پاداش طلای المپیک باید 50 میلیارد تومان باشد
به عقب برگردم سراغ کشتی نمی‌روم
آمدیم از زندگی لذت ببریم، جنگ شد
محسن وظیفه
روزنامه نگار
یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین افراد تاریخ کشتی ایران منصور برزگر است. کسی که بیش از 30 سال به‌عنوان سرمربی و مدیر تیم‌های ملی حضور داشت و 7 دوره المپیک را تجربه کرد. نام منصور برزگر با کشتی عجین شده و هرگاه درباره کشتی حرفی به میان می‌آید، همزمان نام این نابغه مربیگری هم می‌آید. برزگر طلای جهان را دارد اما بیش از اینکه مردم او را بواسطه قهرمانی جهان بشناسند، به خاطر دوران درخشانش در کشتی می‌شناسند. قهرمانان زیادی را به عرصه کشتی معرفی کرد و اولین طلای المپیک بعد از انقلاب را او کسب کرد. منصور برزگر امروز 76 ساله می‌شود؛ او متولد 9 اسفند 1325 است و بیش از 50 سال عمر خود را در کشتی گذرانده اما حالا چندان از ورود به کشتی راضی نیست. تا جایی‌که می‌گوید اگر به عقب برگردد سراغ کشتی نمی‌رود.
منصورخان تبریک؛ 76 ساله شدید.
خیلی ممنونم. باید از دوستانم تشکر کنم که در این چند روز محبت داشتند.
از زندگی راضی بودید؟
خدا را شکر راضی بودم اما خیلی سخت بود. هر چه هم جلوتر آمدیم، سخت‌تر شد.
چرا سخت؟ شما دوران پر فروغی را داشتید.
7 ساله بودم پدرم فوت کرد. سختی کشیدیم تا بزرگ شدیم. تازه داشتیم از زندگی لذت می‌بردیم که جنگ شد و مشکلاتی که همه در جریان هستند، پیش آمد. من به مادر همسرم 10 هزار تومان بدهکار بودم اما وقتی انقلاب شد با افزایش قیمت دلار، بدهی من به یکباره 12 هزار تومان شد. الان هم که دلار 60 هزار تومانی نفس همه را بند آورده است.
بعد از فوت پدر بزرگوار؛ شما مشغول به کار شدید؟
از همان 7 سالگی جلوی در مغازه می‌ایستادم. البته برادر بزرگترم مسئولیت داشت اما من هم از بچگی کار کردم.
چه کاری انجام می‌دادید؟
شاگرد مغازه بودم. بعدها هم به یک مکانیک درجه یک تبدیل شدم.
یعنی قبل از ورود به کشتی؟
بله. مکانیک درجه یکی شده بودم که به کشتی وارد شدم.
چه شد که به یکباره وارد کشتی شدید؟
علاقه داشتم. نزدیک خانه ما و محل کارم باشگاه البرز بود که یکباره رفتم سمت کشتی. بعد هم که به سمت باشگاه ایزد فردوسی رفتم و با آقایان اینانلو و تبریزی کار کردم.
بعد هم که وارد سازمان آب شدید.
بله با خدابیامرز عبدالحسین فیلی کار کردم و خیلی زود هم به تیم ملی رسیدم و در 20 سالگی برای انتخابی المپیک مسابقه دادم.
از کشتی راضی بودید؟
در کشتی به هر چیزی که می‌خواستم رسیدم.
ولی طلای المپیک ندارید!
هر روز صبح که از خواب بیدار می‌شوم طلای المپیک جلوی چشمم است.
هنوز فراموش نکردید؟
غم‌های بزرگ فراموش نمی‌شوند.یعنی هر کاری کردم نتوانستم فراموش کنم.
ولی اتفاقات بزرگی را رقم زدید.
همه قهرمانان جهان را شکست دادم اما به طلای المپیک نرسیدم. نمی‌شود فراموش کرد.
شما به هر آن‌چه در کشتی ممکن بوده رسیدید. دوران قهرمانی، طلای المپیک را نگرفتید اما در سرمربیگری رسیدید.
تیم ملی کشتی آزاد در المپیک آتلانتا باید قهرمان می‌شد.
اما نشد.
