از قایدی، نیازمند، حسین‌زاده تا جهانبخش و مهدوی‌کیا
دلارهای بی‌زبان در جیب خارجی‌ها!
امیر اسدی
amirasadijournalist@gmail.com
در سالهای اخیر تعداد زیادی از ستاره‌های فوتبال ایران، از باشگاه‌های مختلف داخلی راهی لیگ‌های خارجی شده‌اند اما از قبال آنها نه درآمدزایی شده و نه اتفاق خاصی برای فروشنده رخ داده است. دو سه دهه قبل امیر عابدینی در پرسپولیس مدیریت می‌کرد. او بازیکنان بسیاری را به فوتبال اروپا منتقل کرد که پرسپولیس تا سالهای سال برای انتقال بعدی آنها هم سود برد. به‌عنوان نمونه مهدی مهدوی‌کیا راهی بوخوم شد و سپس هامبورگ. برای انتقال او از بوخوم به هامبورگ هم پول هنگفتی به پرسپولیس رسید. جالب اینجا بود که به ازای هر بار تمدید قرارداد مهدوی‌کیا با هامبورگ هم به‌صورت روتین به حساب باشگاه پرسپولیس مبلغی واریز می‌شد. این اتفاق برای علیرضا جهانبخش و در دوران مدیریت امیر عابدینی در داماش هم رخ داد. جهانبخش با مبلغ 200 هزار یورو به ان‌ای‌سی نایمخن هلند رفت. او وقتی از نایمخن به آلکمار رفت نیز باشگاه داماش ذینفع بود. جالب‌تر اینکه هنگام انتقال جهانبخش از آلکمار به برایتون در انگلیس نیز مبلغی به داماش تعلق گرفت.
از زمان عابدینی به بعد اما درآمدزایی خاصی را در فوتبال ایران ندیده‌ایم. فقط چهار نمونه در یکی دو سال اخیر را با هم مرور می‌کنیم تا به گوشه‌ای از مدیریت ضعیف فوتبال ایران در این بخش اشاره کنیم. مهدی قایدی با قراردادی 8/1 میلیون دلاری از استقلال راهی شباب الاهلی امارات شد. استقلال برای بازگشت قرضی او مبلغ یک میلیون دلار هزینه کرد. این فصل هم برای دائمی کردن قرارداد قایدی، استقلال باید مبلغی در حدود دو میلیون دلار هزینه کند. یعنی 2/1 میلیون دلار ضرر در طول دو سال و برای جذب بازیکنی که متعلق به باشگاه استقلال بوده است.
در اصفهان، سپاهان پیام نیازمند را رایگان از دست داد. او وقتی قراردادش تمام شد، به پرتغال رفت تا برای پورتیموننزه بازی کند. در پرتغال اوضاع بر وفق مراد نیازمند نبود و او ناچار به بازگشت شد. سپاهان برای انتقال قرضی او مبلغ 250 هزار دلار هزینه کرد تا وظیفه حراست از دروازه تیمش در لیگ بیست و دوم را به او بسپارد. حالا هم برای انتقال قطعی نیازمند به سپاهان، باشگاه اصفهانی یک میلیون دلار هزینه کرده. یعنی 25/1 میلیون دلار برای بازیکنی که متعلق به سپاهان بود اما رایگان رفت و با هزینه بالا برگشت.
امیرحسین حسین‌زاده هم چنین سرنوشتی را احتمالاً تجربه خواهد کرد. استقلال با دریافت 250 هزار دلار رضایتنامه یکی از بهترین بازیکنان خود را صادر کرد. حالا اما بحث بازگشت او مطرح شده و شنیده می‌شود شارلروا در بلژیک که چندان از او استفاده نکرد، مبلغی در حدود یک میلیون دلار برای صدور رضایتنامه‌اش پول می‌خواهد. یعنی یک درآمدزایی فوق‌العاده برای باشگاه بلژیکی که خوب می‌داند از بازیکنان چطور پول بسازد.
ماجرای محمد محبی هم شبیه قایدی، نیازمند و حسین‌زاده است. او در قبال حضور شهریار مغانلو در سپاهان راهی سانتاکلارای پرتغال شد. سپاهان البته در این مسیر مغانلو را به دست آورد و ضرری متوجه باشگاه اصفهانی نشد. استقلال اما با پرداخت 600 هزار یورو رضایتنامه قرضی محبی را از سانتاکلارا گرفت و حالا هم برای دائمی شدن آن باید چند میلیون یورویی هزینه کند. یعنی برای انتقال قرضی یک بازیکن 600 هزار یورو به حساب طرف پرتغالی واریز کردند و حالا هم باید هزینه‌ای هنگفت بپردازند تا این بازیکن را به خدمت بگیرند.
از این اتفاقات در فوتبال ایران بارها رخ داده و البته کسی خم به ابرو نیاورده. دلارهای بی‌زبان به حساب باشگاه‌های خارجی واریز می‌شود و دلیلش هم فقط سوءمدیریت است. شاید اگر امیر عابدینی یک کلاس درس توجیهی بگذارد، بخشی از مشکلات اینچنینی حل شود.