سام ستارزاده

باشگاه زنیت مالکوم را با طعنه به حضور یکروزه وی در رم در تاریخ 22 جولای سال گذشته معارفه ‌کرد. باشگاه رم نیز در اکانت رسمی توئیتر خود خشاب این طعنه را اینچنین به‌سوی هافبک برزیلی گرفت که هیچ‌گاه جزئی از تاریخ جالوروسی نشد: «داشتن تو افتخار عظیمی برای ما بود. حالا تمام عظمتت را به لیگ روسیه ببر. در زنیت موفق باشی.» مالکوم فلیپه دی اولیویرا، هافبک و وینگر ریزنقش، خلاق و تکنیکی سابق بارسلونا به‌قدری مستعد بود که بتواند در پیراهن سلسائو و در رقابت‌های ملی معتبر اخیر، از جمله کوپا آمه‌ریکا، مهارت‌های خود را به فوتبال دیکته ‌کند ولی یک تصمیم اشتباه او را از یک برگ برنده درون مستطیل سبز به یک سلاح اسباب‌بازی گرانقیمت بدل ‌ساخت که در کری‌خوانی‌های میان باشگاه‌ها نقش پررنگ‌تری از مسابقات بزرگ دارد.
مالکوم باشگاهی را که برای خرید وی جدیت قابل‌ ستایشی از خود نشان داده ‌بود رها کرد تا به باشگاهی بپیوندد که ستاره‌های نامی قدیمی جایی برای درخشش وی باقی نمی‌گذاشتند. وی در سال دوم حضورش در بوردو، باشگاهی که حتی در دور گروهی لیگ اروپا حاضر نبود تا به کانون توجهات نزدیک‌ باشد، چنان درخشید که چشمان استعدادیاب‌های جالوروسی را گرفت.
 در 20 سالگی خود، مالکوم روی بیش از 40 درصد گل‌های زده ششمین خط حمله برتر لوشامپیونا تأثیر مستقیم داشت و با وجود اینکه هیچ‌گاه مهاجم هدف نبود، در انتهای فصل برترین گلزن ژیروندین‌ها شد. اینکه یکی از چهار ضلع نیمه‌نهایی آن سال لیگ قهرمانان اروپا برای جذب پدیده برزیلی و سرمایه‌گذاری بلندمدت روی وی اعلام آمادگی کرده ‌بود پاداش کم ‌ارزشی برای فصل درخشان مالکوم نبود.
اشتباه از انتخاب خود مالکوم بود. بی‌شک هنگامی که وی به انتقال 41 میلیون یورویی به بلوگرانا تن‌ داد می‌دانست بازیکنانی مانند آرتورو ویدال و آرتور ملو در خط میانی و فلیپه کوتینیو و عثمان دمبله گرانقیمت در کناره‌های خط آتش فرصت چندانی برای خودنمایی او باقی نمی‌گذارند. این را هم می‌دانست که تا چه اندازه نیاز به حضور در زمین دارد چرا که تیته، سرمربی تیم ملی برزیل نیز وی را زیر نظر داشت و حتی برای فراخواندن وی به نخستین اردوی تدارکاتی سلسائو پس از جام‌جهانی 2018 برنامه‌ریزی کرده ‌بود.
کاتالان‌ها تابستان گذشته ضربه سر معروف کوستاس مانولاس را که رؤیای شیرین‌شان را به کابوس بدل ساخته بود فراموش نکرده‌ بودند. هایجک مالکوم فرصت مناسبی برای انتقام قلب‌های التیام‌ناپذیر بارسلونا بود که در چارچوب زمین مسابقه حریف رم نشده‌ بودند (نه اینکه نتوانسته باشند؛ نخواستند باشند!) شاید چندان برای‌شان مهم نبود که حتی کارلس آلنیای 21 ساله که از 7 سالگی در آکادمی لاماسیا در حال رشد است بیشتر از مالکوم به بازی گرفته ‌شود. برای‌شان اهمیت چندانی نداشت که مالکوم 41 میلیون یورویی تنها چهار گل در کل فصل به ‌ثمر برساند؛ هرچند که یکی از آن گل‌ها که در دور رفت نیمه‌نهایی کوپادل‌ری زده ‌شد جلوی شکست خانگی آبی‌واناری‌ها برابر رقیب سنتی، رئال مادرید را گرفت اما همه‌ اینها باید برای خود مالکوم مهم می‌بود. او در سنی بود که می‌توانست با یک انتخاب صحیح به خودش خدمت کند و دستیابی به محال‌ترین آرزوهای ورزشی هر برزیلی را برای خود ممکن سازد ولی اکنون با تمام عظمت و استعدادش به سن‌پترزبورگ کوچ ‌کرد؛ جایی هم‌رده خانه قبلی‌اش.