هنوزهم نمی‌فهمم. 8 قهرمان جهان در تیم داشتیم. سرمربی تیم ملی کشتی آزاد آمریکا به تیم ایران حسودی می‌کرد. می‌گفت کاش ما که میزبان بودیم این همه ستاره داشتیم. اکبر فلاح باید مدال می‌گرفت، محمد طلایی و عباس حاج کناری باید مدال می‌گرفتند. عباس جدیدی باید طلا می‌گرفت. حیف شد تیمی بود که باید بهترین نتیجه را می‌گرفت اما نشد.
چرا؟
نمی‌دانم چه اتفاقی افتاد.
چطور نمی‌دانید؟ شما سرمربی بودید. نمی‌دانید یا نمی‌خواهید بگویید؟
دودستگی در تیم وجود داشت. ببینید درد بزرگی در ورزش ما وجود دارد و آن‌هم المپیکی نبودن و المپیکی فکر نکردن است. اگر قرار است که رئیس فدراسیون کشتی انتخاب کنند باید بعد از المپیک انتخاب کنند. سرمربی بعد از المپیک انتخاب کنند تا المپیک بعدی. معلوم شود چه‌کاره هستند. یک ماه مانده به جام جهانی فوتبال رفتند سرمربی خارجی آوردند. این آقای کی‌روش یک ماه قبل از جام جهانی چه کاری می‌خواست بکند؟ اصلاً چرا می‌روند سراغ مربی خارجی؟
یعنی باید سرمربی ایرانی برای فوتبال بیاورند؟
از نظر من فوتبال ورزش مافیایی است و به من هم ربطی ندارد. درباره کشتی باید حرف بزنم اما واقعاً این مربیان خارجی چه گلی به سر فوتبال زدند؟ نمی‌دانم با انتخاب سرمربی خارجی دنبال پول خوردن هستند یا نه اما با مربیان خارجی هیچی نشدیم.
درباره کشتی حرف بزنیم. انتخابات ریاست فدراسیون کشتی نزدیک است، قبل از جهانی و یک سال قبل از المپیک!
اشتباه است. باید انتخابات بعد از المپیک برگزار شود؛ به تعویق بیندازند نتیجه کارشان را ببینند و بعد انتخابات برگزار شود. این هم به همان المپیکی فکر نکردن برمی‌گردد. الان (یعنی قبل از المپیک) بخواهند رئیس فدراسیون را عوض کنند خیانت کردند.
دوره چهار ساله تمام می‌شود.
خب بشود. عقب بیندازند. المپیک معلوم می‌شود چه کار کردند. رئیس فدراسیون داشتیم که جلوی ما یک جور حرف می‌زد اما پشت سر کار دیگه‌ای انجام می‌داد.
چند وقت پیش رفته بودید خانه کشتی، وضعیت کشتی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
المپیک بروند معلوم می‌شود که چه کردند.
در قهرمانی جهان تیم خوب کار کرده. این کافی نیست؟
در قهرمانی جهان خیلی عیار تیم‌ها مشخص نمی‌شود. کلاً سه کشور ورزش دارند؛ امریکا، روسیه و چین که همه مدال‌ها در المپیک‌ها بین این کشورها تقسیم می‌شود. المپیک نشان می‌دهد که ورزش دارید، یا شو اجرا می‌کنید. در المپیک معلوم می‌شود که کشور سالمی هستید یا نه؟ المپیک بروند معلوم می‌شود که کت تن کی هست.
ولی ورزشی که المپیکی فکر نمی‌کند، چطور می‌تواند در المپیک عملکردش ارزیابی شود؟
المپیک قبلی، فدراسیون فعلی خیلی زمان نداشت اما الان زمان دارند؛ چهار سال حضور داشتند. المپیک قبلی هم را دیدند و حالا هم زمان بدهند تا المپیک بعدی را ببینند. مشخص می‌شود که اوضاع چطور است. کی چه کار کرده و چقدر کار کرده. برکناری و یا تغییر قبل از المپیک باعث می‌شود که افراد در جریان کار خودشان قرار نگیرند. برای تصمیم‌گیری هم ارزیابی درستی وجود دارد. در قهرمانی جهان ارزیابی تیمی مد نظر قرار می‌گیرد و فقط چند کشور هستند که در کشتی صاحب سبک هستند.
یک بحثی هم درباره پاداش کشتی‌گیران و قهرمانان المپیک وجود دارد که سال‌ها درباره آن صحبت شده اما به نتیجه نرسیده است.
