توجهی داشته است. کشور ما نیز از این فضا دور نبوده و تعداد قابل‌توجهی از ورزشکاران به ویژه فوتبالیست‌ها و والیبالیست‌ها در لیگ‌های معتبر اروپایی مشغول به فعالیت شده‌اند. از آن‌طرف، پای بسیاری از ورزشکاران و مربیان خارجی نیز به تیم‌های ملی و باشگاهی ایرانی باز شده است. طبیعی است که این نقل و انتقالات، اختلافاتی را هم در پی داشته که البته نمونه‌های مشهوری را در ذهن ورزش‌دوستان تداعی می‌نماید؛ مانند پرونده استراماچونی، ویلموتس و حتی پرونده تعلیق فدراسیون جودو؛ پروسه طرح دعوا و رسیدگی همه این موارد در نهادی تخصصی، بین‌المللی و مختص ورزش با عنوان دیوان داوری ورزش یا همان CAS که واقع در کشور سوییس بوده است. در نوشته حاضر به دنبال آنیم تا یک آشنایی کلی درباره این نهاد داوری داشته باشیم:
1. مأموریت دیوان: حل و فصل اختلافات حقوقی در زمینه ورزش از طریق داوری است.
2. صلاحیت دیوان: هرگونه اختلافی که مستقیم یا غیرمستقیم مربوط به ورزش باشد می‌تواند نزد دیوان مطرح گردد. اختلافات مطرح شده در CAS ممکن است ماهیتی اقتصادی داشته باشند (مانند قراردادهای اسپانسرینگ) یا ماهیتی انضباطی.
3. تحت چه شرایطی دیوان وارد رسیدگی می‌شود؟ برای اینکه یک اختلاف بتواند نزد دیوان مورد داوری قرار بگیرد، طرفین باید به صورت کتبی بر سر این موضوع توافق
نمایند. چنین توافقی ممکن است به صورت موردی بوده یا ناشی از یک قرارداد یا به واسطه پیش‌بینی در اساسنامه یک سازمان ورزشی؛ (طرفین اختلاف ممکن است پیش از بروز اختلاف بر صلاحیت دیوان به حل و فصل اختلاف توافق کرده باشند یا پس از بروز اختلاف توافق نمایند که دیوان به اختلاف آنها رسیدگی نماید. )
4. آیین دادرسی دیوان: برای رسیدگی به اختلافات ناشی از روابط قراردادی و یا رسیدگی به تخلفات، رسیدگی عادی اعمال خواهد شد. برای رسیدگی به اختلافات ناشی از تصمیمات اتخاذشده از سوی نهاد‌های ورزشی داخلی، آیین تجدید نظرخواهی (استیناف) اعمال خواهد شد.
5. پروسه داوری در دیوان چقدر به طول می‌انجامد؟ رسیدگی عادی بین 6 تا 12 ماه به طول می‌انجامد؛ در تجدیدنظرخواهی، هیأت داوران می‌بایست تا 3 ماه پس از وصول درخواست، رأی خود را صادر نماید.
محکومیت‌های چند هزار دلاری یا چند میلیون دلاری صادره از دیوان داوری ورزش علیه باشگاه‌های ایرانی و محرومیت‌های صادره از پنجره‌های نقل و انتقالاتی، آخرین محکومیت‌ها و محرومیت‌ها نخواهد بود. با این توصیف، مسئولان باشگاهی، وکلا و حقوقدانان نه تنها ناگزیر از آشنایی با کلیات حاکم بر این نهاد هستند بلکه باید بر قوانین و مقررات حاکم و آیین رسیدگی در CAS نیز مسلط بوده تا در این مسیر بهترین نتیجه برای آنها حاصل گردد.
مهدی غزالی/ وکیل دادگستری و حقوقدان ورزشی