توصیه به رئیس جدید هیأت فوتبال تهران
اولویت با آموزش باشد، نه تجارت
آرمن ساروخانیان
@armen9971
حبیب‌الله شیرازی یک روز قبل از استعفایش از ریاست هیأت فوتبال تهران برای چندمین بار در هفته‌های گذشته در تلویزیون حاضر شده بود تا از عملکردش دفاع کند. یکی از انتقاداتی که به او وارد شد، بالا رفتن قیمت امتیاز تیم‌ها در رده‌های مختلف مسابقات باشگاهی فوتبال تهران است که به سه یا چهار میلیارد تومان رسیده. شیرازی در پاسخ باشگاه منچستریونایتد را مثال زد که مالکانش قرار است آن را به بالاترین پیشنهاد بفروشند و خرید و فروش امتیاز تیم‌ها با قیمت‌های سرسام‌آور را به قانون عرضه و تقاضا در اقتصاد ارتباط داد.
این نگاه تاجر‌مأبانه به فوتبال آماتور تهران بزرگترین مشکلی است که به عملکرد هیأت فوتبال تهران وارد بود و تمام کسانی که در سال‌های گذشته با فوتبال باشگاهی تهران یا فوتبال پایه سر و کار داشتند آن را حس کردند.
اصولاً مقایسه منچستریونایتد که یک بنگاه تجاری سودده است با یک تیم فوتبال پایه در تهران که مأموریتش پرورش بازیکن است، نشان می‌دهد که نگاه رئیس سابق هیأت فوتبال تهران از اساس اشتباه بوده و به جای اینکه مجموعه تحت مدیریتش را به عنوان یکی از پایه‌های مهم هرم فوتبال ایران ببیند از آن تصور یک بنگاه تجاری را داشته و تمام تصمیمات برای رسیدن به درآمد بیشتر بوده است.
منچستریونایتد یکی از پرطرفدارترین باشگاه‌های جهان است که در فوتبال حرفهای انگلیس مسیرهای درآمدزایی مشخصی دارد و مسابقات فوتبال تا فروشگاه‌ها و سایت اینترنتی و شبکه تلویزیونی‌اش سودده هستند. با این حال در منچستریونایتد یا هر باشگاه معتبر اروپایی دیگری تیم‌های پایه دنبال درآمدزایی نیستند و تمام امکانات و برنامه‌ریزی‌ها در مسیر استعدادیابی و پرورش بازیکنان نوجوان به بهترین شکل است.
چطور می‌توان تیم‌های فوتبال تهران را که اکثراً فقط یک برگه کاغذ هستند و در زمین‌های اجاره‌ای تمرین می‌کنند با منچستریونایتد یا هر باشگاه حرفهای اروپایی دیگری مقایسه کرد. قانون عرضه و تقاضا که از نگاه سرمایه‌داری و اقتصاد بازار آزاد می‌آید و هیأت فوتبال به آن استناد می‌کرده حتی در لیگ برتر هم پیاده نمی‌شود و فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ گاهی با قوانین خاص تلاش می‌کنند به فوتبال ایران جهت بدهند. مثلاً استقلال و پرسپولیس، بزرگترین باشگاه‌های فوتبال ایران در سال‌های گذشته مشتریان دست به نقدی داشته‌اند، ولی وزارت ورزش با فروش آنها محتاطانه برخورد کرده و در نهایت مقرر شده که سهام آنها آرام آرام در بورس عرضه شود.
نتیجه خرید و فروش بدون محدودیت امتیاز در فوتبال تهران تیم‌های بی‌ریشه‌ای است که مثل قارچ یک‌شبه می‌رویند، گاهی به اصول حرفهای و اخلاقی پایبند نیستند و نه با هدف پرورش بازیکن که برای سود بیشتر تلاش می‌کنند. باز کردن اتفاقاتی که در فوتبال پایه رخ می‌دهد در یک صفحه روزنامه ممکن نیست و شاید نیاز به یک کتاب داشته باشد، ولی این تیم‌ها کمترین شباهتی با یک آکادمی استاندارد فوتبال دارند.
فوتبال تهران در گذشته تیم‌های شناسنامه‌داری داشت که با مربیان شناخته شده سال‌ها در پرورش بازیکن فعالیت می‌کردند و روش و منش مشخصی داشتند، ولی این روزها مربیان و بازیکنان دائماً در حال جابه‌جایی هستند تا تیمی را یک رده بالاتر بیاورند و حق امتیازش را چند برابر کنند. هیأت فوتبال هم در این میان به یک بنگاه شباهت داشت که از این جابه‌جایی‌ها سهم می‌گرفت. در فوتبال پایه که اصل بر یادگیری بازیکنان است نتیجه اولویت اصلی نیست، ولی وقتی بحث صعود به رده بالاتر و افزایش امتیاز مطرح باشد، مربی یا تیم ممکن است برای برد به هر کاری دست بزند.
جابه‌جایی اخیر در هیأت فوتبال تهران اتفاق مثبتی است، ولی همزمان این نگرانی وجود دارد که این ساختار معیوب همچنان ادامه پیدا کند و تجارت روی آموزش سایه بیندازد. مهم‌ترین خواسته از مدیری که قرار است روی این صندلی بنشیند باید این باشد که فوتبال پایه و به طور کلی فوتبال تهران را از این رویکرد تجاری دور کند و اولویت دوباره به فوتبال و آموزش برگردد؛ مثل همان روزهایی که مسابقات جوانان و امیدهای تهران تماشاگران ثابتی داشت و آنها از دیدن فوتبال باکیفیت لذت می‌بردند.