 

تاخت مدال المپیک با مدال انسانیت و ایثار
گریشین، ابراسطوره بامعرفت

مدال المپیک برای یک ورزشکار بزرگترین افتخار در ورزش به شمار می‌آید اما همین افتخار بزرگ و ارزشمند گاه در پای معرفت و انسانیت ناچیز و حقیر است. آنچه الکسی گریشین اسکی‌باز اهل بلاروس انجام داد، بی‌تردید نام او را جاودانه کرد و مدال جوانمردی و دوستی را به گردن او سنجاق نمود. گریشین نخستین‌ اسکی‌باز تاریخ بلاروس بود که در المپیک به مدال طلا دست پیدا می‌کرد و از همین حیث در تاریخ ورزش این کشور یک نام بزرگ و دست نیافتنی به شمار می‌رود که تاریخ را ورق زده اما فداکاری و ایثار او به اندازه‌ای بزرگ است که نام او را بر کتاب قطور تاریخ ورزش دنیا به عنوان یکی از ابراسطوره‌ها ثبت می‌کند. یک شمایل زنده و دست نیافتنی. گریشین که در بازی‌های المپیک زمستانی 2010 ونکوور به مدال طلا رسیده بود، مدال خود را به قیمت 68 هزار و 750 دلار به حراج گذاشت. این ورزشکار برای کمک به هزینه درمان دوستش تصمیم گرفت مدال طلای المپیکش را بفروشد. این نخستین مدال بازی‌های المپیک کاناداست که برای فروش گذاشته شده است. شخصی که برنده مزایده شده اهل بلاروس است.
بابی لیوینگستون معاون مزایده RR در این باره گفت: خوشحالیم که این مدال به بلاروس برمی‌گردد. برنامه گریشین این است که برای کمک به هزینه درمان نزدیک‌ترین دوستش این مدال را بفروشد بنابراین هر کسی که در این مزایده شرکت کرده، برنده است. این اسکی‌باز مدال برنز المپیک 2002 را نیز به قیمت 28 هزار و 410 دلار فروخت.

 

در حالی‌ که السد و بغداد بونجاح زیر نظر ژاوی خود را برای بازی خانگی مقابل الدحیل در مرحله یک هشتم‌ نهایی لیگ قهرمانان آسیا آماده می‌کنند، اخبار ضد و نقیض از اردوی السد کماکان ادامه دارد. اخباری که یک نام را هدف قرار داده؛ بغداد بونجاح، جلاد الجزایری. مهاجم الجزایری که چند فصل درخشان را در فوتبال قطر سپری کرده بود، در فصل اخیر موفق شد با 36 گل عنوان آقای گلی لیگ ستارگان را به دست آورد و همچنین رکورد گلزنی در یک فصل این رقابت‌ها را نیز جابه‌جا کند. بونجاح پس از پایان فصل هم به افتخاری دیگر رسید و سال شگفت‌انگیز خود را با قهرمانی جام ملت‌های آفریقا همراه با تیم الجزایر تکمیل کرد. بغداد بعد از درخشش و قهرمانی جام ملت‌های آفریقا که با تک گل او در فینال برابر سنگال به دست آمد، حالا بدل به گزینه پر مشتری شده که تیم‌های متوسط اروپایی برای صید او تور پهن کرده‌اند. بونجاح اگرچه از منظر کیفیت و کلاس فوتبال توانایی بازی در اروپا را دارد اما چمدان پر از پول قطری‌ها او را در آسیا پابند کرده، هر چند که به نظر می‌رسد که درخشش در مصر کار خود را کرده و باید به زودی منتظر حضور شکارچی صحرا در اروپا باشیم.
بعد از مطرح شدن نام بتیس به‌عنوان یک مشتری جدی، حالا دو باشگاه دیگر به کورس رقابت برای خرید جلاد الجزایری پا گذاشته‌اند؛ موناکو، نانت و اوساسونا.
پیشنهاد از سوی باشگاه اوساسونا برای جذب این مهاجم ملی‌پوش است. اوساسونا که بعد از یک سقوط غم‌انگیز به لیگ پایین‌تر، تازه به لالیگا برگشته، می‌خواهد به صورت قرضی مهاجم الجزایری را به خدمت بگیرد و برای این انتقال قرضی و یکساله، مبلغ 1 میلیون یورو هم به باشگاه السد می‌پردازد. به رغم این پیشنهاد وسوسه‌انگیز رسانه‌های فرانسوی معتقدند بونجاح فصل آینده به تیمی از لوشامپیونا منتقل می‌شود و در این بین صحبت از موناکو و نانت به گوش می‌رسد. سران باشگاه موناکو به دنبال این هستند تا بغداد بونجاح را در نقل و انتقالات تابستانی به لیست خود اضافه کرده و از او در مسابقات لوشامپیونا استفاده کنند. این در حالی است که شانس نانت بالا به نظر می‌رسد؛ چرا‌که هلیل هودزیچ سرمربی فعلی نانت، سابقه هدایت تیم ملی الجزایر را داشته و قبلاً با بونجاح کار کرده و به خوبی از توانایی‌های شاگرد سابق خود آگاه است. این در حالی است که ژاوی سرمربی جوان قطری‌ها بر حفظ بغداد پافشاری می‌کند.

