فراز و فرود نکونام
13 از 6!
حامد حسینی
خبرنگار
روز سه‌شنبه برای هواداران باشگاه استقلال فوق‌العاده بود. جواد نکونام ملی‌پوش سابق تیم ملی و همچنین سرمربی سابق فولاد و نساجی پس از کش و قوس و فراوان به‌عنوان سرمربی جدید آبی پوشان تهرانی در فصل بیست و سوم انتخاب شد و جانشین ریکاردو ساپینتو پرتغالی شد تا استقلال سرانجام از بلاتکلیفی خارج شده و سرمربی جدید خود را بشناسد.
به بهانه حضور دوباره او در جمع آبی‌پوشان تهرانی پس از سال‌ها نگاهی به زندگی فوتبالی سرمربی جوان و جدید استقلال خواهیم انداخت.
بازگشت به فوتبال ایران
جواد نکونام در پنجره نقل و انتقالاتی تابستان 1391 پس از سال‌ها به فوتبال ایران بازگشت و با عقد قراردادی یکساله به استقلال پیوست. آمدن نکو به استقلال در حالی رخ داد که امیر قلعه‌نویی سرمربی وقت آبی پوشان از او به‌عنوان کاپیتان استقلال در فصل 1392-1391 نام برده بود. اتفاقی که باعث عصبانیت فرهاد مجیدی دیگر ستاره‌ای که در آستانه انتقال به استقلال قرار داشت، شد. او در این فصل در مجموع 5 بار برای آبی‌پوشان پایتخت گلزنی کرد و در نهایت با این تیم به مقام قهرمانی لیگ برتر فوتبال کشورمان در فصل 1392-1391 دست یافت تا پس از حاشیه‌های فراوان پایان خوشی را با این تیم در فوتبال ایران تجربه کند.
رفتن به کویت
نکو پس از قهرمانی با استقلال در فصل 1392-1391 لیگ برتر فوتبال ایران برای یک فصل دیگر در فوتبال ایران ماند و قراردادش با استقلال را برای یک فصل دیگر تمدید کرد. او در 24 دی ماه 1392 در حالی که 3 روز به دربی تهران بین استقلال و پرسپولیس باقی مانده بود، با قراردادی به‌مدت 4 ماه و ارزش بیش از 500 هزار دلار به الکویت کویت پیوست. تصمیمی که می‌توان آن را یکی از عجیب‌ترین تصمیمات دوران فوتبالی جواد نکونام خواند. او در علت جدایی‌اش از استقلال در برنامه نود به عادل فردوسی‌پور گفت امیر قلعه‌نویی سرمربی وقت آبی‌پوشان عامل جدایی‌اش از استقلال در آن مقطع زمانی بوده است.
بازگشت به اوساسونا
نکونام در مرداد ماه 1393 و تنها یک ماه پس از جام جهانی 2014 برزیل با عقد قراردادی به اوساسونا تیم سابقش که در آن مقطع در لالیگا ادلانته حضور داشت، بازگشت. بازگشت او به تیم اسپانیایی در حالی رقم خورد که فصل گذشته مدیرعامل سابق این باشگاه اجازه حضور او در این تیم را نداده بود و این بازیکن با دستمزد کمتری تا پایان فصل برای این تیم به میدان رفت.
خداحافظی از فوتبال
او پس از اینکه در لیست مازاد اوساسونا قرار گرفت به فوتبال ایران بازگشت و در تیر 94 با عقد قراردادی به تیم فوتبال سایپا پیوست. نکو پس از گذشت 17 هفته از مسابقات لیگ برتر 1395-1394 با پرداخت مبلغی به مسئولان سایپا رضایتنامه‌اش را گرفت و به تیم العربی قطر پیوست. نکونام که در تیم العربی عملکرد خوبی نداشت و تحت شدیدترین انتقادات از سوی رسانه‌های قطری و مسئولان باشگاه العربی قرار گرفته بود، با پایان قرارداد 4 ماهه‌اش تیرماه 1395 از دنیای فوتبال خداحافظی کرد. البته باید گفت نکونام پس از بازی مقابل سوئد در نوروز 1394 به‌صورت رسمی از بازی‌های ملی خداحافظی کرده بود.
