در حاشیه کارت زرد نگرفتن محمد کودوس
اخلاق مهم‌تر است یا قانون؟
رسول مجیدی
روزنامه نگار
آیا قانون همیشه باید رعایت شود؟ این یک سؤال اخلاقی- فلسفی‌ست که سال‌هاست بین عقلا و فلاسفه مورد بحث قرار می‌گیرد. برخی اعتقاد دارند رعایت اخلاق بر رعایت قانون ارجح است و اگر جایی قانون با اخلاق همپوشانی نداشت باید جانب اخلاق را گرفت. قانونگرایان می‌گویند خود نفس رعایت نکردن قانون غیراخلاقی است و نمی‌شود به بهانه اخلاق آن را تعلیق کرد. موضوع وقتی به مصداق‌های عینی می‌رسد البته جالب‌تر می‌شود. مثلاً وقتی بحث پناهجویان غیرقانونی پیش می‌آید، خیلی‌ها می‌گویند باید به پناهجویان سرپناه داد. این کار شاید به‌دلیل ورود غیرقانونی آن پناهجو مطابق قانون نباشد اما صددرصد اخلاقی است.
شنبه این هفته در آمستردام این چالش فلسفی برای پل فن‌بوئکل به‌وجود آمد. او داور مسابقه آژاکس و اسپارتا روتردام در لیگ هلند بود و بازی نسبتاً آسانی را پشت سر می‌گذاشت. تیم میزبان تا دقیقه 84 با سه گل از رقیب روتردامی‌اش پیش بود که محمد کودوس، پدیده این فصل آژاکس گل چهارم را به ثمر رساند.
این مهاجم 22 ساله غنایی بعد از گلزنی به نشانه احترام به کریستین آتسو، هموطن فوتبالیستش که در جریان زلزله جنوب ترکیه جان خودش را از دست داده بود، پیراهنش را بالا زد تا نوشته روی زیرپیراهنی‌اش را به دوربین‌های تلویزیونی نشان دهد. روی زیرپیراهنی او نوشته بود: «روحت در آرامش آتسو.»
آقای فن‌بوئکل مطابق قوانین جاری داوری که سال‌هاست وضع شده، باید به کودوس کارت زرد نشان می‌داد. قانون مشخص کرده هرگاه فوتبالیستی نوشته زیر پیراهنش را به نمایش بگذارد باید با کارت زرد جریمه شود. داور این بازی اما دست به چنین کاری نزد. از نظر او جریمه بازیکنی که به یک فوتبالیست فوت شده ادای احترام کرده، مستوجب تنبیه و کارت زرد نبود. خیلی دور از اخلاق بنظر می‌رسد که کار اخلاقی یک انسان را با جریمه پاسخ دهید.
محمد کودوس که شاید انتظار چنین رفتاری از داور مسابقه را نداشت بعد از بازی در مورد این صحنه توضیحات کاملی داد: «این قضیه خیلی مهم‌تر از فوتبال است. داستان مرگ و زندگی است. داور گفت چنین چیزی خلاف قوانین است اما او وضعیت را درک کرد. به این خاطر از داور بسیار سپاسگزارم و به او بسیار احترام می‌گذارم. این خوشحالی به خاطر کریستین بود. همه می‌دانند چه اتفاقی در ترکیه افتاد. آتسو برای من خیلی عزیز بود. این یادبود به‌صورت طبیعی برای تمام خانواده‌هایی است که در این وقایع درگیر شدند. با تماشای او خیلی چیزها یاد گرفتم. همیشه مرا نصیحت می‌کرد. حتی اگر گل نمی‌زدم پس از بازی پیراهن را نشان می‌دادم. به خاطر او بازی کردم.»