نگاهی به شهر و اسطوره‌های ناپل
از «پارته‌نوپی» تا ناپولی
رسول مجیدی
روزنامه نگار
هشتصد سال قبل از میلاد مسیح یعنی چیزی حدود ۲۸۰۰ سال پیش شهری در جنوب ایتالیای فعلی قرار داشت که به صورت کامل در قلمروی یونانی‌ها بود. نام آن شهر پارته‌نوپی بود که این روزها به عنوان لقب تیم ناپولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این منطقه از کره زمین که گفته می‌شود هزاران سال پیش از به وجود آمدن شهر پارته‌نوپی هم حیات در آن وجود داشته تا سال‌ها در قلمرو یونانی‌ها به حساب می‌آمد. جایی نزدیک به شهر باستانی پومپی که بعدها کوه آتشفشان آن را با خاک یکسان کرد. پومپی یکی از شهرهای مهم دوران یونان باستان بوده و کوه آتشفشان مذکور همین حالا هم از شهر ناپولی دیده می‌شود.
در ادبیات یونانی از جمله در ادیسه هومر به این شهر اشاره شده. اولیس که قهرمان کتاب اودیسه است به نزدیکی‌های خلیج فعلی ناپل می‌آید و سیرن‌ها در حال اغوای او بودند تا قهرمان را به کام مرگ بکشانند. سیرن‌ها موجوداتی اسطوره‌ای در یونان باستان بودند که صورتی شبیه زنان دلربا داشتند و سعی می‌کردند که ملوانان را با آوازهای احساس‌برانگیز خود طلسم کرده و بعد جان‌شان را بگیرند. اولیس خود را به کشتی می‌بندد تا اسیر صدای سیرن‌ها نشود و گفته می‌شود سیرن‌ها از اینکه نتوانسته‌اند او را فریب بدهند، عصبانی و دل چرکین می‌شوند و خود را در خلیج ناپل غرق می‌کنند. از همین رو شهر ناپل همیشه با اساطیر دم‌خور بوده. بعدها پارته‌نوپی توسط حاکمانش تخریب می‌شود که بعضی‌ها آن را به همان ماجرای دل شکسته سیرن‌ها و آه آنها نسبت می‌دهند. در نزدیکی‌های شهر مخروبه، شهری جدید ساخته می‌شود که یونانی‌ها به آن می‌گویند «نئو پولیس» یا شهر جدید. ناپولی در واقع صورت ایتالیایی کلمه نئوپولیس است.
ناپل البته نزدیک به سه هزار سال اسطوره‌های دیگری هم به خود دیده. بعد از ظهر مسیحیت، حضرت مسیح هم به المان‌های شهر اضافه شد و بعد از آمدن مارادونا به ناپل، او هم شمایلی اسطوره‌ای پیدا کرد. حالا ۳۳ سال بعد از آن روزهای خوش ناپولی با مارادونا، این تیم دوباره بر فراز ایتالیا قرار گرفته. در ایتالیا جنوبی‌ها تحویل گرفته نمی‌شوند. ناپلی‌ها را که اصلاً ایتالیایی نمی‌دانند و همین نشان می‌دهد که چقدر این مردم که پیتزای خود، زبان خود و حتی اسطوره‌های خود را دارند از اینکه امسال دوباره اسکودتو را برده‌اند خوشحالند.
ZOOM
ترانه معروف ناپولی
هواداران ناپولی بعد از مسجل شدن قهرمانی این تیم در ورزشگاه آرماندو مارادونا ترانه معروف O surdato nnammurato یا «سرباز عاشق» را خواندند. ترانه‌ای که در سال ۱۹۱۵ به زبان ناپولیتنی نوشته شده و حالا سال‌هاست تبدیل شده به سرود رسمی باشگاه. این ترانه در حال و هوای جنگ جهانی اول و از زبان سرباز عاشقی سروده شده که در خط مقدم است و از معشوقه‌اش دور افتاده. ترجمه فارسی ترانه هواداری باشگاه ناپولی بدین شرح است:
تو از این دل دوری
تو فکرم سمتت پرواز می‌کنم
من امیدوارم و چیزی جز این نمی‌خوام
که برای همیشه تو رو نگه‌دارم کنارم
از این عشق مطمئن باش
همونطور که من از تو مطمئنم...
اوه زندگی، زندگی من...
اوه قلب این دل من...
تو اولین عشق بودی...
و برای من اولین و آخرین خواهی موند!
چند شبه که ندیدمت،
احساس نکردمت تو آغوشم،
نبوسیدم صورتت رو،
نگرفتمت محکم تو آغوشم؟
اما بیدار شدن از این رویاها،
منو برات به گریه میندازه
اوه زندگی، اوه زندگی من
همیشه شاد باش و برام بنویس:
من همیشه به تو فکر می‌کنم...
یک فکر به من آرامش میده،
که تو فقط به من فکر می‌کنی...
زیباترین زن تمام دوران،
هیچ‌وقت از تو زیباتر وجود نخواهد داشت!
اوه زندگی، اوه زندگی من...