بررسی آماری فرمانده های نیمکت های لیگ برتر
شانزده سرمربی ، شانزده مأموریت
آرمن ساروخانیان
@armen9971
با انتخاب مهدی تارتار و رسول خطیبی به عنوان سرمربی ملوان و پیکان، پازل سرمربیان لیگ بیست و سوم تکمیل شد.
در جمع این 16 نفر دو مربی برای اولین بار حضور در لیگ برتر را تجربه می‌کنند. مارینوس اوزونیدیس، سرمربی یونانی گل‌گهر برای اولین بار به فوتبال ایران آمده و سعید دقیقی، سرمربی شمس آذر قزوین هنوز در لیگ برتر مربیگری نکرده است. دقیقی که با تیمش در لیگ یک به قهرمانی رسید تنها چهره جدیدی است که وارد چرخه مربیان ایرانی لیگ برتر شده و بقیه نام‌ها کسانی هستند که در سال‌های گذشته در تیم‌های مختلف مربیگری کرده‌اند و امسال تنها شاهد جابه‌جایی‌شان هستیم. اکثر این مربیان چهره‌های آشنایی هستند و این گزارش بیشتر یک بررسی آماری از عملکرد دوران حرفه‌ای آنها و کارنامه فصل قبل‌شان است. آمار متوسط امتیاز آنها متعلق به سایت «سوفا اسکور» است.
یحیی گل‌محمدی
بهترین رتبه در لیگ برتر: قهرمانی (پرسپولیس در لیگ‌های 19، 20 و 22)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: اول
افتخارات: 3 قهرمانی لیگ برتر (پرسپولیس)، 3 قهرمانی جام حذفی (پرسپولیس و ذوب‌آهن)، 2 قهرمانی سوپرجام (ذوب‌آهن و پرسپولیس)
متوسط امتیاز: 87/1
یحیی گل‌محمدی بعد از قهرمانی دوگانه فصل گذشته در اوج دوران مربیگری‌اش است. او در مقاطع مختلف مربیگری در پرسپولیس فراز و فرودهای زیادی را تجربه کرده و در مقاطعی مثل پایان لیگ بیست و یکم که با قهرمانی بدون شکست استقلال به پایان رسید با انتقادات تندی روبه‌رو شد. با این حال در سه و نیم فصل گذشته ثابت کرده که برای این مأموریت پرفشار و برآورده کردن انتظارات بالای هواداران حداقل در جمع مربیان ایرانی بهترین گزینه است. در لیگ بیست و سوم هم هواداران پرسپولیس از گل‌محمدی انتظاری جز قهرمانی ندارند و به موفقیت در لیگ قهرمانان آسیا هم چشم دوخته‌اند. با این حال دفاع از قهرمانی لیگ با حضور سپاهان مورایس، استقلال نکونام و خمس تراکتور کار آسانی نیست.
ژوزه مورایس
بهترین رتبه در لیگ برتر: دوم (سپاهان در لیگ 22)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: دوم
افتخارات: قهرمانی لیگ تونس (اسپرانس)، قهرمانی لیگ عربستان (الهلال)، 2 قهرمانی لیگ کره (جونبوک)، قهرمانی جام حذفی کره (جونبوک)
متوسط امتیاز: 75/1
در کارنامه مورایس عناوین مهمی مثل قهرمانی لیگ کره و عربستان دیده می‌شود و همین رزومه پر بار انتظارات هواداران سپاهانی را بالا برده بود.
او فصل گذشته تیم خیلی خوبی ساخت که در بازی‌های مستقیم مدعیان قهرمانی لیگ برتر را شکست داد و تا هفته آخر در کورس قهرمانی بود، ولی به خاطر یک لغزش کوچک در بازی خانگی با ملوان جام را به پرسپولیس واگذار کرد. او برای فصل جدید شناخت بیشتری از فوتبال ایران پیدا کرده و با سپاهان قطعاً در هر دو جام مدعی خواهد بود. با توجه به تیم پرمهره‌ای که سپاهان می‌بندد، این بار هیچ بهانه‌ای برای قهرمان نشدن پذیرفته نخواهد شد و مورایس باید ثابت کند که انتخابش اشتباه نبوده است.