بازگشت به تیم ملی در قامت مربی
پس از خداحافظی از فوتبال در تابستان 1395 بلافاصله به‌عنوان دستیار کارلوس کی‌روش به تیم ملی که آن زمان خودش را برای حضور در رقابت‌های انتخابی جام جهانی 2018 روسیه آماده می‌کرد، بازگشت تا اولین قدم‌های مربیگری‌اش را تحت نظر یکی از سرمربیان محبوبش پیش ببرد. عمر همکاری نکونام و کی‌روش به‌عنوان اعضای کادر فنی به مانند سایرین دوام چندانی نداشت و خیلی زود از کادرفنی مرد پرتغالی در تیم ملی جدا شد.
قهرمانی با فولاد در جام حذفی
و سوپرجام
نکونام پس از جدایی از نساجی در تابستان 1398 هدایت فولاد را برعهده گرفت و با این تیم نتایج مطلوبی کسب کرد. این سرمربی اما در تابستان سال 1400 از فولاد جدا شد و عبدالله ویسی جایش روی نیمکت فولادی‌ها را گرفت. پس از کسب نتایج نامطلوب از سوی ویسی در میانه‌های فصل بیست و یکم جواد نکونام جایگزین او روی نیمکت فولاد شد. آنچه با کسب جام حذفی و سوپرجام فوتبال ایران از سوی او و شاگردانش همراه بود.
قهرمانی نوبرانه با پاس
اولین قهرمانی جواد نکونام در لیگ برتر فوتبال ایران با پاس در فصل 1383-1382 پس از 6 فصل حضور در این تیم به‌دست آمد. نکونام در فصلی که پاس قهرمان لیگ برتر فوتبال ایران شد برای این تیم 10 گل به ثمر رساند. نکته جالب اینکه نکو اولین گلش در لیگ برتر را در هفته اول همین دوره لیگ مقابل استقلال و در شبی که پاس مقابل آبی پوشان تهرانی به تساوی رضایت داد، به ثمر رساند تا تیم استقلال از همان ابتدای دوران فوتبال جواد نکونام تأثیر زیادی در زندگی این بازیکن ایفا کند.
ستاره نوظهور ملی‌پوش می‌شود
عملکرد فوق‌العاده جواد نکونام در لیگ برتر مصادف شد با آمدن میروسلاو بلاژویچ سرمربی تیم ملی فوتبال کرواسی در جام جهانی 1998 فرانسه به تیم ملی کشورمان. جواد البته از سال 1379 سابقه حضور در تیم ملی فوتبال ایران را دارد. اولین تورنمنت رسمی نکونام با تیم ملی به رقابت‌های قهرمانی غرب آسیای 2000 باز می‌گردد. جایی که او در عین حوانی تبدیل به بازیکن فیکس تیم ملی فوتبال ایران شد. البته باید گفت که از اولین حضور نکونام در ترکیب تیم ملی تا به ثمر رساندن اولین گل ملی‌اش 4 سال فاصله بود و این بازیکن برای اولین بار در ترکیب تیم ملی در رقابت‌های قهرمانی غرب آسیای سال 2004 و در بازی مقابل تیم ملی فوتبال لبنان اولین گل ملی‌اش را به ثمر رساند.
حضور در الوحده و الشارجه امارات
جواد نکونام با عملکرد فوق‌العاده‌ای که در سال‌های ابتدایی حضور در لیگ برتر فوتبال ایران به نمایش گذاشت، خیلی زود لژیونر شد و در پنجره نقل و انتقالات تابستانی سال 1384 با وجود اینکه از تیم بشیکتاش ترکیه پیشنهاد داشت، با قراردادی به الوحده امارت پیوست. عمر حضور نکو در الوحده کوتاه بود و او در تابستان 1385 به الشارجه امارات ملحق شد. مدت زمان حضور نکونام به طور کلی در فوتبال حاشیه خلیج فارس خیلی کوتاه بود. ستاره جوان فوتبال ایران که آن فصل موفق شد برای الشارجه امارات در 11 مسابقه آمار فوق‌العاده 5 گل زده را ثبت کند، با یک آفر از سوی باشگاه اوساسونا اسپانیا مواجه شد. پیشنهادی که از سوی جواد نکونام پذیرفته شد تا فوتبال ایران پس از کریم باقری، علی دایی و سایر بازیکنانی که آن زمان از ایران به اروپا رفته بودند، یک لژیونر جدید را این بار در اسپانیا داشته باشد.