 

فرشاد کاس نژاد

علی دایی در مصاحبه اخیرش از گرایش به مربیگری خارج از ایران حرف زده. حتی گفته پیشنهادهایی دارد، اگرچه آدرس مشخصی از پیشنهادها ارائه نکرده اما درباره این گرایش و شانس برای مربیان ایرانی باید به پیشینه این بازار کار و پیش‌بینی درباره آینده فکر کرد.
مربیان ایرانی حتی در آسیا نتوانستند بازار کار داشته باشند. فقط خاطره‌ای از مربیگری حشمت مهاجرانی در امارات و عمان و ناصر حجازی در محمدان بنگلادش در ذهن‌ها باقی مانده و آنها همیشه مثال‌های این ماجرا هستند اما ببینیم حشمت مهاجرانی در چه روزگاری و چگونه و در چه موقعیتی کار مربیگری خارج از ایران را شروع کرد:‌ «بعد از انقلاب به امارات آمدم و کار خود را با باشگاهی در شارجه به نام الشعب آغاز کردم که این باشگاه حتی زمین تمرین هم نداشت و من تیم را در خیابان تمرین می‌دادم. با این حال تیم ما همراه با تیم الاهلی که حسن روشن و حسن نظری را با خود داشت به فینال مسابقات راه پیدا کرد. در همان زمان بود که پیشنهاد مربیگری تیم ملی امارات به من داده شد که پس از فسخ قرارداد دان ربی مربی سابق تیم ملی فوتبال انگلیس، من به‌عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال امارات انتخاب شدم. کار خود را با جوانان ۱۷-۱۶ ساله آغاز کردم که بلافاصله در همان سال اول قهرمان جوانان غرب آسیا شدیم و بعدها همین تیم، شاید به اضافه یکی دو بازیکن دیگر به جام جهانی فوتبال ۱۹۹۰ ایتالیا راه پیدا کرد.»
 مربیان دیگری هم تجربه‌هایی کوچک بیرون ایران داشته‌اند که هیچ‌کدام به‌عنوان یک فرصت حرفه‌ای چندان قابل اعتنا نیستند. فراموش نکنیم که آخرین بار بر سر شایعه پیشنهاد پاختاکور به امیر قلعه‌نویی چه حاشیه‌هایی ساخته شد و آن پیشنهاد هرگز به سرانجام نرسید.
واقعیت این است که مربیان ایرانی در دو دهه اخیر که سطح درآمدشان در لیگ ایران به نسبت گذشته رشد چشمگیری داشته، هرگز حتی به کار بیرون از ایران فکر هم نکرده‌اند و فرصتی هم برای آنها ساخته نشده. دلایلش روشن است، نداشتن ارتباطات بین‌المللی و ناکامی در عرصه آسیایی کافی است برای اینکه یک مربی خارج از کشورش بازار کار نداشته باشد. مربیان ایرانی در باشگاه‌های ایرانی فرصت‌های مالی خوبی داشته‌اند و دلیلی هم نداشته که مثل مهاجرانی یا حجازی کار در باشگاه‌های کوچک را برای شروع تجربه کنند. علی دایی هم که تا چندی پیش حتی پیشنهادهای شهرستانی‌اش را به دلایل شخصی نمی‌پذیرفت، چگونه می‌خواهد کار در یک تیم کوچک خارجی را تجربه کند؟