علیرضا منصوریان
بهترین رتبه در لیگ برتر: دوم (استقلال در لیگ 16)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: هفتم (فولاد)
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 1.58
منصوریان در میانه فصل گذشته جانشین نکونام شد و توانست فولاد را تا رتبه هفتم بالا بکشد. فولاد فصل گذشته به دلیل اختلافات و انرژی که حضور در لیگ قهرمانان از آنها گرفت نتوانست نتایج خوبی بگیرد، ولی هواداران انتظار دارند که این فصل به رتبه بالاتری برسند.
منصوریان در دومین فصل حضورش در استقلال نتایج ضعیفی گرفت و بعد از آن مجبور شد در تیم‌های رده میانی و پایین جدول مربیگری کند. موفقیت در فولاد می‌تواند سکوی پرتاب دوباره‌ای برای او باشد. فولاد این فصل با سلیقه منصوریان بسته می‌شود. او روی استفاده از بازیکنان پایه‌های فولاد هم تاکید داشت و باید دید دستپختش چه خواهد بود.
پاکو خمس
بهترین رتبه در لیگ برتر: چهارم (تراکتور در لیگ 22)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: چهارم
افتخارات: قهرمانی لالیگای 2 (کارتاخنا)
متوسط امتیاز: 29/1
پاکو خمس در میانه فصل گذشته روی نیمکت تراکتور جانشین قربان بردیف شد و عملکردش فراتر از انتظار بود. هرچند مربی اسپانیایی ابزار کافی و زمانی برای آماده‌سازی در اختیار نداشت، از روز اول روی پرس تمام زمین اصرار کرد و توانست این روش را خیلی زود در تیمش جا بیندازد. تراکتور با خمس فوتبال جذابی به نمایش گذاشت و نتایج خیلی خوبی گرفت تا فصل را در رتبه چهارم تمام کند و سهمیه آسیایی بگیرد. برای اولین بار در فصول گذشته مدیریت باشگاه هم پای مربی‌اش ایستاد و در این فصل که خمس خودش تیم را می‌بندد، هواداران انتظار دارند که با مربی اسپانیایی به کورس قهرمانی برگردند. البته حضور همزمان در لیگ برتر و لیگ قهرمانان کار تراکتور را سخت‌تر خواهد کرد. خمس این فصل در شرایط برابر با مربیان رقیب فرصت دارد تا توانایی‌اش را نشان بدهد و ثابت کند که بی‌دلیل نامزد مربیگری در تیم ملی نشده بود. اشتباه است اگر این مربی اسپانیایی را مدعی قهرمانی ندانیم.
مارینوس اوزونیدیس
بهترین رتبه در لیگ برتر: -
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: -
افتخارات: قهرمانی لیگ قبرس (آپوئل نیکوزیا)، قهرمانی جام حذفی و سوپرجام رومانی (یونیورسیتاته کرایووا)
متوسط امتیاز: 53/1
اوزونیدیس اولین مربی یونانی است که در لیگ برتر مربیگری خواهد کرد، ولی به خاطر همکاری با بازیکنان ایرانی در لیگ یونان با فوتبال ایران کاملاً غریبه نیست. گل‌گهر در سال‌های گذشته با قلعه‌نویی به یکقدمی مدعیان قهرمانی رسیده بود و امیدوار است که با اوزونیدیس بتواند این فاصله را باز هم کمتر کند. انتظار می‌رود گل‌گهر که استخوانبندی‌اش را حفظ کرده، بازیکنان مورد نیاز مربی یونانی را هم جذب کند.
اوزونیدیس کارنامه نسبتاً خوبی در فوتبال یونان دارد، با این حال نمی‌توان پیش‌بینی کرد که در فوتبال ایران چه عملکردی داشته باشد. گل‌گهر فصل گذشته بعد از جدایی قلعه‌نویی تا رتبه ششم سقوط کرد و باشگاه قطعاً انتظار دارد که اوزونیدیس در لیگ بیست و سوم به رتبه بالاتری برسد.