جواد لالیگایی
جواد نکونام ستاره جوان فوتبال ایران در تیرماه 1385 با عقد قراردادی دوساله که بند تمدید یکساله در آن قرار داشت، به تیم فوتبال اوساسونای اسپانیا که آن زمان در لالیگا (بالاترین سطح فوتبال باشگاهی در اسپانیا) حضور داشت، پیوست. نکو اولین بازی‌اش برای اوساسونا را در بازی رفت پلی‌آف لیگ قهرمانان اروپا در فصل 2007-2006 انجام داد. مسابقه‌ای که با تساوی صفر- صفر دو تیم به پایان رسید و در بازی برگشت هم هامبورگ با اوساسونا در شرایطی که جواد نکونام روی نیمکت قرار داشت، به تساوی یک - یک مقابل این تیم دست یافت و به علت گل زده کمتر در خانه حریف از صعود به مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا بازماند.
گل نجات‌بخش برای اوساسونا
اوساسونا با شکست مقابل هامبورگ به رقابت‌های جام یوفا (لیگ اروپای فعلی) صعود کرد. این تیم اسپانیایی در دور اول رقابت‌های حذفی جام یوفای آن فصل مقابل بوردوی فرانسه صف‌آرایی کرد. رقابتی که با تساوی صفر- صفر دو تیم در بازی رفت همراه بود و تیم اسپانیایی در بازی برگشت این مرحله بوردوی فرانسه را با گل دقیقه 119 جواد نکونام شکست داد و به مرحله یک هشتم نهایی جام یوفای 2007-2006 صعود کرد. گلی که بدون هیچ تردیدی یکی از مهم‌ترین گل‌های دوران فوتبال جواد نکونام است.
جواد لالیگایی کاپیتان می‌شود
جواد نکونام یکی از بازیکنان مورد اعتماد کی‌روش طی زمان حضورش در تیم ملی فوتبال ایران بود. تیم ملی با عبور از کره در اولسان به جام جهانی 2014 برزیل صعود کرد و در آن مسابقات با تیم‌های نیجریه، بوسنی و آرژانتین همگروه شد. از سوی دیگر نکونام هم که شرایط فوق‌العاده‌ای در تیم باشگاهی‌اش داشت، از سوی سرمربی پرتغالی وقت تیم ملی به‌عنوان کاپیتان تیم ایران در جام جهانی 2014 برزیل انتخاب شد تا اولین کاپیتانی را در تیم ملی فوتبال کشورمان تجربه کند.
رکورددار حضور در تیم ملی و جام جهانی
همانطور که پیش‌تر گفته شد جواد نکونام از سال 2000 در تیم ملی حضور داشت، آنچه باعث شد یکی از بازیکنان رکورددار حاضر در جام جهانی فوتبال شود. البته از این حیث مسعود شجاعی کاپیتان سابق تیم ملی فوتبال ایران با تجربه حضور در 3 جام جهانی (2006 آلمان، 2014 برزیل و 2018 روسیه) بالاتر از جواد نکونام که تنها در 2 جام جهانی 2006 آلمان و 2014 روسیه حضور داشته، ایستاده. با وجود این نکونام با حضور در 149 بازی ملی رکورددار بازی‌های ملی در فوتبال کشورمان در تاریخ است، رکوردی که بعید به نظر می‌رسد تا دهه آینده شکسته شود.
رها کردن فولاد پیش از بازی با الهلال
فولاد خوزستان در فصل گذشته لیگ قهرمانان آسیا تنها تیمی بود که موفق شد به مرحله حذفی صعود کند. این تیم در مرحله اول حذفی به مصاف الفیصلی عربستان رفت. مسابقه‌ای که با پیروزی فولاد و صعود آنها همراه شد. پس از صعود فولاد، جواد نکونام در هتل تیم ناپدید شد و پس از آن به تهران بازگشت تا حمیدرضا رجبی هدایت فولاد مقابل تیم تا دندان مسلح الهلال را برعهده داشته باشد. رها کردن فولاد در میانه تورنمنت تنها نکته سیاه کارنامه سرمربیگری نکونام طی چند سال اخیر است.