کاپیتان‌هایی که دیگر نیستند
دلم می‌گیره از تقدیر...
محسن ذاکری
روزنامه نگار
فصل نقل و انتقالات فوتبال ایران در تابستان 1402 اتفاقات عجیبی را تجربه می‌کند. یکی از عجایب نقل و انتقالات تابستان امسال جدایی اکثر کاپیتان‌های تیم‌های لیگ برتری از تیم‌هایشان بود. در این پنجره از 16 تیم حاضر در فصل گذشته لیگ برتر فوتبال ایران کاپیتان‌های 13 تیم از آنها جدا شده‌اند و برای ادامه فوتبال‌شان در فصل آینده به تیم دیگری خواهند رفت. عجیب‌ترین نکته‌ای که این فهرست دارد، جدایی کمال کامیابی‌نیا و سیامک نعمتی دو کاپیتان پرسپولیس از جمع سرخپوشان است. این ثابت می‌کند این اپیدمی حتی به تیم قهرمان هم سرایت کرده و حتی دبل کردن در یک فصل باشکوه نیز دلیلی بر ماندن نخواهد بود.
به همین بهانه در ادامه نگاهی به روند جدایی کاپیتان‌های 13 تیم از 16 تیم حاضر در لیگ برتر فوتبال ایران خواهیم انداخت.
پرسپولیس
پرسپولیس در فصل گذشته لیگ برتر موفق‌ترین تیم حاضر در فوتبال ایران بود که به سه جام حاضر در فوتبال ایران رسید تا همه افتخارات ممکن را درو کند. در چنین شرایطی شاید عجیب باشد که دو کاپیتان از آن تیم برنده و باشکوه در لیست خروجی سرخ‌ها قرار گرفته‌اند. اتفاقی که در پایان فصل بیست و دوم برای سرخپوشان رخ داد و در نتیجه آن کمال کامیابی‌نیا و سیامک نعمتی که زمزمه‌های جدایی آنها به گوش می‌رسید، از جمع شاگردان یحیی گل‌محمدی رفتند تا یکی از مهمترین مأموریت‌های یحیی برای فصل بیست و سوم جایگزین کردن دو ستاره جدید به جای کاپیتان‌های جداشده باشد که توانایی پر کردن جای نعمتی و کامیابی‌نیا را در زمین داشته باشند. شاید این دو بازیکن در فصل گذشته از لحاظ آماری شرایط مطلوبی نداشتند اما تجربه این دو شاید می‌توانست به پرسپولیس کمک کند؛ آنچه یحیی به آن اعتقادی نداشت.
استقلال
سیدحسین حسینی که بیشترین تأثیر را در کسب قهرمانی بدون شکست آبی‌پوشان پایتخت در فصل بیست و یکم به همراه فرهاد مجیدی داشت، پس از جدایی او آمدن ریکاردو ساپینتو به طور کلی تغییر کرد و در طول این فصل گل‌های بدی را دریافت نمود و با عتاب و انتقاد شدید هواداران استقلال روبه‌رو شد؛ آنچه ثابت می‌کند حسینی با استقلال به خط پایان نزدیک شده‌اند. اتفاقی که به نظر می‌رسد در تابستان امسال محقق شود و او پس از 7 فصل حضور مستمر در جمع آبی‌پوشان از این تیم جدا خواهد شد. اتفاقی که تا به امروز به شکل رسمی رخ نداده اما انتشار یک استوری خداحافظی از سوی کاپیتان آبی‌ها ثابت می‌کند او را در استقلال فصل جدید نخواهیم دید. هر چند که برخی‌ها اعتقاد دارند با ناکامی آبی‌ها در جذب بیرو، حسینی شاید بماند.
هوادار
تیم فوتبال هوادار به مانند دیگر تیم‌ها 3 کاپیتان داشت و در کمال تعجب و شگفتی هر سه کاپیتان بنفش‌های تهرانی در تابستان از جمع آنها جدا شده‌اند! مسعود شجاعی کاپیتان سابق تیم ملی فوتبال ایران به عنوان کاپیتان اول در این تیم حاضر بود. بازیکنی که پس از خداحافظی از تیم ملی کشورمان بین تیم‌های متوسط گردش می‌کند. سپهر روزی‌طلب کاپیتان دوم این تیم یکی از معدود بازیکنانی است که هوادار را از زمانی که این تیم در لیگ دسته اول حضور داشت، همراهی می‌کند و حالا به پایان راه با هوادار رسیده. دیگر کاپیتان جدا شده این تیم عزت پورقاز مدافع سال‌های گذشته سپاهان نام دارد که پس از مصدومیت موفق به بازپس‌گیری جایگاهش در سپاهان نشد و فصل گذشته با هدف احیای خودش و بازگشت به سطح اول فوتبال ایران به جمع شاگردان ساکت الهامی پیوست. اتفاقی که رخ نداد تا دوران حضور در جمع بنفش‌های تهرانی خیلی زود به پایان برسد.