ساکت الهامی
بهترین رتبه در لیگ برتر: چهارم (تراکتور در لیگ 19)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: دهم
افتخارات: 2 جام حذفی (تراکتور و نساجی)
متوسط امتیاز: 47/1
دو قهرمانی جام حذفی با تراکتور و نساجی به الهامی کمک کرد که نامش را در جمع مربیان موفق فوتبال ایران مطرح کند. او بعد از چهارمی با تراکتور در دو تیم نساجی و هوادار مربیگری کرد که بودجه پایینی داشتند، ولی مربیگری در مس رفسنجان به او این فرصت را می‌دهد که تیم خوبی ببندد و به رتبه‌های بالای جدول فکر کند. مس فصل گذشته با ربیعی پنجم شد و از الهامی انتظار می‌رود که حداقل رتبه فصل گذشته را تکرار کند. او نشان داده مربی خوشفکری است، ولی اگر نتواند پرخاشگری کنار زمین را کنترل کند، شانس زیادی برای رسیدن به نیمکت‌های مهم‌تر نخواهد داشت. مس رفسنجان فرصت خوبی است تا او رزومه‌اش را قوی‌تر کند، ولی اگر با این تیم نتایج خوبی نگیرد، شاید دیگر فرصتی برای مربیگری در تیم‌های بزرگ پیدا نکند.
جواد نکونام
بهترین رتبه در لیگ برتر: پنجم (فولاد در لیگ 21)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: -
افتخارات: قهرمانی جام حذفی (فولاد)، قهرمانی سوپرجام (فولاد)
متوسط امتیاز: 66/1
روزی که نکونام وارد دنیای مربیگری شد قابل پیش‌بینی بود که بالاخره به نیمکت استقلال برسد. تجربه سال‌ها بازی و کاپیتانی در تیم ملی، سابقه حضور طولانی در لالیگا و همکاری با مربیان بزرگ بین‌المللی آیتم‌هایی است که به او برای بالا رفتن سریع از پله‌های ترقی کمک می‌کرد. او از تیم‌های کوچکتر شروع کرد، ولی فولاد ایستگاهی بود که به او فرصت داد مربیگری در بالاترین سطح لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا را تجربه کند، هرچند اختلافات و حاشیه‌ها در فصل گذشته اجازه نداد روند خوبش ادامه پیدا کند و در میانه راه جدا شد. نکونام به لطف کاریزما و شخصیتش بعید است مشکلی برای کنترل بازیکنان استقلال داشته باشد، ولی بعد از قهرمانی دو فصل قبل مجیدی و فوتبال تهاجمی فصل گذشته ساپینتو، انتظارات هواداران از او بالا خواهد بود.
نکونام در فولاد بارها به علاقه‌اش به بازی دفاع – ضدحمله اشاره کرد، ولی در استقلال چاره‌ای جز رویکرد تهاجمی نخواهد داشت.
انتخاب دستیاران خارجی مناسب فرمولی است که به موفقیت مجیدی کمک کرد و می‌تواند به نکونام هم در عبور از این مأموریت سخت کمک کند. غیبت در لیگ قهرمانان هم امتیازی است که فشار مسابقات استقلال را نسبت به پرسپولیس، سپاهان و تراکتور کمتر می‌کند. این جدی‌ترین آزمون مربیگری نکونام است و می‌تواند آینده او در این مسیر را تعیین کند.
مجتبی حسینی
بهترین رتبه در لیگ برتر: چهارم (ذوب‌آهن در لیگ 16)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: یازدهم (پیکان)
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 42/1
حسینی در دو فصل گذشته هدایت تیم جوان پیکان را به عهده داشت و ماندن در لیگ برتر نتیجه قابل قبولی برای اوست. ایراد بزرگی که فصل گذشته به پیکان وارد شد، آمار ضعیف تهاجمی‌اش بود که فقط 12 گل زد و حسینی باید سراغ فوتبال ریسک‌پذیرتری برود. او این فصل امیدوار بود که با مربیگری در یک تیم پرمهره‌تر برای رتبه‌های بالاتر بجنگد، ولی آلومینیوم تعداد زیادی از بازیکنانش را از دست داده و ظاهراً او دوباره مجبور خواهد شد با بازیکنان جوان کار کند. تیم اراکی فصل گذشته به رتبه هشتم رسید، ولی با جدایی بازیکنان اصلی‌اش کار سختی برای تکرار این رتبه دارد. اگر حسینی بتواند ستون فقرات تیمش را با بازیکنان باتجربه ببندد، بخت بیشتری برای موفقیت خواهد داشت.