اما ایرانی‌هایی همیشه این گوشه و آن گوشه دنیا هستند که مربیگری را در اروپا تجربه کرده‌اند، تجربه‌هایی جذاب که برای یک مربی ایرانی که در فوتبال ایران رشد کرده، ممکن به نظر نمی‌رسد. نمونه معروف این دسته از مربیان افشین قطبی بود، مردی که تمام داستانش را می‌دانیم. از آخرین نمونه این تجربه‌ها، حضور الکساندر نوری در وردربرمن بود. نوری دو فصل مربیگری در وردربرمن «بی» را تجربه کرد تا در یک فرصت طلایی به نیمکت وردربرمن در بوندس‌لیگا رسید، تجربه‌ای که برای یک مربی ایرانی به شدت دور از دسترس است. نوری فصل ۲۰۱۸ در اینگولشتات موفق نبود اما همین تجربه‌های ناموفق هم برای یک مربی جوان شاید فوق‌العاده بودند. او در همین نقل و انتقالات تابستانی فوتبال ایران به پیشنهاد باشگاه پرسپولیس پاسخ منفی داد تا بدانیم رؤیاهای بزرگتری را به رغم شکست‌های اخیر تجربه می‌کند.
پویا اسبقی در گوته‌بورگ هم روند جذابی را طی کرده. او سرمربی تیم بزرگی در فوتبال سوئد است و درباره موقعیتش می‌گوید: «در سوئد وقتی سرمربی گوته‌بورگ شدم، بحث مقایسه پیش آمد. همه می‌گفتند این دو در یک سن هدایت گوته‌بورگ را بر عهده گرفتند و شاید اسبقی هم بتواند اریکسون دیگری باشد.»
پویا در سوئد با اریکسون مقایسه می‌شود. حتی برای سرمربیگری در لیگ سوئد، یک مربی ایرانی کار آسانی پیش‌رو ندارد و سخت چنین فرصتی را به دست می‌آورد، مگر اینکه مثل پویا اسبقی همانجا ریشه دوانده باشد یا مثل الکس نوری در آلمان.
علی دایی در مصاحبه با ورزش‌۳ گفته: «خیلی دوست دارم که بیرون از ایران مربیگری کنم و مطمئن هستم که آرامش بیشتری خواهم داشت. ما طی چند سالی که در ایران کار کردیم، متأسفانه ۳۰ درصد کار فنی انجام دادیم و ۷۰ درصد انرژی ما صرف کارهای دیگر شد. نتوانستم کار فنی که دلم می‌خواهد را انجام دهم. به دلیل مشکلاتی که تیم‌های من داشتند، هیچ زمان نشد آن چیزی که می‌خواستم اجرا شود. به استثنای سایپا که قهرمان شد و همه مجموعه از مدیرعامل تا تمام نفرات پشت ما بودند، در دیگر تیم‌ها اینگونه نبود. دو سال قبل درویش همیشه پشت ما بود و با اینکه کمبود هم داشتیم اما کار خوبی انجام دادیم. در دیگر باشگاه‌ها آرامش ذهنی نداشتیم تا تمرکز خود را روی کار فنی بگذاریم و فوتبال انجام دهیم.»
علی دایی اگر واقعاً به کار بیرون از ایران فکر می‌کند، کار سخت‌تری پیش‌رو دارد؛ سخت‌تر از مسیری که در پرسپولیس، سایپا و دیگر تیم‌ها طی کرد و اغلب همه چیز تحت فرمانش بود.