پیکان
پیکان فصل گذشته موفق شد در لیگ برتر باقی بماند و این فصل هم باید مراقب باشد که به منطقه سقوط نزدیک نشود. خودروسازان که دیر‌تر از سایر تیم‌ها تکلیف کادر فنی‌شان را مشخص کردند، با جدایی قطعی دو کاپیتان‌شان یعنی ابراهیم صالحی و رشید مظاهری روبه‌رو شدند. جدایی‌هایی که البته با توجه به شرایط آنها غیرقابل پیش‌بینی نبود. به این نام‌ها می‌توان سامان فلاح یکی از جوان‌ترین کاپیتان‌های فصل گذشته لیگ برتر را هم اضافه کرد. بازیکنی که نمایش فوق‌العاده در لباس خودروسازان تهرانی داشت و به تیم ملی هم دعوت شد و با یک بدشانسی جام جهانی و پس از آن هم به علت تصادف لیگ را از دست داد. البته باید گفت جدایی فلاح از جمع شاگردان رسول خطیبی درحال حاضر احتمالی است و آینده این بازیکن جوان و خوش آتیه در نامشخص‌ترین حالت ممکن قرار دارد.
نفت مسجد سلیمان
نفت مسجد سلیمان در این فصل شرایط مطلوبی نداشت و در پایان هم به دسته پایین‌تر سقوط کرد. پس از سقوط این تیم قابل پیش‌بینی بود که تعداد قابل توجهی از بازیکنان این تیم از جمع نفتی‌ها جدا شوند تا شانس خود را در یک تیم دیگر امتحان کنند. عقیل کعبی کاپیتان مسجدسلیمانی‌ها که در سالیان اخیر همواره در این تیم حضور داشته از جمع آنها جدا شد تا هواداران نفت MIS بلافاصله پس از تجربه کردن شوک سقوط تیم‌شان شوک جدایی کاپیتان محبوب‌شان را هم تجربه کنند.
نفت آبادان
صنعت نفت آبادان در فصل گذشته با رخ دادن یک معجزه در لیگ برتر ماندگار شد؛ معجزه‌ای که یکی از ارکان اصلی رخ دادن آن حضور محمد طیبی در این تیم بود. مدافع فوق‌العاده‌ای که پس از افتی که ناشی از حضور در تیم سپاهان داشت، ترجیح داد به فوتبال خوزستان بازگردد. او فصل گذشته به برزیلی‌های ایران پیوست و رضا پرکاس اولین سرمربی نفت وی را به عنوان کاپیتان دوم انتخاب کرد. پس از ماندگار شدن برزیلی‌ها در لیگ برتر، طیبی هم این تیم را به مقصد اصفهان و تیم سپاهان ترک کرد تا یک بار دیگر و پس از چند فصل دوری به سطح اول فوتبال ایران بازگردد.
مس کرمان
آرمان شهدادنژاد دروازه‌بان و کاپیتان مس کرمان که نقش زیادی در صعود این تیم به بالاترین سطح فوتبال ایران داشت، پس از سقوط این تیم از جمع مسی‌های کرمان جدا شد. نکته جالب اینکه شهدادنژاد در سالیان گذشته همواره فوتبالش را در این تیم دنبال کرده و مهره تأثیر‌گذاری هم برای این تیم بوده و حتی در لیگ یک نیز آنها را تنها نگذاشت اما بالاخره هر سلامی یک خداحافظی دارد. اتفاقی که شهدادنژاد آن را در تابستان امسال رقم زد.
مس رفسنجان
لوسیانو پریرا مهاجم برزیلی در فوتبال ایران پیر شد و البته هنوز هم در پیرانه سری میان تیم‌های ایرانی جابه‌جا می‌شود! پریرا به واسطه عملکرد فوق‌العاده‌ای که در چند فصل گذشته با تیم فولاد داشت و موفق شد با این تیم به کفش طلای لیگ بیستم هم برسد، با هدف تقویت خط حمله در پنجره تابستانی نقل و انتقالات توسط مدیران مس رفسنجان خریداری شد و پس از آن هم از سوی محمد ربیعی سرمربی وقت تیم به عنوان کاپیتان انتخاب شد. بازیکنی که البته در مس رفسنجان یک دوران ضعیف را سپری کرد و نتوانست درخشش روزهای اوج خود در فولاد را تکرار کند. پریرا پس از یک فصل نومیدکننده در جمع رفسنجانی‌ها در نهایت از این تیم جدا شد.
گل‌گهر
امین پورعلی هم جزو معدود بازیکنانی است که با گل‌گهر از لیگ دسته اول به بالاترین سطح فوتبال ایران آمده. او که از سال 2017 به این تیم پیوست، 143 بار با پیراهن این تیم به میدان رفت و موفق به 12 بار گلزنی برای سیرجانی‌های فوتبال ایران شد. اتفاقی که باعث شد او از سوی امیر قلعه‌نویی برای لیگ بیست و دوم به عنوان کاپیتان تیم انتخاب شود. با وجود این به نظر می‌رسد اوزونیدیس مربی یونانی به کاپیتان گل‌گهر اعتقادی ندارد و دوران پورعلی پس از آمدن سرمربی یونانی با این تیم پس از 6 فصل همکاری به پایان رسید.