سال 1973 قهرمان جهان شدم. بلافاصله 150 هزار تومان به من جایزه دادند. رفتم با این پول خانه خریدم؛ 300 هزار تومان. 150 هزار تومان باقی مانده را سال بعد دادند. یعنی با پاداش قهرمانی جهان خانه خریدم. الان با پاداش طلای المپیک چه کاری می‌توان انجام داد؟
شما هنوز این خانه را دارید؟
نه متأسفانه فروختم. جایی دیگر خانه خریدم.
حدود 2 میلیارد تومان پاداش طلای المپیک است.
پول پیش خانه نیست. به نظرم باید بالای 50 میلیارد تومان پاداش طلای المپیک باشد.
پول همان خانه‌ای که شما خریدید؟
پول خانه در تهران الان همین است. حالا باید باز هم به سراغ فوتبال بروم. چرا باید یک فوتبالیست که خروجی آن‌چنانی هم ندارد قرارداد 70 الی 80 میلیاردی ببندد؟ بعد هم قهرمان المپیک 2 میلیارد پاداش بگیرد؟ فوتبال را در المپیک به زیر 23 ساله‌ها دادند تا عیارش مشخص شود.
منصور خان شما 76 سال از خدا عمر گرفتید که بیشترش را وقف کشتی کردید. عقب برگردید همین مسیر را ادامه می‌دهید؟
عقب برگردم به کشتی بر نمی‌گردم.
چرا؟
می‌روم دنبال زندگی‌ام. می‌روم دنبال کاسبی. مربی تیم ملی بودم اما به من حقوق نمی‌دادند. آقایی بود که نماینده مجلس بود، خودش را هم بعدها از مجلس به‌دلیل تخلفات مالی بیرون کردند اما می‌گفت که سرمربیان تیم ملی نباید حقوق بگیرند.
شما رفت و برگشت زیادی هم داشتید؟
بله هر وقت به مشکل می‌خوردند سراغم می‌آمدند اما کاش سال 88 که رفتم دیگر بر نمی‌گشتم.
المپیک 88 سئول منظورتان است؟
بله ممنوع‌الخروج شدم. حرف‌های سیاسی زدم خوش‌شان نیامد. کاروان ورزشی ایران در حال اعزام بود که به یکباره در فرودگاه گفتند شما ممنوع‌الخروج هستید. برگشتم و رفتم اما کاش دیگر بر نمی‌گشتم.
شما را قبل المپیک 88 از تیم جدا کردند اما برای المپیک 92 برگشتید.
بله دکتر غفوری‌فرد آمدند و گفتند که باید برگردی و بعد هم که من را برای کشتی و علی پروین را برای فوتبال انتخاب کردند. هنوز هم حسرت می‌خورم و مدام به خودم می‌گویم که در آستانه المپیک ای‌کاش بر نمی‌گشتم.
شما در کشتی دو دوره متفاوت داشتید؛ دوران قهرمانی که با طلای جهان و نقره المپیک همراه شد...
باید طلا را هم می‌گرفتم که اگر گرفته بودم کامل بود.
در دوره مربیگری هم خیلی تأثیر‌گذار بودید. کلی قهرمان تربیت کردید ولی اینجا هم حسرت المپیک 96 را دارید.
96 تیم فوق‌العاده خوبی بود، حیف شد اما حسرت نمی‌خورم. همان موقع هم نتیجه عالی بود. اولین طلا بعد از سی و دو سال را گرفتیم. ضمن اینکه سه مدال گرفتیم ولی باید تعداد مدال‌ها بیشتر می‌شد.
در زندگی شخصی چطور؟ در این 76 سالی که از خدا عمر گرفتید راضی هستید؟
راضی‌ام. پولدار نیستم اما بی‌نیازم. مردم به من احترام می‌گذارند که بزرگترین افتخار است. ضمن اینکه فرزندان خوب و سالمی دارم. پسرها خوب، عروس‌ها خوب، داماد خوب و دختر هم خوب. دیگر به‌عنوان یک پدر چه می‌خواهم؟
شما نقش پدر را در کشتی هم دارید.
کشتی گیرانم فرزندان من بودند. واقعاً از همه آنها راضی هستم. تلاش زیادی کردند و من هم زحمت کشیدم. خیلی از آنها با شایستگی تمام قهرمانان بزرگی شدند و این‌هم افتخار بزرگی برای همه شد.
به‌عنوان حرف آخر.
آرزوی سلامتی دارم برای مردم ایران. امیدوارم که زندگی خوبی برای همه باشد.