دولت سرمایه‌گذاری کرده، نوبت باشگاه‌هاست
نیاز چند میلیارد تومانی برای تجهیز استادیوم‌ها
مرتضی طهوری
روزنامه نگار
لیگ برتر ایران در فصل جاری، شرایط عجیبی دارد که توصیف آن ساده نیست. این لیگ پرهیاهو، با داستان‌هایی مواجه است که نیاز به حمایت کامل دارد تا به لحاظ اقتصادی و فنی شرایط بهتری پیدا کند. هنوز لیگ برتر فوتبال نتوانسته روی پای خودش بایستد و این موضوع، کار باشگاه‌ها را سخت می‌کند. حق پخش یا بلیت‌فروشی تنها بخشی از درآمدهای فوتبالی به شمار می‌رود که باشگاه‌ها از آن بی‌بهره هستند اما سایر درآمدها، به مسائل دیگری از جمله اسپانسرینگ، خرید اکسسوری، ایجاد زیرساخت‌هایی چون موزه، اجاره استادیوم برای استفاده‌های هنری، فرهنگی و... بازمی‌گردد.
ماجرای تجهیز ورزشگاه‌ها، در حال حاضر مهم‌ترین دغدغه ورزش ما به حساب می‌آید. تقریباً استادیومی که همه معیارهای استاندارد را داشته باشد، در اختیار نداریم. جالب اینکه هر سال، استانداردها و معیارهای جدیدی از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا برای ارتقای سطح فنی استادیوم‌ها ارائه می‌شود و این در حالی است که ورزشگاه‌های ما هر سال نسبت به قبل، استهلاک بیشتری دارند. به عنوان مثال، یک سال جداسازی ورودی میهمانان ویژه با خبرنگاران و اصحاب رسانه اولویت قرار داده شد، سال بعد از آن، بلیت‌فروشی تمام الکترونیک، سپس ایجاد تابلوهای راهنما برای همه مکان‌های ورزشگاه‌ها و در فصل گذشته، ایجاد شرایط فرار اضطراری برای همه سکوها و امسال هم چند تغییر دیگر قرار است در استاندارد ورزشگاه‌ها اضافه شود که تجهیزات VAR در رأس آنهاست.
برای ایجاد تجهیزات VAR دو موضوع حتماً باید اتفاق بیفتد. اول کسب مجوز است؛ باشگاه‌ها باید ابتدا ورزشگاه اختصاصی یا اجاره‌ای خود را مشخص کنند و سپس برای اخذ مجوز اقداماتی انجام دهند. بعد از اینکه فیفا، مجوز را صادر کرد، نوبت به قدم دوم می‌رسد: خرید تجهیزات. حالا اگر این موضوع را به 16 باشگاه لیگ برتری ربط دهیم، ایجاد زیرساخت VAR حدود 5 همت (هزار میلیارد تومان) هزینه در پی خواهد داشت. موضوعی که اگر در دولت‌های گذشته اتفاق می‌افتاد و زیرساختش مهیا می‌شد، قطعاً امروز با هزینه کمتری مواجه بودیم.
از طرف دیگر، تجهیز استادیوم‌ها هم کار آسانی نیست. بهترین، مهم‌ترین و استانداردترین ورزشگاه ایران، همین استادیوم آزادی است که حالا می‌بینید در نیازهای اولیه خود مثل چمن یا سکوها دچار مشکلات عدیده است. ورزشگاه امام رضا(ع) مشهد، بیکار افتاده چون استان خراسان رضوی تیم لیگ برتری ندارد. استادیوم فولاد خوزستان و سپاهان اصفهان، شرایط بی‌نظیری دارند اما مشکلاتی هم برای این ورزشگاه‌ها دیده می‌شود. الباقی استادیوم‌ها، نیاز مبرم به افزایش استانداردها دارند.
شاید این مثال برای اهالی فوتبال تکراری باشد اما بد نیست در همین مطلب، بار دیگر به آن اشاره شود. استادیوم شهید دستگردی تهران، نمونه بارز شرایط غیرحرفه‌ای فوتبال در ایران است. ورزشگاهی در منطقه اکباتان تهران که در شرایط واقعی، نمی‌تواند هیچ‌یک از استانداردهای کنفدراسیون فوتبال آسیا را پاس کند. این ورزشگاه، پارکینگ، ورودی مجزا برای میهمانان، تماشاگران، اصحاب رسانه و... ندارد. بلیت‌فروشی کامل نیست و حتی اگر بلیت‌فروشی صورت گیرد، ظرفیت منطقه جغرافیایی ورزشگاه، اجازه نمی‌دهد تا برای هر بازی، تعداد زیادی از تماشاگران بیایند و تمامی سکوها را پر کنند. خروج اضطراری، جایگاه نصب دوربین‌های VAR، محل استقرار نیروهای کنترل‌کننده نظم، رختکن میزبان و میهمان، رختکن داوران، جایگاه ویژه و... دچار مشکل است با این حال، استانداردهای برگزاری بازی در لیگ برتر را دارد!
دولت سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در بخش فوتبال حرفه‌ای داشته و این موضوع در طرح‌های توسعه ادامه دارد اما باشگاه‌ها هم باید برنامه‌محور باشند و هزینه‌های خود را مدیریت کنند تا در کنار جذب بازیکن و مربی، به فکر ارتقای سطح استانداردهای کنفدراسیون آسیا باشند. در شرایط فعلی، وضعیت اصلاً مناسب نیست و امکان دارد در فصل آینده، همه باشگاه‌ها برای دریافت استانداردهای مجوز حرفه‌ای با مشکلات عدیده مواجه شوند و این موضوع، گریبانگیر حذف باشگاه‌ها از رقابت‌های بین‌المللی خواهد شد. برای جلوگیری از آن، باید همین امروز کاری انجام داد.