محمد ربیعی
بهترین رتبه در لیگ برتر: پنجم (مس رفسنجان در لیگ 22)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: پنجم
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 60/1
ربیعی حضور در لیگ برتر را با مس رفسنجان تجربه کرد. او با این تیم به لیگ برتر صعود کرد و سیر صعودی‌اش در سه فصل گذشته مشهود است که به ترتیب هشتم، ششم و پنجم شد. او با جدایی از این تیم ریسک کرد و به دنبال چالش بزرگتری بود، ولی فرصت رسیدن به نیمکت هیچ‌کدام از مدعیان را پیدا نکرد و این فصل باید بختش را در ذوب‌آهن محک بزند. تیم اصفهانی فصل گذشته در رتبه نهم ایستاد و ممکن است از نظر مهره نتواند به سطح مس رفسنجان برسد و این کار ربیعی را سخت‌تر می‌کند، ولی باشگاه انتظار دارد که او با تجربه‌ای که در سیرجان به دست آورده رتبه این تیم را ارتقا بدهد. شاید ذوب‌آهن آن تیمی نبود که ربیعی انتظارش را داشت، ولی اگر با این تیم نتایج خوبی بگیرد، شاید برای فصل آینده شانس نشستن روی نیمکت‌های بهتر را پیدا کند.
محمود فکری
بهترین رتبه در لیگ برتر: نهم (نساجی در لیگ 19)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: -
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 56/1
بعد از جدایی فکری از سایپای لیگ یکی در میانه فصل گذشته، کمتر کسی انتظار داشت که او دوباره فرصت مربیگری در لیگ برتر را به دست آورد، ولی او روی نیمکت هوادار جانشین الهامی شده است.
هوادار فصل گذشته دهم شد و فکری وعده داده که رتبه بهتری به دست خواهد آورد، ولی با توجه به بودجه تیم این مأموریت سختی برای او است. این سومین فصل هوادار در لیگ برتر است و هدف واقع‌بینانه‌تر برای آنها ماندن خواهد بود. موفق‌ترین دوران مربیگری فکری به نساجی برمی‌گردد و بعد از آن در استقلال و نفت مسجدسلیمان دوران موفقی نداشت. اگر او در هوادار هم نتواند نتایج خوبی بگیرد، کار سختی برای ماندن در چرخه مربیان لیگ برتری خواهد داشت.
رسول خطیبی
بهترین رتبه در لیگ برتر: چهارم (تراکتور در لیگ 20)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: -
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 36/1
خطیبی بعد از یک سال حضور در مدیریت دوباره به دنیای مربیگری برگشته و هدایت پیکان را پذیرفته که فصل قبل در رتبه یازدهم ایستاد. پیکان از تیم‌هایی است که بودجه پایینی دارد، ولی خطیبی سابقه استفاده از بازیکنان جوان در ماشین‌سازی و آلومینیوم اراک را دارد.
مأموریت اصلی خطیبی در این تیم ماندن در لیگ برتر است و حتی تکرار رتبه فصل گذشته هم دستاورد نسبتاً خوبی خواهد بود.
با این حال او کار آسانی در پیش ندارد.
مهدی
تارتار
بهترین رتبه در لیگ برتر: پنجم (پارس جنوبی جم در لیگ 17)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: نهم (ذوب‌آهن)
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 23/1
تارتار در دو فصل گذشته روی نیمکت ذوب‌آهن بود و با بازیکنان گمنام این تیم نتایج نسبتا خوبی گرفت.