نساجی
سران نساجی پس از پایان لیگ با کارلوس هرناندز سرمربی اسپانیایی‌شان که با این تیم عملکرد نامطلوبی داشت، قطع همکاری کردند و سیدمهدی رحمتی سرمربی فصل قبل آلومینیوم که با این تیم نمایش نسبتاً مطلوبی داشت را جایگزینش کردند. با آمدن رحمتی به نساجی زلزله‌ای در ترکیب تیم شهر خسته به وجود آمد. زلزله‌ای که حتی دامن سه کاپیتان این تیم را که سابقه بسیاری در فوتبال داشتند هم گرفت. اگرچه باید گفت این خروج تنها به دلیل عملکرد ضعیف آنها بوده و به زلزله رحمتی چندان ربطی نداشت! عملکرد سه کاپیتان نساجی در فصل بیست و دوم بخصوص علیرضا حقیقی جای هیچ توجیهی را نگذاشت تا او نخستین جدا شده نساجی باشد. بعد از حقیقی، محمدمهدی نظری و حامد شیری که سابقه بسیاری را در این تیم و فوتبال مازندران دارند هم از این تیم جدا شدند تا نساجی هم از گرداب جدایی کاپیتان‌های فصل گذشته از تیم‌هایشان عقب نماند.
ملوان
محمدصادق بارانی که طی چند فصل اخیر همواره در تیم ملوان عضویت دارد و به عنوان کاپیتان این تیم فعالیت می‌کند، با آمدن مهدی تارتار به این تیم از جمع ملوانان جدا شد. اتفاقی که در نوع خودش عجیب است. زیرا بارانی در فصل گذشته که ملوان عملکرد خوبی نداشتند، یکی از ستاره‌های تیمش بود.
سپاهان
تیم فوتبال سپاهان در این فصل با ژوزه مورایس نمایش فوق‌العاده‌ای داشت. شاید یکی از انتخاب‌های عجیب مرد پرتغالی حضور جلال‌الدین علی محمدی در جمع کاپیتان‌های این تیم بود، بازیکنی که موفق نشد انتظارات مورایس را برآورده کند تا پروسه حضورش در سپاهان تحت نظر این مربی پرتغالی خیلی زود به پایان برسد و سپاهان هم به مانند اکثر تیم‌های لیگ برتری با یکی از کاپیتان‌هایش خداحافظی کند.
تراکتور
پاکو خمس سرمربی مشهور تی‌تی‌ها در پنجره تابستانی نقل و انتقالات کودتا کرده چرا که هر سه کاپیتان فصل گذشته‌اش را کنار گذاشت و آنها هم با دریافت رضایتنامه‌شان از این باشگاه به دیگر تیم‌های حاضر در فوتبال ایران پیوستند. عجیب‌ترین نکته جدایی کاپیتان‌های تراکتور از این تیم اما به رفتن مهدی کیانی بازیکن فوق‌العاده تراکتور در چند فصل اخیر اختصاص دارد. کاپیتانی که برای پرشورها جزو بازیکن‌های کلیدی به حساب می‌آمد. در ادامه اخباری گلر باسابقه تراکتوری‌ها که در طول سال‌های حضورش با هواداران رابطه خوبی داشت و به دریافت لقب قارتال مفتخر شده بود، نیز جدا شد و به گل‌گهر رفت. آنچه با توجه به شرایط اخباری در تراکتور بسیار عجیب می‌نمود. اگرچه قرارداد قارتال با تراکتور به پایان رسیده بود اما به نظر می‌رسید که بسان همه فصول گذشته با تراکتور تمدید کند که البته این اتفاق رخ نداد.
پس از او هادی محمدی مدافع کهنه‌کار تراکتور نیز از این تیم جدا شد تا سومین کاپیتان تراکتوری‌ها نیز از تبریز خارج شود. این جدایی نیز عجیب به نظر می‌رسید چرا که هادی محمدی جزو بهترین بازیکن فصل پرشورها بود.
مرور فهرست بالا ما را به یک نکته عجیب می‌رساند. تا چند فصل پیش می‌نوشتیم و می‌گفتیم که جابه‌جایی مربی‌ها در تیم‌های لیگ برتری زیاد است اما نکته جالب اینکه از این فصل جدایی کاپیتان‌های تیم‌ها به این رویه اضافه شده است. روندی که بی‌هیچ تردیدی به مانند خزان مربیان هیچ دستاوردی برای فوتبال ایران ندارد و تنها باعث سقوط فوتبال می‌شود. به عبارت دیگر می‌توان گفت کاپیتان‌ها جا پای سرمربیان گذاشته‌اند و ثباتی که در فوتبال ایران هر سال کمتر از سال گذشته می‌شود.