 

سامان موحدی‌راد

دورتموند دو شب پیش در حالی جام قهرمانی سوپر جام باشگاه‌های آلمان را بالای سر برد که در طول یک فصل گذشته نه در لیگ و نه در جام حذفی برنده هیچ جامی نشده بود و این بایرن بود که هر دو جام مهم فوتبال آلمان را از آن خود کرده بود اما بنا به تصمیم برگزارکنندگان رقابت‌های فوتبال در آلمان بازی سوپرجام یک هفته مانده به شروع بوندس‌لیگا بین قهرمان بلامنازع سال گذشته فوتبال آلمان و تیم دوم لیگ برگزار شد. چرا؟ به این دلیل که فوتبال در آلمان و بسیاری از کشورهای دیگر منبع درآمد و عامل سرگرمی و خوشی مردم است.
 از طرف دیگر برگزاری هر باره این رقابت در یک زمان مشخص نشان‌دهنده اهمیتی است که برگزارکنندگان آن رقابت‌ها برای مسابقات‌شان قائل هستند.
 موضوعی که هم نفعش به باشگاه‌ها می‌رسد و هم مردم را سرگرم و هیجان‌زده می‌کند.
 حالا بیاییم همین موضوع مشابه را در ایران و در فصل گذشته بررسی کنیم. پرسپولیس درست مثل بایرن مونیخ بعد از یک فصل پرهیجان قهرمانی همزمان لیگ برتر و جام حذفی را کسب کرد. در حالی که همه هواداران این تیم منتظر جام سوم بودند تا سه‌گانه در سال هت‌تریک کردن‌شان در لیگ آنها را در آسمان‌ها نگه دارد خبر رسید که خبری از بازی سوپر جام نیست و جام سوم پرسپولیس بدون انجام بازی و صرفاً با تصویب در جلسه سازمان لیگ به این تیم تعلق گرفت. در غیرحرفه‌ای بودن لیگ کشورمان همین بس که با تجربه دو دهه برگزاری هنوز به فکرشان نرسیده بود اگر یک تیم همزمان برنده لیگ و جام حذفی شود باید چه تصمیمی بگیرند و تازه این تصمیم را در سال 1398 گرفتند و آن هم تصمیمی بود کاملاً به ضرر چرخه مالی فوتبال در ایران. البته نباید تعجب کرد چرا که سازمان لیگ تازه چند سالی است که به فکر برگزاری رقابت‌های سوپر جام افتاده و احتمالاً وقتی این تصمیم را می‌گرفت فکرش را نمی‌کرد روزگاری دیدار استقلال و پرسپولیس یا پرسپولیس و سپاهان هم ممکن است با همه حواشی و داستان‌هایش در قالب این رقابت‌ها برگزار شود. ترس از برگزاری رقابت‌های پر هیجان به دلیل ناتوانی سازمان لیگ در فراهم نمودن زیرساخت‌هایی که تنش‌های ورزشگاه‌ها را کمتر و امنیت آن را بالاتر می‌برد موجب شده تا این سازمان در مواقع حساسی مثل دیدار امسال پرسپولیس و سپاهان عطای برگزاری رقابت سوپر جام و اسپانسری و درآمدهای آن را به لقایش ببخشد. در واقع هر وقت قافیه تنگ می‌آید سازمان لیگ از زیر وظایف خود شانه خالی می‌کند تا یک وقت مثل فینال جام حذفی ناتوانی بیش از حد آنها در برگزاری یک رقابت ساده به چشم نیاید.

 