نهمی برای ذوب‌آهن رتبه قابل قبولی بود، با این حال باشگاه تصمیم به قطع همکاری گرفت و تارتار در فصل جدید روی نیمکت ملوان می‌نشیند. تیم پرطرفدار شهر انزلی فصل گذشته با زارع دوازدهم شد که رتبه خوبی محسوب می‌شود و این فصل هم با توجه به بودجه پایین ملوان، مأموریت تارتار حفظ این تیم در لیگ برتر است. او از مربیانی است که سابقه خوبی در کار کردن با جوانان دارد و این نکته مثبت انتخاب او برای ملوان است.
مهدی رحمتی
بهترین رتبه در لیگ برتر: هشتم (آلومینیوم در لیگ 22)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: هشتم
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 27/1
عنوان هشتمی فصل گذشته با آلومینیوم دستاورد خوبی برای رحمتی بود، هرچند این تیم در نیم‌فصل دوم افت کرد و نتوانست نتایج شروع فصل را تکرار کند. او در نساجی کار سختی دارد، چرا که باید علاوه بر لیگ برتر در لیگ قهرمانان هم بجنگد. او در قدم اول در نساجی جوانگرایی کرده و تعدادی از بازیکنان موفق آلومینیوم را با خودش به قائمشهر برده است. همکاری قبلی این بازیکنان با رحمتی می‌تواند فرآیند تطبیق‌پذیری آنها را تسریع کند. رتبه سیزدهم فصل گذشته نساجی نشان می‌دهد که رحمتی باید نگران خطر سقوط باشد و از طرف دیگر هواداران انتظار دارند که در آسیا نتایج آبرومندی بگیرد. اگر این مربی جوان در نساجی موفق شود، گام بلندی به سمت نیمکت‌های مهم‌تر لیگ برمی‌دارد.
عبدالله ویسی
بهترین رتبه در لیگ برتر: قهرمانی (استقلال خوزستان در لیگ 15)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: چهاردهم
افتخارات: قهرمانی لیگ برتر (استقلال خوزستان)
متوسط امتیاز: 37/1
ویسی بعد از قهرمانی غیرمنتظره لیگ برتر با استقلال خوزستان افت کرد و حتی به مربیگری در لیگ یک هم رسید، ولی فصل گذشته در هفته‌های پایانی توانست صنعت نفت را در لیگ برتر نگه دارد که موفقیت بزرگی بود. او این فصل هم با تیم پرطرفدار آبادانی ادامه می‌دهد و ظاهراً از مدیران باشگاه قول گرفته که تیم خوبی ببندد. اگر ویسی عملکرد هفته‌های پایانی فصل گذشته را تکرار کند، خیال هواداران بابت ماندن در لیگ برتر راحت خواهد بود. باید دید فصل آینده کدام وجه ویسی را در آبادان خواهیم دید.
سیروس
پورموسوی
بهترین رتبه در لیگ برتر: هفتم (استقلال خوزستان در لیگ 16، فولاد در لیگ 17 و صنعت نفت در لیگ 19)
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: -
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 35/1
پورموسوی که در سال‌های گذشته هدایت تیم‌های مختلف خوزستانی را به عهده داشته حالا با استقلال خوزستان به لیگ برتر برگشته است. فصل گذشته مس کرمان که به لیگ برتر برگشته بود، نتوانست در این رده بماند و استقلال خوزستان هم باید مراقب باشد که آسانسور نشود. پورموسوی که تیم کم‌ستاره‌ای دارد با مأموریت سختی روبه‌رو شده، ولی از خوش‌شانسی اوست که در لیگ بیست و سوم هم چند تیم شرایط مشابهی دارند.
سعید دقیقی
بهترین رتبه در لیگ برتر: -
رتبه فصل گذشته در لیگ برتر: -
افتخارات: -
متوسط امتیاز: 12/2
دقیقی 37 ساله جوانترین سرمربی فصل جدید لیگ برتر است که برای اولین بار مربیگری در این مسابقات را تجربه می‌کند. نتایج درخشان او با شمس آذر که در لیگ یک قهرمان شد و برای اولین بار این تیم قزوینی را به لیگ برتر رساند، خیال مدیران باشگاه را راحت کرده که با او ادامه بدهند. با این حال کیفیت و سطح این مسابقات با لیگ یک قابل مقایسه نیست و او کار خیلی سختی برای حفظ این تیم خواهد داشت.