رکوردشکنی عجیب لیگ برتر در جذب و اخراج مربی
هیچ کس فرگوسن نمیشود
فردا دهمین سالگرد اعلام بازنشستگی سر الکس فرگوسن بعد از 27 سال کار در منچستریونایتد است، بعد از یک دهه اگر مربیهای لیگ برتری 27 هفته در کار خود بمانند، خوششانسی آوردهاند. وحشت جای صبر را در هیأت مدیرهها گرفته و دلیلش هم شکست اقتصادی است، سقوط به دسته پایینتر از یک طرف و نگرفتن سهمیه لیگ قهرمانان از طرف دیگر. هفته قبل خاوی گراسیا مربی لیدزیونایتد بعد از 70 روز اخراج شد، مربی سابق واتفورد چهاردهمین مربی اخراجی این فصل شد که یک رکورد محسوب میشود. گراهام پاتر(چلسی، 206 روز) و ناتان جونز(ساوتهمپتون، 95 روز) در این فصل استخدام و اخراج شدند، کریستین استلینی 31 روز در تاتنهام مربی موقت بود.
فرانک لمپارد بعد از اخراج پاتر مربی موقت چلسی تا آخر فصل شد اما در شش بازی شش باخت داشته و مربی 44 ساله شاید در یک فصل دو بار اخراج شود چون در ژانویه هم بعد از کمتر از یک سال کارش در اورتون را از دست داد.
از آغاز لیگ برتر در فصل 1993-1992، 73 باشگاه در منطقه سقوط مربیهای خود را عوض کردهاند و تنها 31 تیم نجات یافتهاند و 42 درصد تضمینی برای موفقیت به حساب نمیآید.
مربیگری فوتبال سخت و حساس است و دوام فرگوسن در منچستریونایتد غیرعادی بود اما حتی وقتی در آغاز کارش در این باشگاه به تقلا افتاده بود، بیشتر از سه سال فرصت پیدا کرد تا تیم را شکل دهد و به نخستین جام برسد؛ جام حذفی انگلیس در سال 1990. چنین تحملی حالا غیرقابل تصور است. بعد از سه شکست متوالی از جمله یک بر صفر مقابل رئال مادرید که به حذف لیورپول از لیگ قهرمانان منجر شد، یورگن کلوپ گفت فقط به این خاطر جایش امن است که در گذشته افتخارات زیادی با باشگاه به دست آورده و اگر این فصل اول کارش بود، اوضاع فرق میکرد.
اظهارات کلوپ نشان دهنده دو عامل امنیت شغلی یک مربی را تعیین کرد: موفقیت و مالکانی که میدانند چه میکنند. کلوپ مثل فرگوسن قبل از او و آرسن ونگر که 22 سال از 1996 تا 2018 روی نیمکت آرسنال بود، میداند پیروزی بهترین عامل برای حفظ شغل است. اما امروزه به خیلی از مربیها فرصت پیروزی نمیدهند. پاتر، جونز و گراسیا نمونههای آن هستند.
وقتی کلوپ در اکتبر 2015 مربی لیورپول شد، مدیر ورزشی وقت باشگاه، مایکل ادواردز ماهها درباره مربی سابق بوروسیادورتموند تحقیق میکرد تا بداند او منطبق با برنامههای مالکان امریکایی است یا نه. منچستریونایتد پنج ماه برای شناسایی اریک تنهاخ بهعنوان جانشین اوله گونار سولشر تحقیق میکرد.
انتصاب پاتر، جونز و گراسیا بیشتر واکنشهای سریع به موقعیت موجود بود بدون آنکه تحقیق لازم برای یافتن مربی مناسب صورت بگیرد و تنها زمان مشخص میکند آمدن شان دایچ به اورتون انتخاب درستی بوده یا نه در صورتی که باشگاه در ابتدا خواهان جذب مارچلو بیلسا به جای لمپارد بود. دایچ رکورد خوبی در لیگ برتر دارد اما فلسفه فوتبال او و بیلسا زمین تا آسمان فرق دارد و معلوم نیست مقامات تصمیم گیرنده باشگاه چطور به این سرعت نظر خود را تغییر دادهاند و به جای مربی آرژانتینی، دایچ را روی نیمکت نشاندهاند.
کریستال پالاس در اسفند انتخاب درستی داشت و روی هاجسون را به جای پاتریک ویرا منصوب کرد. مربی 75 ساله که پارسال اعلام بازنشستگی کرد، چهار سال در پالاس مربی بود قبل از اینکه دو سال قبل از این تیم جدا شود و این یعنی باشگاه میدانست چه کسی را انتخاب میکند و با شیوه کارش آشنا بود.
لیدز روی سم آلاردایس ریسک کرد که سابقاً به پالاس، ساندرلند و اورتون کمک کرده بود در موقعیتهای شبیه غیرممکن سقوط نکنند هرچند شغل قبلیاش در سال 2021 با سقوط وست برومویچ به پایان رسید. اینکه در فاصله چهار بازی تا پایان فصل «بیگ سم» را آوردهاند یعنی آخرین تلاشها برای بقا. گراسیا در 12 بازی روی نیمکت لیدز هفت باخت داشت.
یک چیز مشخص است، دوران مربیهایی مثل فرگوسن که فرصت پیدا کنند تا بر شروع و نتایج بد غلبه کنند، خیلی وقت است تمام شده.