لزوم همسو شدن با قالب‌های جدید فوتبال قاره
نمایندگان آسیایی، تحت فشار مضاعف
وصال روحانـی
روزنامه نگار
برگزاری دو هفته نخست از فصل جدید لیگ برتر فوتبال کشور و لزوم حضور نمایندگان ایران در فصل تازه لیگ قهرمانان آسیا که امسال زودتر از گذشته و در جهت همسو شدن با لیگ قهرمانان اروپا از دهه سوم شهریورماه به راه می‌افتد، نمایندگان مذکور را در معرض چالشی تازه و شدید قرار داده است.
قبل از ورود پرسپولیس، سپاهان و نساجی به صحنه، تیم تراکتور به سبب الزام حضور در مرحله پلی‌آف، مزه حضور در این مسابقات را زودتر از سه نماینده دیگرمان خواهد چشید و سه‌شنبه میزبان شارجه است، ولی از آنجا که اواسط تا اواخر شهریورماه ایام موسوم به فیفادی به حساب می‌آید و تیم ملی ایران هم در این فرجه زمانی دو بازی دوستانه را در دستور کارش دارد، این تصور به وجود آمده که باشگاه‌های «آسیایی» ما هم به لطف تعطیلی موقتی لیگ داخلی قادرند شروعی خوب را در لیگ قهرمانان به تصویر بکشند. این تصوری ناپخته و فاقد ضمانت اجرا است زیرا اولاً ماهیت و کیفیت لیگ داخلی با لیگ‌های آسیایی بسیار فرق می‌کند و ثانیاً دل‌مشغولی‌های مرتبط با پیکارهای قاره‌ای چنان بر تیم‌ها و مربیان‌شان اثر می‌گذارد که میزان خستگی جسمانی و فرسودگی روحی ناشی از آن بسیار بیشتر از مسابقات داخلی است. برگزاری فشرده چهار هفته اول فصل جدید لیگ برتر هم مزید بر علت شده و اگرچه بر هماهنگی‌ها و کارایی‌های گروهی نمایندگان آسیایی ما می‌افزاید اما آنها را خسته‌تر راهی لیگ آسیا خواهد کرد.
سازمان لیگ وظیفه دارد در ارتباط با زمان و شرایط برگزاری مسابقات داخلی به گونه‌ای عمل و برنامه‌ریزی کند که آنها با دور ماندن از هر فشار اضافه‌ای و با داشتن وقت کافی برای ریکاوری، زمانی به میدان بروند که از هر جهت سرحال باشند و ناکامی احتمالی‌شان محصول عدم همراهی مسئولان خودی نباشد و فقط از برتری محتمل فنی حریفان نشأت گیرد. در این صورت می‌توان مطمئن بود که نمایندگان ایران با حداکثر توانی که برایشان امکان‌پذیر است، پای در صحنه خواهند نهاد و افسوس کم‌توجهی به الزام‌های تدارکاتی بر دل‌شان نخواهد ماند. البته فشار فکری و فرسودگی فیزیکی مسابقات لیگ داخلی نیز همان طور که پیش‌تر آمد، در حدی است که خواه ناخواه بر نمایندگان آسیایی ما اثر گذاشته و کم و بیش آنها را دردمند و متضرر خواهد کرد ولی با طرق و تدابیری که شرح آن آمد، می‌توان از این فشار مضاعف کاست.
جایی در جام سوم نداریم اما...
تصمیم اخیر کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) در تقسیم مسابقات باشگاهی این قاره به سه سطح و رده، فتح باب تازه‌ای برای این پیکارها به شمار می‌آید.
طبق این تصمیم از فصل بعد، این رقابت‌ها تحت سه نام انجام می‌گیرد؛ یکی لیگ نخبگان است که فقط 16 تیم زبده و پر امکانات‌تر قاره در آن شرکت می‌جویند، یکی «لیگ قهرمانان 2» که با همان قالب فعلی این جام و با 32 تیم انجام می‌پذیرد و سومی، رقابتی به نام چلنجرکاپ خواهد بود. در لیگ نخبگان تعداد سهمیه‌های ایران 1+2 خواهد بود و به دیگر سخن، دو سهمیه ثابت خواهیم داشت و یک سهمیه مشروط و در «لیگ قهرمانان 2» نیز یک سهمیه از آن ایران خواهد بود اما در چلنجرکاپ که با هدف توسعه و تعمیم فوتبال کشورهای درجه سوم و چهارم این قاره به راه خواهد افتاد، سهمی به ایران داده نمی‌شود و اولویت با تیم‌های کوچک‌تر شرق و غرب قاره و کشورهایی است که هیچ گاه در این ورزش پیشتازی نکرده و هیچ شانس و امکانی برای فتح جام‌ها و حتی تصاحب جام‌های درجه سوم قاره نداشته‌اند.
ترسیم وضعیت فوق و ابداع جام‌های مورد بحث با الگوبرداری تازه AFC از اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) صورت پذیرفته که پس از 20 و اندی سال اکتفا به برگزاری دو جام برای تیم‌های این قاره، جام سوم را که پیش‌تر حذف کرده بود، به برنامه فوتبال اروپا بازگرداند و این بار نام آن را «لیگ کنفرانس» گذاشت که امسال سومین دوره خود را تجربه خواهد کرد.
در لیگ کنفرانس هم فقط به تیم‌های درجه سوم و چهارم اروپا اجازه شرکت داده می‌شود و اسلوب برگزاری چلنجرکاپ آسیا از روی این لیگ برداشته شده و اگر تیم‌های هفتم و هشتم لیگ‌های بزرگ اروپا و باشگاه‌های سوم و چهارم لیگ‌های کوچک این قاره به لیگ کنفرانس ورود می‌کنند، در چلنجرکاپ نیز فقط به امثال لائوس و میانمار و برونئی یا حداکثر مالزی، سنگاپور و اندونزی مجال و مکان حضور داده می‌شود.
از یک سال پیش در تصمیم دیگری که هدف همسو شدن با جام‌های اروپایی را تعقیب می‌کرد، مقرر شد که لیگ قهرمانان آسیا از تاریخ مقرر قبلی‌اش که فوریه تا نوامبر هر سال میلادی را دربر می‌گرفت، به سپتامبر تا ژوئن تغییر زمان بدهد و به روایت دیگر از شهریور شروع و خرداد سال بعد (در تقویم شمسی) تمام شود. همه این موارد الزام‌ها و نکات مهمی است که باید هر چه بهتر و سریع‌تر در خصوص آن اقدام شود و فدراسیون فوتبال ایران با مشارکت باشگاه‌های ایرانی حاضر در این جام‌ها برای انطباق کامل با شرایط جدید و رسیدن به سقف بهره‌دهی در فرصت جدید نقشه راه‌های لازم را تدوین و کارهای اجرایی را آغاز کند. فقط از این طریق است که می‌توان در عصر مدرن و تازه خلق شده فوتبال آسیا به مدارج و جایگاه‌هایی رسید که فوتبال ایران کم و بیش شایسته آن است و در غیر این صورت، از جایگاه نازل کنونی خود نیز بیش از پیش سقوط خواهیم کرد.