هومن جعفری

یک ماه قبل: در جریان باشید که پرسپولیس طی فتح الفتوحی غرورانگیز قصد دارد به زودی زود، با عنایت به دانش و تبحر مدیران خود شاخ غول را شکسته و با ورود مردی از نسل مهاجمان کلاسیک، پوز لیگ را بزند. منتظر باشید.
بیست و هشت روز قبل: مطابق اطلاعات کسب شده، پرسپولیس قصد دارد مایگا را به خدمت بگیرد که به اعتقاد یورگن کلینزمن، یکی از سه مهاجم کشف نشده دنیاست. نامبرده از مهاجمانی است که چی داداش؟! پشه را روی هوا می‌زند چه برسد به توپ روی زمین!
بیست و شش روز قبل: مطابق اطلاعات کسب شده توسط خبرنگار بی‌طرف قل‌قل ورزشی، مایگا مهاجمی که توسط مدیران متعهد و مربیان قهرمان پرور پرسپولیس کبیر زیرنظر گرفته شده، به احتمال زیاد از بین یوونتوس و میلان و پرسپولیس یک تیم را برخواهد گزید.
بیست و چهار روز قبل: پرسپولیس قهرمان موفق شد طی اقدامی غرورآفرین، مایگا را از چنگال کثیف مدیران بی‌شعور یوونتوس و میلان برباید و به کشورمان بیاورد تا بزرگترین مهاجم تاریخ و قرون و اعصار در ایران پا به توپ شود.
بیست روز قبل: مایگا مهاجم جدید پرسپولیس در گفت‌وگوی اختصاصی با قل‌قل ورزشی تأکید کرد: برای جانفشانی برای پرسپولیس کاملاً آماده هستم و می‌دانم که به زودی در محاصره صدها میلیون هوادار سرخ، جشن قهرمانی جام باشگاه‌های جهان را خواهیم گرفت.
هجده روز قبل: مایگا قرار است به زودی وارد ایران شود. مطابق اطلاعات کسب شده توسط خبرنگار قل‌قل روزشی، این مهاجم تاریخی به زودی می‌آید تا با آمدنش آتشی نهد بر دل لیگ و آسیا و خاورمیانه.
چهارده روز قبل: اختصاصی قل‌قل ورزشی! مایگا را رئال مادرید می‌خواهد. مطابق اطلاعات کسب شده توسط خبرنگار قل قل ورزشی، مایگا مهاجمی که مورد توجه تیم پرافتخار پرسپولیس قرار گرفته با پیشنهاد رئال مادرید مواجه شده. گویا زیدان به مایگا زنگ زده و گفته: اگر از شر این گرت بیل سیریش رد شدیم که به تیم ما بیا. وگرنه برو پرسپولیس از کالدرون قهرمان چیزی یاد بگیری و بعد به اینجا بیا!
گویا مایگا قصد دارد در مورد این پیشنهاد فکر کند.
هفت روز قبل: خبر اختصاصی قل‌قل ورزشی حکایت از این دارد که مایگا جون قصد دارد دو روز دیگر به پرسپولیس بیاید.
چهار روز قبل: مایگا جون، مهاجم جون‌جونی سایت خودمون سرانجام برای عقد قرارداد با پرسپولیس به تهران آمد.
دو روز قبل: مطابق شنیده‌ها مایگا بازیکن تستی خارجی که برای شرکت در تست‌های فنی و پزشکی سایپا به ایران آمده بود، بعد از مشخص شدن مصدومیتش دیپورت شد. قل‌قل ورزشی از مدیران و مربیان فوتبال ایران درخواست می‌کند که هر بازیکنی را به ایران دعوت نکنند. فوتبال ایران حرمت دارد!
نتیجه اخلاقی: هر روز با قل قل ورزشی روز خود را سر کنید!

 

هشت سال پیش در چنین روزی تیتر یک روزنامه‌ی ایران ورزشی به اولین بازی پرسپولیس در دوره یازدهم لیگ برتر مقابل سایپا اختصاص داشت؛ بازی‌ای که با تساوی به پایان رسید و هجمه‌های بسیاری را علیه کادر فنی، کادر مدیریت و حتی بازیکنان پرسپولیس موجب شد. در متن این خبر می‌خوانیم: «خر نفهمیدم ما به تماشاگران خط می‌دهیم یا فرد دیگری. اگر ما خط می‌دهیم خیلی خوب است که به تماشاگران می‌گوییم علیه باشگاه خودمان شعار دهند و اگر هم شخص دیگری خط می‌دهد که من نمی‌توانم اظهار نظر کنم. البته سرمربی محترم سابق پرسپولیس سال گذشته زحمت کشیده بود ولی ما در دیدارهای رفت و برگشت سال گذشته برابر همین ملوان شکست خوردیم.»


روی آنتن

امروز شبکه ورزش یک بازی حساس برای فوتبال ایران را روی آنتن خواهد برد. از مرحله یک هشتم لیگ قهرمانان آسیا بازی الاتحاد عربستان - ذوب‌آهن ساعت 20:30 از شبکه ورزش پخش خواهد شد.